Για την ακρίβεια, κάθε σεζόν η Ιόλη Ανδρεάδη διανύει την πιο δημιουργική της περίοδο βάζοντας τον προσωπικό της καλλιτεχνικό πήχη ακόμα πιο ψηλά. Σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος του φετινού Φεστιβάλ Φιλίππων η πολυτάλαντη Ιόλη Ανδρεάδη επανέρχεται με μια work in progress παράσταση που αρδεύει την έμπνευση της από την ιστορία πίσω από την ιστορία της Ελένης του Ευριπίδη.

Λένε πως ένας βάρδος παλιός, ο Στησίχορος, έξι γενιές πριν από τον Ευριπίδη, σε ένα ποίημά του κατηγόρησε την Ελένη ότι άφησε τον άντρα της για τον Πάρη και με την αμαρτία της αυτή κατέστρεψε τόσο την Ελλάδα, όσο και την Τροία. Η Ελένη μετά το θάνατό της έγινε θεά.  Στην εκδοχή του Ευριπίδη δια χειρός Ιόλης Ανδρεάδη, η Ελένη μόνη και τυφλή μέσα στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, αφηγείται την ιστορία την Κυριακή 16 Αυγούστου.

Τι σας οδήγησε σε αυτό το έργο με τίτλο «Ελένη του Ευριπίδη ή στην ανασκευή του Στησιχόρου»;

Η πολύ τιμητική πρόταση ήρθε στις πρώτες μέρες της καραντίνας, από τον Θοδωρή Γκόνη, να σκηνοθετήσω στο 4ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος του Φεστιβάλ Φιλίππων και του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, μια περφόρμανς σχετιζόμενη με την αρχαία ελληνική γραμματεία. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την Ελένη, κάτι που το ήθελα αρκετά χρόνια τώρα. Ζήτησα από τη Βασιλική Τρουφάκου να ερμηνεύσει όλους του ρόλους, η οποία δέχτηκε με πολλή χαρά και, κατόπιν, ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στο κείμενο. Καθώς, λοιπόν, διάβαζα μια αγγλική έκδοση της Ελένης του Ευριπίδη έπεσα πάνω στην πληροφορία πως ο τραγικός ποιητής είχε χρησιμοποιήσει για το έργο του ένα τραγούδι του βάρδου Στησιχόρου για την Ελένη της Τροίας. Ο Στησίχορος, έξι γενιές πριν από τον Ευριπίδη, έγραψε για μια Ελένη απούσα από τον Τρωικό Πόλεμο. Στη θέση της είχε ταξιδέψει στο Ίλιον μια σκιά, ένα είδωλο της πραγματικής Ελένης. Αυτή την εκδοχή του μύθου παραλαμβάνει ο Ευριπίδης και γράφει την Ελένη του. Ο τίτλος της παράστασης μας επικοινωνεί λοιπόν την πληροφορία πως ο τραγικός ποιητής χρησιμοποίησε την εκδοχή του Στησίχορου.

Πως θα περιγράφατε την Ελένη;

Η Ελένη μοιράζεται κάποια γνωρίσματα με την Πηνελόπη της Οδύσσειας. Περιμένει – επί δεκαεπτά συναπτά έτη – τον άντρα της να επιστρέψει. Του είναι πιστή. Ζει μια ζωή-αναμονή του γυρισμού του άντρα. Ακόμη, η ίδια μιλά για την ξακουστή ομορφιά της με σκληρά λόγια, ονομάζοντάς την «την κατάρα της». Θεωρεί πως η ομορφιά της φταίει που ρημάχτηκε η ζωή της. Που ζει τώρα μια ζωή που δεν είναι ζωή. Γιατί αν δεν είχε θητεύσει ως το ωραίο τρόπαιο του αγώνα ομορφιάς μεταξύ Ήρας, Αθηνάς και Αφροδίτης, δε θα είχε πυροδοτηθεί η σειρά των γεγονότων που οδήγησαν στον Τρωικό Πόλεμο και τη δική της εξορία στην Αίγυπτο. Είναι μια ηρωίδα που γνωρίζει από απώλεια, γνωρίζει από θρήνο. Χάνει σχεδόν τα πάντα. Αλλά μένει όρθια.

Τι είναι αυτό που σας έχει κινητοποιεί καλλιτεχνικά;

Με κινητοποιεί η ύπαρξη λίγων αλλά πολύ σημαντικών ανθρώπων στη ζωή μου. Οι δικοί μου άνθρωποι μου χαρίζουν πολλή ενέργεια, την οποία διοχετεύω στη δουλειά μου. Στη σκηνοθεσία, το γράψιμο και τη διδασκαλία.

Τι έχει αλλάξει η Ιόλη από τότε που ξεκίνησε μέχρι σήμερα;

Πολλά. Μια δασκάλα μου, στο Μάστερ Σκηνοθεσίας, μού είχε πει κάποτε ότι το χαρακτηριστικό μου είναι πως συνεχώς προκαλώ τον εαυτό μου να γίνει καλύτερος. Αν ισχύει αυτό, τότε ναι, αλλάζουν πολλά με τα χρόνια, σύμφωνα με αυτό που έχω εγώ στο μυαλό μου ως καλό και ως καλύτερο.

Πως είναι να κάνεις θέατρο αυτή την εποχή;

Αυτό δεν απαντιέται ακόμα, καθώς μιλάμε για μια εμπειρία εν εξελίξει. Σίγουρα είναι πρωτόγνωρο και μοιάζει κάπως να δίνει μια νέα σημασία στις παραστατικές τέχνες. Και μια νέα φόρτιση. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι να στηριχτούν οι καλλιτέχνες αυτή τη δύσκολη περίοδο, τόσο από το κοινό, όσο και από τους αρμόδιους φορείς και το κράτος.

Πως πιστεύετε ότι θα κινηθεί η θεατρική σκηνή την επόμενη σεζόν;

Για να είμαι ειλικρινής δεν έχω κάποια εικόνα αυτή τη στιγμή. Θέλω να πιστεύω ότι ο κόσμος γνωρίζει και εκτιμά τη χρησιμότητα του θεάτρου, το πόσο ωφέλιμο μπορεί να είναι για το μυαλό και ψυχή μας, ακόμα και στις πιο δύσκολες εποχές, και έτσι να το αναζητήσει και, με ασφάλεια, να το στηρίξει.

Info
Ευριπίδου Ελένη ή η ανασκευή του Στησιχόρου
Σκηνοθεσία: Ιόλη Ανδρεάδη
Όλους τους ρόλους ερμηνεύει η Βασιλική Τρουφάκου
Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
Κυριακή 16 Αυγούστου | Είσοδος Ελεύθερη | Ώρα έναρξης 19.30