Αυτή η φράση είναι και ο τίτλος του νέου διπλού CD που μόλις κυκλοφόρησε από το Ogdoo Music Groop και περιέχει την ηχογράφηση από τις δύο συναυλίες του δημιουργού στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, τον Μάιο του 2019, με τα εμβληματικά έργα «Σταυρός του Νότου» και «Γραμμές των οριζόντων» βασισμένα στη μελοποιημένη ποίηση του Νίκου Καββαδία. Είναι ο τελευταίος δίσκος που κυκλοφορεί με την επιμέλεια του ίδιου του αγαπημένου συνθέτη, έναν χρόνο μετά την έξοδό του από τη ζωή. Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Χρήστος Θηβαίος, Κώστας Θωμαΐδης, Ρίτα Αντωνοπούλου, ενώ εκτός από τον ίδιο τον Θάνο Μικρούτσικο πιάνο παίζουν και οι: Θοδωρής Οικονόμου και Μάξιμος Δράκος, ενώ στα πνευστά ο, πάντα στο πλευρό του συνθέτη, Θύμιος Παπαδόπουλος.

Με αφορμή αυτήν την εμβληματική κυκλοφορία, οι τρεις ερμηνευτές του CD και συνοδοιπόροι του Θάνου Μικρούτσικου θυμούνται και μοιράζονται μαζί μας χαρακτηριστικές στιγμές που έζησαν μαζί του έως την ύστατη ώρα, όταν εκείνος πάλευε με όλες του τις δυνάμεις για να νικήσει την ασθένεια.

Ο στίχος του Καββαδία «Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία», που έγινε και τίτλος του CD, σημαίνει για τον ίδιο και για τα παιδιά του και για όλα τα παιδιά του κόσμου: «Προσπάθησε να κατακτήσεις το αδύνατο. Να ξεπεράσεις τα όριά σου», λέει ο Χρήστος Θηβαίος στον «Ε.Τ.» της Κυριακής και ο Κώστας Θωμαΐδης προσθέτει: «Οταν λέει ο ποιητής “Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία”, αναφέρεται στην προσωπική υπέρβαση που ο καθένας οφείλει στον εαυτό του, δίνοντας μήνυμα ότι τίποτα δεν είναι αδύνατο. Οταν μιλούσε για τον Καββαδία, ο Θάνος πάντοτε ανέφερε τον συγκεκριμένο στίχο, είχε ταυτιστεί με το νόημά του. Στη ζωή του προσπαθούσε να ξεπερνάει τις καταγεγραμμένες δυνατότητές του. Ολη του η πορεία ήταν μια διαρκής προσπάθεια να κατακτήσει το όνειρο, το ανέφικτο, το μαγικό. Μέχρι το τέλος πάλευε και έφυγε νικητής στα σημεία απέναντι στην άνιση μάχη με την αρρώστια».

«Είχε βρει σε αυτήν κάτι σαν το νόημα της ζωής σχεδόν και δεν έχει κι άδικο», σημειώνει η Ρίτα Αντωνοπούλου. «Ηθελε πάντα να προκαλεί τον εαυτό του και μας παρότρυνε όλους να κάνουμε το ίδιο. Δεν άφηνε λεπτό να περάσει ανεκμετάλλευτο ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές του, δεν έπαψε να αγωνίζεται και να παλεύει με δύναμη και ανωτερότητα άνευ προηγουμένου. Εμείς που τον αγαπήσαμε και τον ζήσαμε έως το τέλος μόνο μαθήματα πήραμε, ένας ανεπανάληπτος άνθρωπος».

Πώς έχουν μείνει μέσα τους αυτές οι δύο βραδιές;

» Κώστας Θωμαΐδης: Οι συναυλίες στο Μέγαρο στις 11 και τις 15 Μαΐου του 2019 θα μου μείνουν αξέχαστες. Ξέραμε ότι η κατάσταση της υγείας του ήταν ήδη επιβαρυμένη και αισθανόμασταν ότι ίσως να είναι από τις τελευταίες με την παρουσία του. Στις παραστάσεις ο Θάνος πετούσε κυριολεκτικά με εφηβική ορμή, με ένταση, με πάθος. Μας μετέδιδε ενέργεια και μας απογείωνε. Προσωπικά ένιωσα να υπερβαίνω ερμηνευτικά τα όρια που είχα κατακτήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Δεν θα ξεχάσω τη ζεστή αγκαλιά του σε όλους μας στο φινάλε και το θερμό χειροκρότημα του κοινού, που, αν δεν κάνω λάθος, διήρκεσε περίπου 12 λεπτά.

» Ρίτα Αντωνοπούλου: Η ένταση ήταν πολύ μεγάλη, όπως και η συγκίνηση, αλλά και το πάθος. Από εκείνον παίρναμε δύναμη ακόμη και τότε. Ολοι, μουσικοί και τραγουδιστές, δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό. Θα κρατήσω πάντα μέσα μου την αγκαλιά του και τον ευχαριστώ για όλα που μου είπε σιγά χωρίς να μπορώ να αρθρώσω λέξη.

» Χρήστος Θηβαίος: Ο Θάνος δεν έφυγε ποτέ από τη ζωή. Είναι πάντα εδώ. Είναι δίπλα μου στο πιάνο και στην καθημερινότητα. Τα άσπρα και τα μαύρα πλήκτρα προσπαθούν να φωτίζουν τον γκρίζο μας δρόμο. Είναι μέσα μου για πάντα και με καθορίζει ως υπέρτατος φίλος και αέναος δάσκαλος.

