Παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα μέτρα που επέβαλε η πανδημία, οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν και φέτος στην περιοχή φέρνουν στο φως ευρήματα που αποσαφηνίζουν με περισσότερη ακρίβεια τη σπουδαιότητα που είχε το νησί κατά την αρχαιότητα. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα από την ανασκαφική έρευνα της τρέχουσας χρονιάς επιβεβαιώνουν την παρουσία ενός οργανωμένου και εκτενούς συστήματος συλλογής και επεξεργασίας υδάτων. Κορύφωση της πολύχρονης ερευνητικής προσπάθειας αποτελεί η απομάκρυνση της σκαλωσιάς στον αρχαϊκό ναό και το εστιατόριο του Ιερού του Απόλλωνα, δίνοντας έτσι με ακρίβεια την εντυπωσιακή τρίτη διάσταση που απέκτησε το μνημείο με την αναστήλωση κιόνων και άλλων αρχιτεκτονικών μελών του.

«Βρισκόμαστε προς το τέλος ώστε το Δεσποτικό να γίνει ένας οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος», λέει στον «Ε.Τ.» ο υπεύθυνος ανασκαφέας αρχαιολόγος Γιάννος Κουράγιος, επισημαίνοντας τις ιδιαιτερότητες που καλείται να επιλύσει το ΥΠΠΟΑ ώστε η περιοχή να λειτουργήσει οργανωμένα ως αρχαιολογικό πάρκο, καθώς το Δεσποτικό είναι ένα ακατοίκητο νησί χωρίς ρεύμα και νερό. Το εντυπωσιακό λατρευτικό συγκρότημα του Ιερού αποτελεί ένα ηχηρό τοπόσημο για το νησιωτικό σύμπλεγμα Δεσποτικού-Τσιμηντηρίου-Αντιπάρου που αφηγείται την παρουσία του στο Αιγαίο πριν από σχεδόν τρεις χιλιετίες. Οι επισκέπτες έφταναν με πλοία στο απάνεμο λιμάνι του Δεσποτικού, που κοιτούσε προς την Αντίπαρο, από κάθε γωνιά της Μεσογείου, από την Κόρινθο, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Κύπρο! Σήμερα ορατό από όλες τις κατευθύνσεις, το Ιερό του Απόλλωνα, αποδεικνύοντας πόσο αρμονικά μπορεί να αφομοιωθεί ένα αναστηλωμένο αρχαίο μνημείο σε έναν αρχαιολογικό χώρο, ήδη δέχεται τους πρώτους επισκέπτες θαυμάζοντας το έργο της σπουδαίας ομάδας του διακεκριμένου ανασκαφέα Γιάννου Κουράγιου. Επειτα από τις απαραίτητες εγκρίσεις από το ΚΑΣ, οι αναστηλωτικές εργασίες αναμένεται να συνεχιστούν τον προσεχή Οκτώβριο με την αναστήλωση του λατρευτικού κτιρίου Δ, το οποίο αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα του αρχιτεκτονικού συνόλου του τειχισμένου λατρευτικού περιβόλου.

