Συχνότερο όλων το τιμωρητικό επιτόκιο υπερημερίας, όμως οι όροι και το συνολικό κόστος των τόκων ενδέχεται να επιδεινωθούν σημαντικά σε κάθε μεταβολή της αρχικής σύμβασης. Μπορεί οι τράπεζες να διαφημίζουν τα καλά των χρηματοδοτικών προϊόντων τους, όπως τα χαμηλά επιτόκια, την περίοδο χάριτος ή την ευέλικτη αποπληρωμή, όμως οι συμβάσεις των δανείων περιέχουν πολλά περισσότερα και σχεδόν κάθε παρέκκλιση από το δοσολόγιο φέρνει επιπλέον κόστος.

Επιμήκυνση διάρκειας

Αρκετοί έχουν βρεθεί σε δυσκολία καταβολής των δόσεων του δανείου τους. Κάτι που σύμφωνα με τραπεζικούς υπαλλήλους συναντούν πολύ συχνά σε στεγαστικά δάνεια είναι τα αιτήματα των δανειοληπτών να μειώσουν τη μηνιαία δόση τους, από 20% έως 50%. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος είναι η επιμήκυνση του δανείου. Δηλαδή το ίδιο ποσό, με το ίδιο επιτόκιο, αποπληρώνεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, άρα κάθε μήνα η δόση είναι μικρότερη. Στα αρνητικά, ότι ανεβαίνει το συνολικό κόστος χρηματοδότησης, γιατί… «τόκοι».

Η επιβάρυνση

Παράδειγμα, σε στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ, με επιτόκιο 4,2% και αποπληρωμή σε 20 έτη (240 μήνες), η μηνιαία δόση είναι 924,86 ευρώ (χωρίς την εισφορά 0,6% του Ν. 128/75) και το σύνολο των τόκων είναι 71.965,46 ευρώ. Αν γίνει μία συνήθης επιμήκυνση στα 25 έτη (300 μήνες), η μηνιαία δόση πέφτει σημαντικά στα 808,41 και υπάρχει διευκόλυνση 116,45 ευρώ κάθε μήνα. Εκεί όμως τελειώνουν και τα θετικά, καθώς ο τελικός λογαριασμός των τόκων ανεβαίνει στις 92.524,04 ευρώ, δηλαδή ο δανειολήπτης θα πληρώσει στο τέλος 20.558,58 ευρώ περισσότερα! Για επιμήκυνση κατά 10 έτη, στα 30 έτη (360 μήνες) που είναι λιγότερο συχνή περίπτωση, η δόση θα έπεφτε ακόμα περισσότερο, στα 733,53 ευρώ, όμως η τελική συνολική επιβάρυνση από τους τόκους θα έφτανε τις 114.069,27 ευρώ, κατά 42.103,81 ευρώ ακριβότερη!

Λήψη νέου δανείου για εξόφληση παλιού

Κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά, ειδικά σε τοκοχρεολυτικά καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, είναι να μαζευτούν τα χρέη σε ένα βουνό πολλών δόσεων, που ο δανειολήπτης δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Η ενδεδειγμένη λύση είναι ένα νέο δάνειο που να καλύπτει το σύνολο του χρέους, το οποίο όμως θα έχει μόνο μία δόση, ένα επιτόκιο και επιτρέπει στον υπερχρεωμένο δανειολήπτη να βάλει την αποπληρωμή σε μία σειρά που να μπορεί να εξυπηρετήσει. Και εδώ θέλει προσοχή, καθώς, αν και πρόκειται για απαραίτητο και αποτελεσματικό τραπεζικό εργαλείο, το επιτόκιο μπορεί να είναι υψηλό.

Παράδειγμα

Παραδείγματα τέτοιων συγκεντρωτικών δανείων έχουν σχεδόν όλες οι τράπεζες. Εστω ότι οφειλέτης έχει μία οφειλή 15.000 ευρώ από αγορά αυτοκινήτου με επιτόκιο 8,75% για 5 χρόνια, ένα καταναλωτικό 2.000 ευρώ από αγορά τηλεόρασης με επιτόκιο 11% για 4 χρόνια και ένα χρέος 800 ευρώ από πιστωτική κάρτα με επιτόκιο 16%. Αυτό σημαίνει ότι θα πλήρωνε τόκους 3.573,51 ευρώ για το αυτοκίνητο, 481,17 ευρώ για την τηλεόραση και 71,02 ευρώ για την πιστωτική, σε σύνολο 4.125,7 ευρώ. Καθώς δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις δόσεις μαζί κάθε μήνα, αν τα συνδυάσει σε ένα πρόγραμμα όπως τα παραπάνω, θα έχει τη δυνατότητα να απόπληρώσει όλες τις οφειλές με μόνο μία δόση το μήνα.

Αυτό σημαίνει συνολική οφειλή 17.800 ευρώ, για 6 χρόνια με επιτόκιο που συνήθως είναι για σταθερό, πέριξ του 14%. Το συνολικό κόστος των τόκων αυξήθηκε σε 8.608,32 ευρώ, μεγαλύτερο κατά 4.482,62 ευρώ, υπερ-διπλάσιο από το αρχικό. Παρά το γεγονός ότι είναι ακριβό εργαλείο, η χρήση του θεωρείται μονόδρομος, καθώς είναι ο μόνος τρόπος για τη ρύθμιση χρεών. Υπάρχει και η επιλογή φθηνότερων κυμαινόμενων επιτοκίων, όμως εκεί η δόση δεν είναι σταθερή και ενδέχεται να ακριβύνει. Αν κάποιος δεν έχει περάσει τις 90 ημέρες υπερημερίας και δεν έχει μπει στα κατάστιχα της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ, υπάρχει πάντα η επιλογή για ένα φθηνότερο, νέο καταναλωτικό.

Καθυστέρηση πληρωμής

Κάθε απόκλιση από το δοσολόγιο κοστίζει. Παράδειγμα, σε συστημική τράπεζα, αν κάποιος θέλει να αλλάξει τους όρους του δανείου του πρέπει να πληρώσει. Για αύξηση διάρκειας αποπληρωμής 60 ευρώ, για μείωση διάρκειας 150 ευρώ, όσο και αν επιθυμεί αντικατάσταση εγγυητή. Ακόμα και η πληροφορία χρεώνεται. Για την έκδοση τραπεζικής ενημερότητας, το κόστος είναι 20 ευρώ, ενώ για αίτημα άρσης αποζημίωσης, μόνο για το αίτημα το κόστος είναι 50 ευρώ. Στην περίπτωση των καθυστερημένων πληρωμών, υπολογίζονται εκτός του επιτοκίου και οι τόκοι υπερημερίας που είναι στο 2,5%.