Μέχρι τον Χριστιανισμό

Αφορμή για την αποτίμηση της μεγάλης συνεισφοράς της αρχαίας Μακεδονίας στον ελληνικό και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στάθηκε η χθεσινή παρουσίαση, στο Μουσείο της Ακρόπολης, του τέταρτου τόμου της σειράς Αρχαιολογία των εκδόσεων «Μέλισσα», με θέμα τα έργα και τις πολιτιστικές κατακτήσεις των ανθρώπων στη Μακεδονία και τη Θράκη, από την προϊστορία μέχρι την έλευση του Χριστιανισμού.

Τον τόμο επιμελήθηκαν ο Ανδρέας Βλαχόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και η Δέσποινα Τσιαφάκη, αρχαιολόγος, διευθύντρια Ερευνών στο Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά.

Πριν από τον Αλέξανδρο

«Οταν προφέρεται η λέξη Μακεδονία, συνειρμικά στο νου έρχεται το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου… Στην πραγματικότητα, ο Αλέξανδρος υπήρξε απλώς ο ιδιοφυής μεταλαμπαδευτής μιας μακεδονικής κληρονομιάς που προηγήθηκε κατά πολύ της γεννήσεώς του και έζησε επί μακρόν του θανάτου του», επισημαίνει στην εισήγησή του, με θέμα τη Μακεδονία, ο κ. Χατζόπουλος. Ιδιαίτερη είναι η αναφορά του στη γλώσσα. «Ακόμη και η κοινή ελληνική γλώσσα που διαδόθηκε σε όλη την οικουμένη και της οποίας απόγονος είναι η νεοελληνική έχει ως λίκνο τη Μακεδονία, όπου ο Φίλιππος Β’ υιοθέτησε την αττική διάλεκτο αντί της μακεδονικής για τις ανάγκες της διοικήσεως», υπογραμμίζει και προσθέτει πως η ελληνική γλώσσα «υπήρξε όχημα του Βουδισμού στις παρυφές της Ινδίας, έγινε η γλώσσα διαδόσεως του Χριστιανισμού και επιζεί μέχρι σήμερα ως λειτουργική γλώσσα της ορθοδόξου Εκκλησίας».

Σύστημα διακυβέρνησης

Το ευρηματικό σύστημα διακυβέρνησης της αρχαίας Μακεδονίας -ο συνδυασμός μιας ισχυρής εκτελεστικής εξουσίας γύρω από το βασιλιά και τους εταίρους/φίλους του που ήταν το συμβουλευτικό του όργανο με μια εκτεταμένη τοπική αυτονομία των δεκάδων πόλεων του βασιλείου- ξεκλειδώνουν, σύμφωνα με τον κ. Χατζόπουλο, μια ενδιαφέρουσα πτυχή της αρχαίας Μακεδονίας, η οποία «δεν έχει ακόμη συνειδητοποιηθεί». Οτι, δηλαδή, «το βασίλειο της Μακεδονίας αποτέλεσε το πρόπλασμα των νεότερων ευρωπαϊκών μοναρχιών, άμεσοι κληρονόμοι των οποίων είναι τα σύγχρονα κράτη, είτε τύποις βασιλευόμενα είτε τύποις αβασίλευτα, στα οποία ένας άμεσα ή έμμεσα αιρετός πρωθυπουργός ή Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαθέτει εξουσία μεγαλύτερη από οποιονδήποτε μονάρχη του παρελθόντος…».

«Οι αρχαίοι Ελληνες», επισημαίνει ο ίδιος, «δεν εφηύραν μόνον τη Δημοκρατία που συμβολίζει ο Παρθενών, αλλά και τον τύπο του νεότερου εθνικού κράτους που συμβολίζει το “δημοκρατικό” ανάκτορο των Αιγών, με τις στοές του ολάνοιχτες για το κοινό».

Πλήρης αναφορά στη Θράκη

Στην ενότητα της Θράκης αναφέρθηκε ο επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων και επίτιμος διδάκτωρ στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Διαμαντής Τριαντάφυλλος, o oποίος έχει ανασκάψει τον περίφημο ταφικό τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας – ζώνης όπου δίπλα στις καύσεις τριών ανδρών και μίας γυναίκας βρέθηκαν πέντε άμαξες με τα υποζύγιά τους, πέντε ακόμη άλογα και ένας σκύλος. Είναι η πρώτη φορά που σε μια έκδοση γίνεται τόσο πλήρης και διαχρονική αναφορά στην ιστορία της Θράκης.

Το έργο παρουσίασαν η επίκουρη καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευρυδίκη Κεφαλίδου και η κύρια ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, Μαρία Γαβριέλλα Παρισάκη. Την εκδήλωση χαιρέτισε ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής.

85 επιστήμονες

Ο τόμος «Μακεδονία και Θράκη» συστέγασε 85 αρχαιολόγους, διευθυντές των ανασκαφών. «Απαιτήθηκαν επτά χρόνια προετοιμασίας υπό την οργανωτική, τεχνική και αισθητική εποπτεία της Αννης και της Αθηνάς Ραγιά», υπογράμμισε ο Ανδρέας Βλαχόπουλος, ο οποίος έκανε σύντομη αναδρομή της γόνιμης 15ετούς συνεργασίας του με τη σειρά Αρχαιολογία των εκδόσεων «Μέλισσα». Τα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας στα δύο μεγάλα διαμερίσματα της χώρας αποτυπώνονται σε περισσότερες από 600 σελίδες. Ιδιαίτερα κατατοπιστικοί είναι οι χάρτες της Μακεδονίας και της Θράκης με την επισήμανση των αρχαιολογικών θέσεων. Παρατίθενται, επίσης, βιβλιογραφικές πληροφορίες και τα βιογραφικά σημειώματα των συντελεστών, ευρετήριο κύριων ονομάτων και οι πηγές των εικόνων.

Αντώνης Καρατζαφέρης
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]