Σε ό,τι αφορά την ανασκαφή στο Δεσποτικό, οι έρευνες επικεντρώθηκαν στην περιοχή νότια του τεμένους, όπου το 2020 είχε εντοπιστεί ορθογώνια δεξαμενή και φέτος αποκαλύφθηκαν άλλες τρεις. «Η κεντρική δεξαμενή έχει εσωτερικές διαστάσεις 7,50 μ. x 5,50 μ. και σωζόμενο βάθος 3,80 μ.», περιγράφει ο αρχαιολόγος. Η κύρια περίοδος χρήσης της τοποθετείται στην αρχαϊκή και κλασική περίοδο. Στην ύστερη αρχαιότητα και τους βυζαντινούς χρόνους έγιναν διάφορες μετασκευές και προσθήκες μικρών χώρων στο εσωτερικό της, οι οποίοι σώζονται έως σήμερα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η προσεγμένη τοιχοποιία της δεξαμενής, όπου αποκαλύπτεται σε μεγάλες επιφάνειες η επένδυσή της από υδραυλικό κονίαμα. Σε απόσταση περίπου ενός μέτρου νότια της μεγάλης δεξαμενής, αποκαλύφθηκε επίσης μια ακόμα ορθογώνια διμερής κατασκευή διαστάσεων 6 μ. x 4 μ. που διαχωρίζεται σε δύο επιμέρους ορθογώνιους χώρους που μπορούν να ερμηνευθούν ως μικρές δεξαμενές φιλτραρίσματος. Είναι αξιοσημείωτη η πώρινη κατασκευή που εντοπίστηκε στο μέσον της δεξαμένης, στο σημείο ένωσης με τον αγωγό, η οποία έφερε 4 οπές, εκ των οποίων σώζονται οι δύο. Προορίζονταν για τον έλεγχο της ροής των υδάτων από τη δεξαμενή στον αγωγό. Αντιδιαμετρικά τής κατασκευής, στη νότια πλευρά της κυκλικής δεξαμενής εντοπίστηκε μεγάλο άνοιγμα που οριζόταν από ψηλές, κάθετες σχιστόπλακες, οι οποίες πιθανότατα εξυπηρετούσαν τη διοχέτευση του νερού από κάποια πηγή που θα υπήρχε σε ψηλότερο σημείο στους λόφους. Οι τέσσερις δεξαμενές που ήρθαν στο φως – όπως μας περιγράφει ο κ. Κουράγιος- απέδωσαν περιορισμένα ευρήματα, κυρίως όστρακα άβαφων αγγείων που δεν διαφωτίζουν ιδιαίτερα την περίοδο κατασκευής και χρήσης τους. Αν και ανάλογα συστήματα δεξαμενών σπανίζουν κατά την αρχαϊκή περίοδο στον ελλαδικό χώρο, κατασκευαστικά τόσο η μεγάλη δεξαμενή όσο και ο αγωγός μοιάζουν πολύ με τα αρχαϊκά κτίρια του ιερού. Και εφόσον η τεκμηριωμένη τοπογραφική εξέλιξη της εγκατάστασης στη θέση Μάντρα αλλά και τα ευρήματα τοποθετούν την περίοδο ακμής της στον 6ο και 5ο αι. π.Χ. «ένα τόσο μεγάλο έργο συλλογής και διαχείρισης σε αυτήν την περίοδο δεν εκπλήσσει, αφού η επισκεψιμότητα στο Ιερό θα ήταν υψηλή και οι απαιτήσεις σε νερό μεγάλες για τροφοδοσία Ιερού-επισκεπτών, καλλιέργειες, τροφοδοσία πλοίων ως ναύσταθμός σε μια καίρια θέση των θαλάσσιων δρόμων της Μεσογείου», εξηγεί ο αρχαιολόγος Γιάννος Κουράγιος.

Εκτός της δεξαμενής συνεχίστηκαν οι εργασίες στο Ανατολικό Συγκρότημα, όπου δόθηκε έμφαση στη διερεύνηση ενός ανοικτού χώρου με πλακόστρωτο δάπεδο που απέδωσε πλήθος γραπτής κεραμικής κυρίως του 6ου αιώνα π.Χ. Η συστηματική ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Γιάννου Κουράγιου και είχε διάρκεια σχεδόν ένα μήνα, από τις 2 Ιουνίου. Λόγω της περιορισμένης διάρκειας της ανασκαφής και της εκτεταμένης έρευνας των δεξαμενών, η ανασκαφή δεν συνεχίστηκε φέτος στη νησίδα Τσιμηντήρι, όπου πέρυσι εντοπίστηκαν μεγάλου μεγέθους κτιριακά συγκροτήματα.

Υπενθυμίζουμε ότι οι ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων στο Δεσποτικό διαρκούν περισσότερα από είκοσι χρόνια, με την υποστήριξη χορηγών όπως ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ (Θανάσης & Μαρίνα Μαρτίνου), Ιδρυμα Π&Α Κανελλοπούλου και Ιδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Πέτρος Φιλιππίδης: Οριστική πλέον η απόφαση της συζύγου του – Πότε εγκαταλείπει την Ελλάδα
• Ελένη Φουρέιρα: Έβαλε φωτιά σε Ρόδο και Σύμη με τις έξαλλες πόζες της – Δείτε τις φωτογραφίες που δημοσίευσε
• Εριέττα Κούρκουλου: Το βίντεο με τον Νίκο Κούρκουλο που συγκινεί – «Δυο κουβέντες αντρικές»
• Η Ασημίνα Ιγγλέζου κάνει πασαρέλα σε ξενοδοχείο και αφήνει τη φαντασία μας να οργιάσει [βίντεο]
• Χώρισαν Κατερίνα Καραβάτου και Κρατερός Κατσούλης – Η επίσημη ανακοίνωση τους
• MEGA μεταγραφή για Μπεκατώρου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr

Ακολουθήστε το EleftherosTypos.gr σε Instagram, Facebook και Twitter