Γιατί πρέπει να αποκτηθεί το διπλό αυτό CD από τους λάτρεις του έργου του;

» Κ. Θωμαΐδης: Μετά τις συναυλίες, ο Θάνος Μικρούτσικος δούλεψε στο στούντιο όσο καιρό τού επέτρεπε η υγεία του και κατάφερε να ολοκληρώσει το υλικό που φέρει την υπογραφή του. Εχουμε εδώ την τελευταία ματιά του συνθέτη πάνω στις μελοποιήσεις του Νίκου Καββαδία με πολλές μουσικές εκπλήξεις.

» Ρ. Αντωνοπούλου: Οποιος το πάρει στα χέρια του, θα κρατήσει κάτι από τον Θάνο για πάντα…

» Χρ. Θηβαίος: Θα πρέπει να αποκτηθεί από κάθε λάτρη της εφηβείας, γιατί ο Θάνος διδάσκει εφηβεία πάνω στη σκηνή, από την τέχνη των συνεργατών του και από τη σοφία του Θύμιου Παπαδόπουλου.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

Θα είχε βγει στα κεραμίδια να κράζει…

Ο Θάνος Μικρούτσικος έφυγε από τη ζωή τρεις μήνες πριν από τη νέα απροσδόκητη κατάσταση που έφερε ο κορονοϊός. Πώς θα αντιμετώπιζε ο ίδιος την επιβολή της καραντίνας, της διακοπής των συναυλιών και της λειτουργίας των μουσικών χώρων; Οι συνεργάτες του είναι σίγουροι:

» Κ. Θωμαΐδης: Είμαι σίγουρος πως θα ήταν στην πρώτη γραμμή των διεκδικήσεων των ανθρώπων της τέχνης που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται, όπως και άλλοι κλάδοι, σε πολύ άσχημο σημείο. Πάντα ήταν στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών διεκδικήσεων, πιστός στις απόψεις του και στην ιδεολογία του.

» Ρ. Αντωνοπούλου: Πιστεύω ότι θα είχε βγει στα κεραμίδια να κράζει…

» Χρ. Θηβαίος: Θα έπαιρνε αγκαλιά τη Μαρία Παπαγιάννη και θα πήγαινε στα Καπετανιανά στην Κρήτη.

Ποιες είναι όμως οι διαφορές και τι έρχεται να προσθέσει στις ήδη υπάρχουσες ηχογραφήσεις του «Σταυρού του Νότου» και των «Γραμμών των Οριζόντων» αυτή η νέα ηχογράφηση;

» Ρ. Αντωνοπούλου: Οι βασικές διαφορές είναι στις ενορχηστρώσεις και στην αίσθηση που σου αφήνουν οι εκτελέσεις αυτές. Είναι εμβληματικά έργα, ιστορικά και διαχρονικά με μια δύναμη μαγική που περνούν από γενιά σε γενιά με την ίδια ένταση και αγάπη. Ταυτόχρονα όμως δεν είναι σταθερά στον χρόνο, πάντα εξελίσσονταν μέσα από τον Θάνο ή και σχεδόν αυτόνομα. Ετσι, μέσα στα χρόνια έφτασαν σε αυτό που ηχογραφήσαμε ζωντανά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο Θάνος ήταν περήφανος για το αποτέλεσμα και όσο για εμάς που συμμετέχουμε, δεν μπορώ να περιγράψω το συναίσθημα πέρα από την αυτονόητη τιμή να συνδέεις το όνομά σου με ένα έργο τόσο μοναδικό.

» Κ. Θωμαΐδης: Η τελευταία μορφή για τρία πιάνα, πνευστά και τρεις φωνές προσθέτει τα μέγιστα στον μύθο των μελοποιήσεων των ποιημάτων του Καββαδία, 41 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία τους. Οι αυτοσχεδιασμοί του Θάνου στους «Eφτά Νάνους στο S/S Cyrenia» από μόνοι τους είναι αυτόνομο πιανιστικό έργο. Είναι καταγεγραμμένη η τελευταία ματιά, το τελευταίο άγγιγμα του Θάνου Μικρούτσικου πάνω στο εμβληματικό έργο της μουσικής του πορείας.

» Χρ. Θηβαίος: Διαφέρει η εποχή. Διαφέρει η ωριμότητα του ίδιου του Θάνου, που διαρκώς προσπαθεί να έχει αντίπαλο τον χρόνο και να τον κερδίζει ερμηνευτικά και φιλοσοφικά στα σημεία.

Ετοιμάζουν (δύσκολη εποχή, βέβαια) κάποιο αφιέρωμα σε εκείνον;

» Ρ. Αντωνοπούλου: Είμαστε οι βασικοί του συνεργάτες και στόχος είναι να τον τιμήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όταν με το καλό αλλάξουν οι συνθήκες.

» Κ. Θωμαΐδης: Αυτό που θα ήθελα είναι να παρουσιάσουμε στο μέλλον τα έργα του ολοκληρωμένα, έτσι ώστε να βοηθήσει όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν σε βάθος τη μουσική του.

» Χρ. Θηβαίος: Πάντα υπάρχει αφιέρωμα σε εκείνον και, όταν με το καλό θα ξαναγυρίσουμε στη σκηνή, έχω στο μυαλό μου μια ιδιαίτερη παράσταση με τίτλο «Επειτα από το μεγάλο μπουμ».

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr