Ψηλά στην ατζέντα της… task force του νέου υπουργείου βρίσκεται η παροχή ψηφιακής δυνατότητας στους πολίτες και με υπηρεσίες μίας στάσης (one stop shop) να δηλώνουν γεγονότα που σχετίζονται με τη γέννηση ή τον θάνατο των αγαπημένων τους προσώπων. Οπως αναφέρει, ο κ. Πιερρακάκης βασική επιδίωξή του είναι το σύνολο των γεγονότων της ζωής να γίνεται σε ένα ή δύο το πολύ βήματα, απλοποιώντας τις διαδικασίες και παρακάμπτοντας τις περιττές «επισκέψεις» σε διαφορετικές δημόσιες υπηρεσίες. Αντίστοιχη πολιτική θα ακολουθηθεί και για τη λειτουργία των επιχειρήσεων.

Παράλληλα, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του για πλήρη λειτουργία της ευρωπαϊκής γραμμής, 112, στο τέλος του χρόνου και δηλώνει ότι η «ενδιάμεση λύση» με την αποστολή μηνυμάτων από τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας αρχικά θα καλύψει κατά έναν βαθμό το κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή και στη συνέχεια θα λειτουργήσει συμπληρωματικά και βοηθητικά ως προς αυτό.

Κύριε υπουργέ, δεσμευτήκατε ότι έως το τέλος του έτους θα λειτουργεί πλήρως η τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης, 112. Εως τότε καταφεύγετε σε μια ενδιάμεση λύση, όπως ανακοινώσατε την προηγούμενη εβδομάδα. Επειδή συνήθως στην Ελλάδα υπερισχύει το δόγμα «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού», πώς θα διασφαλίσετε την υλοποίηση αυτής της δέσμευσης;

Κατ’ αρχάς, το χρονοδιάγραμμα που θέτουμε είναι «σφιχτό». Την περασμένη εβδομάδα είχαμε μια επιτυχημένη δοκιμή του 112. Προβήκαμε στη δημοσιοποίηση της ακριβούς κατάστασης σχετικά με το έργο, ώστε όλοι να ξέρουν πού ακριβώς βρισκόμαστε. Η ενδιάμεση λύση είναι ένα δείγμα τού πόσο ψηλά βρίσκεται στις προτεραιότητές μας η λειτουργία ενός μηχανισμού ενημέρωσης των πολιτών για επικείμενους ή υφιστάμενους κινδύνους. Εναν χρόνο μετά το Μάτι, δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην υπάρχει ένας τέτοιου τύπου μηχανισμός, έστω και προσωρινής φύσεως.

Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος στο ότι η ενδιάμεση λύση δεν θα πάει πίσω την υλοποίηση του 112 ούτε κατά μία μέρα. Θα καλύψει κατά έναν βαθμό το κενό μέχρι να ολοκληρώσουμε το 112 και στη συνέχεια θα λειτουργήσει συμπληρωματικά και βοηθητικά ως προς αυτό. Ο στόχος είναι οι πολίτες να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες εναλλακτικές για πρόσβαση στην ενημέρωση της Πολιτικής Προστασίας.

Για ποιον λόγο αυτό το κρίσιμο εργαλείο δεν μπήκε ποτέ επί της ουσίας στη φαρέτρα της πολιτικής προστασίας; Ποιος ευθύνεται; 

Το έργο έχει ως χρόνο παράδοσης το τέλος του 2019. Παρ’ όλα αυτά, είναι πέρα για πέρα αναγκαία η κάλυψη των πολιτών μέχρι τότε. Γι’ αυτό και επιμένουμε τόσο πολύ για την «ενδιάμεση λύση», γι’ αυτό τη βάλαμε μπροστά από την πρώτη στιγμή και συντονίζουμε την υλοποίησή της χωρίς καθυστέρηση. Δεν είναι δυνατόν τα αυτονόητα στην Ευρώπη να παραμένουν για εμάς ζητούμενα. Από εκεί και πέρα, φυσικά και οι ευθύνες πρέπει να αποδίδονται όταν υπάρχουν αστοχίες. Ομως, εμάς μας ενδιαφέρει περισσότερο το να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερα -και γρηγορότερα- βήματα μπροστά και να μιλήσουμε στους πολίτες μέσα από τη δουλειά μας. Το βλέμμα μας είναι στραμμένο μπροστά, όχι πίσω.

Κατά την παραλαβή του χαρτοφυλακίου σας κηρύξατε «ψηφιακό ανένδοτο». Πόσα… κλικ κατά την άποψή σας θα καταστήσουν επιτυχημένη αυτήν την προσπάθειά και ποιους τομείς θα αφορούν; Ποιο είναι το όραμά σας για την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα;

Ας ξεκινήσουμε αποτυπώνοντας το πού βρίσκεται σήμερα η χώρα. Είμαστε 26^οι στους 28 της Ε.Ε. στον βασικό ψηφιακό δείκτη (DESY), και μάλιστα στις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες είμαστε 27οι. Ξεκινήσαμε θέτοντας έναν φιλόδοξο στόχο: Να έχουμε συγκλίνει με τον μέσο όρο της Ε.Ε. μέσα σε μία τετραετία. Αλλά η πραγματικότητα είναι πως δεν χρειάζεται καν να δούμε τους δείκτες. Οι πολίτες της χώρας γνωρίζουμε καλά τις δυσλειτουργίες της υπερβολικής γραφειοκρατίας, τις πολλαπλές ουρές, τις αμφίσημες οδηγίες, τη συχνή ασάφεια.

Η παρέμβασή μας ξεκινά από την αντίληψη πως τα ψηφιακά έργα υπάρχουν για να κάνουν τη ζωή των πολιτών καλύτερη. Και ο στόχος μας δεν είναι άλλος από τη λεγόμενη «απλοποίηση». Ως προς αυτό, επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα παράδειγμα. Η γέννηση ενός παιδιού αφορά μια σειρά από γραφειοκρατικές ενέργειες. Ληξιαρχείο νοσοκομείου, Ληξιαρχείο δήμου όπου ανήκει το μαιευτήριο, ΚΕΠ, ασφαλιστικό ταμείο γονέα. Αντίστοιχα πολλές ουρές συναντάμε στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Συναντάμε αυτές τις ουρές επειδή τα διάφορα συστήματα δεν «διαλειτουργούν» – δηλαδή δεν «μιλάνε» μεταξύ τους. Στο νέο υπουργείο, θα ξεκινήσουμε την προσπάθειά μας αποτυπώνοντας το σύνολο των γεγονότων ζωής ενός πολίτη -από τη γέννηση μέχρι την απώλεια της ζωής- και τα αντίστοιχα γεγονότα λειτουργίας των επιχειρήσεων. Και αυτό που θα επιδιώξουμε να κάνουμε θα είναι να ελαχιστοποιήσουμε τα απαραίτητα βήματα. Εκεί όπου χρειάζονται, για παράδειγμα, πέντε ενέργειες σήμερα, να γίνουν μία ή το πολύ δύο. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί, φυσικά, επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές, αλλά κυρίως απαιτεί ένα καλά δομημένο σχέδιο και καλή γνώση της Δημόσιας Διοίκησης της χώρας. Η ομάδα που έχουμε δημιουργήσει αθροίζει πολλαπλές δεξιότητες και είμαι αισιόδοξος πως οι συμπολίτες μας θα δουν σύντομα καλά αποτελέσματα.

Ποιες δικλίδες ασφαλείας θα βάλετε προκειμένου το σχέδιο εκσυγχρονισμού του κράτους να μη μετατρέψει απλώς την παραδοσιακή γραφειοκρατία σε ψηφιακή;

Η ερώτησή σας εντοπίζει τη ρίζα του προβλήματος: Αν απλώς ψηφιοποιήσουμε τη διαδικασία χωρίς προηγουμένως να την απλοποιήσουμε, τελικά καταλήγουμε να ψηφιοποιούμε τη γραφειοκρατία. Γι’ αυτό και πριν ψηφιοποιήσουμε οτιδήποτε, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι ο έλεγχος για την αναγκαιότητα αυτού του κομματιού της διαδικασίας. Ακριβώς γι’ αυτό, το νέο υπουργείο απέκτησε πέρα από τις αρμοδιότητες των οριζόντιων ψηφιακών έργων και τις αρμοδιότητες απλοποίησης της γραφειοκρατίας από το παλιό υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, την ευθύνη των ΚΕΠ, καθώς και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων από το υπουργείο Οικονομικών, που έχει σημαντική τεχνογνωσία στη διαχείριση των δεδομένων και των ψηφιακών συστημάτων ευρύτερα. Η κεντρική ιδέα, δηλαδή, ήταν ότι τα ψηφιακά έργα στην Ελλάδα δεν υλοποιούνται με έναν κεντρικά συντονισμένο τρόπο που να γίνεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής απλοποίησης της γραφειοκρατίας. Εχοντας συσσωρεύσει αυτές τις αρμοδιότητες μαζί με το αντίστοιχο ανθρώπινο δυναμικό, εκτιμούμε ότι έχουμε ήδη κάνει ένα ισχυρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Φυσικά, η δουλειά μας θα κριθεί στην πράξη, όταν αρχίσει να γίνεται ορατή στους πολίτες.

Αναλάβατε ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο, το οποίο ιεραρχείται ψηλά στη νέα κυβερνητική δομή, καθώς ο πρωθυπουργός με την ονομασία του ως υπουργείο Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης το ενέταξε στον στενό πυρήνα του Μεγάρου Μαξίμου. Σας αγχώνει αυτό το γεγονός; Πώς μπορεί να επηρεάσει τις προσπάθειές σας;

Το σχέδιο για την ψηφιακή διακυβέρνηση της χώρας ήταν έτοιμο από μεριάς μας εδώ και καιρό. Η ιδέα του χαρακτηρισμού του χαρτοφυλακίου ως Επικρατείας, δηλαδή υπό τη στενή εποπτεία του πρωθυπουργού, αποτελεί έμπνευση από καλά αντίστοιχα παραδείγματα, όπως αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου. Παραδοσιακά, οι κυβερνήσεις είναι καλές στα «κάθετα» θέματα -Παιδεία, Υγεία κ.λπ.- και λιγότερο καλές στα «οριζόντια» θέματα, όπως η πληροφορική ή οι απλοποιήσεις. Στις χώρες όπου η ψηφιακή μεταρρύθμιση έγινε πραγματικότητα, έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι υπήρξε σε έναν βαθμό και προσωπική μέριμνα των αντίστοιχων πρωθυπουργών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας ο ίδιος τη σχετική εμπειρία από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, γνωρίζει σε βάθος αυτά τα θέματα και η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση αποτελεί πρωτίστως δικό του προσωπικό στοίχημα. Σε ό,τι με αφορά, αντιλαμβάνομαι την πρόταση που μου έγινε από τον πρωθυπουργό να ηγηθώ του νέου υπουργείου ως σημαντική τιμή και ευθύνη. Ευθύνη, η οποία ξεκινάει από το να στελεχώσουμε αυτή τη νέα δομή με τα καλύτερα στελέχη για τους αντίστοιχους ρόλους, με μόνο κριτήριο τη διοικητική και την επιστημονική επάρκεια και τη διάθεση προσφοράς σε αυτήν τη νέα σελίδα για τη χώρα.

Ακούσαμε και διαβάσαμε πολλούς συναδέλφους σας υπουργούς να περιγράφουν με μελανά -θα έλεγα- χρώματα την κατάσταση στην οποία παρέλαβαν τα υπουργικά τους γραφεία. Μάθαμε για κατσαρίδες, κλειδωμένες πόρτες στο Μαξίμου κ.λπ. Εσείς, εκτός από τις «αράχνες» στην ψηφιακή πολιτική, είχατε να αντιμετωπίσετε κάποια αντίστοιχη δυσάρεστη πραγματικότητα;

Η πρώτη δυσκολία που εμείς αντιμετωπίζουμε είναι βασικά λειτουργικού χαρακτήρα: Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι διαφορετικό από το παλιό υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής. Αρα, είμαστε σε φάση που ιδρύουμε ένα νέο υπουργείο, με όλες τις θεσμικές και διαχειριστικές δυσκολίες που αυτό συνεπάγεται. Κατά τη γνώμη μας, αυτό ήταν αναγκαίο. Αφενός, έπρεπε να συγκεντρωθούν όλες οι βασικές αρμοδιότητες για την πληροφορική και την τεχνολογία και τις απλοποιήσεις σε μία δομή. Αφετέρου, κατά την κρίση μας, η επικοινωνία και το περιεχόμενό της δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στην ίδια υπουργική δομή με ένα αμιγώς τεχνολογικό υπουργείο. Ωστόσο, είμαστε αποφασισμένοι να κινηθούμε με μεγάλη ταχύτητα, άρα θα δείτε τις περισσότερες σχετικές εκκρεμότητες να λύνονται νομοθετικά μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

Η βασική, όμως, δυσάρεστη πραγματικότητα, με τους όρους που το θέτετε, είναι αυτή η 26^η θέση την οποία ανέφερα πριν – και όλα όσα αυτή αντανακλά. Οι υπερβάσεις που είναι αναγκαίες είναι πολλαπλές και πολυεπίπεδες. Ομως, πιστεύω βαθιά πως όταν υπάρχουν η βούληση, η ομάδα και το σχέδιο, τότε μπορείς όχι απλά να πετύχεις σε φιλόδοξους στόχους, αλλά, εν τέλει, να περάσεις από τη μία εποχή στην άλλη. Δεν θα διεκδικήσουμε τίποτα λιγότερο από αυτό.

«Δεν πιστεύω απόλυτα στη διάκριση πολιτικού με τεχνοκράτη»

Το κυβερνητικό σχήμα αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από τεχνοκράτες. Τι διαφορετικό, πιστεύετε, ότι θα μπορούσαν να προσδώσουν σε σχέση με τα πολιτικά στελέχη;

Οφείλω να σας πω ότι δεν πιστεύω απόλυτα στη διάκριση πολιτικού με τεχνοκράτη. Από τη στιγμή που κάποιος αναλαμβάνει πολιτικό ρόλο, ασκεί πολιτική και οι αποφάσεις του επηρεάζουν τους συμπολίτες του και το μέλλον αυτής της χώρας. Η ουσιαστική προστιθέμενη αξία έχει να κάνει με την τοποθέτηση προσώπων που γνωρίζουν ένα συγκεκριμένο αντικείμενο σε βάθος, μέσα από την ακαδημαϊκή και την επαγγελματική τους πορεία, στις κατάλληλες θέσεις – είτε είναι εκλεγμένοι βουλευτές είτε εξωκοινοβουλευτικοί. Τα αντικείμενα που καλούμαστε να χειριστούμε είναι αυξημένης πολυπλοκότητας και απαιτούν γνώση σε βάθος. Εκτιμώ πως το κυβερνητικό σχήμα χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο προσώπων με πολύ πυκνό μίγμα παραστάσεων ιδιωτικού τομέα και δημόσιας σφαίρας της ελληνικής και της διεθνούς πραγματικότητας. Πιστεύω πως υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να κάνουμε σημαντική διαφορά ως προς το αποτέλεσμα.

Από την έντυπη έκδοση