Η εκκαθάριση αφορά την απένταξη έργων συνολικού προϋπολογισμού 1,5-1,8 δισ. ευρώ, τα οποία είτε δεν έχουν προκηρυχθεί ακόμη είτε έχουν «κολλήσει» σε προσφυγές και άλλες νομικές διαδικασίες, ή η υλοποίησή τους είναι τόσο αργή που δεν θα ολοκληρωθούν εγκαίρως. Επίσης, θα περάσουν στο ΕΣΠΑ αναμορφωμένα προγράμματα, τα οποία δεν είχαν το απαραίτητο ενδιαφέρον από την πραγματική οικονομία.

Στο ΕΣΠΑ

Ηδη, ένα πρώτο πακέτο επενδύσεων για την ψηφιακή μετάβαση, που αφορά τον ιδιωτικό τομέα, συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν συνάντησε το αναμενόμενο ενδιαφέρον από την αγορά, αναμένεται να αντικατασταθεί και να περάσει στο ΕΣΠΑ, και ειδικότερα στο «STEP».

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΘΟ, επανεξετάζεται η πορεία υλοποίησης από κλασικές υποδομές (μέρη του ΠΑΘΕ, σιδηροδρομικά έργα) που δεν έχουν ακόμη προκηρυχθεί ή είναι δύσκολο να ολοκληρωθούν στην ώρα τους.

Εξετάζεται, επίσης, η απένταξη των ηλεκτρικών ταξί από το πρόγραμμα, λόγω της χαμηλής ανταπόκρισης των ιδιοκτητών ταξί. Το πρόγραμμα «Πράσινα Ταξί», συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ, είχε ως στόχο να καλυφθούν 1.770 ταξί. Παρ’ όλα αυτά, έχουν ανταποκριθεί μόνο 34, με τους ιδιοκτήτες ταξί να εμφανίζονται πολύ διστακτικοί.

Ο αγωγός σύνδεσης του συστήματος δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα στον Πρίνο είναι άλλο ένα έργο που θα διακοπεί. Το έργο προέβλεπε τη χρησιμοποίηση των παλιών, κενών «πηγαδιών» εξόρυξης πετρελαίου του Πρίνου ως χώρου αποθήκευσης CO₂, με ρυθμό αποθήκευσης έως 3 εκατομμυρίων τόνων CO₂ ετησίως.

Στον σχεδιασμό προβλέπεται και η απένταξη του έργου «Αρδευτικό Σύστημα Αλμωπαίου μέσω ΣΔΙΤ», για το οποίο έχει ματαιωθεί η διαγωνιστική διαδικασία, λόγω μη υποβολής προσφορών.

Τις τελευταίες αυτές ημέρες θα κριθεί αν τελικά θα μείνουν ή θα απενταχθούν από το ΤΑΑ έργα που αφορούν την ψηφιοποίηση του Δημοσίου, τα οποία επίσης καθυστερούν. Πρόκειται για δέκα έργα, προϋπολογισμού περίπου 50 εκατ. ευρώ, για τα οποία δεν έχουν προχωρήσει οι διαγωνισμοί και υπάρχει ενδεχόμενο να μην προλάβουν τα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης. Μπορεί τα έργα να είναι λίγα, αλλά η μη ολοκλήρωσή τους μπορεί να επηρεάσει την επίτευξη του στόχου της ψηφιοποίησης του Δημοσίου, το οποίο επισείει οριζόντιες ποινές για τα κονδύλια του ΤΑΑ.

Προϋποθέσεις

Η απένταξη έργων θα γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επηρεάζει στο σύνολο του προγράμματος την ποσόστωση των δαπανώμενων πόρων κυρίως για τα έργα πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και τους ενδιάμεσους στόχους του προγράμματος.

Παράλληλα, το ΥΠΕΘΟ και τα συναρμόδια υπουργεία έχουν ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να ολοκληρώσουν από φέτος όσα περισσότερα μπορούν από τα 240 ορόσημα τα οποία βρίσκονται σε εκκρεμότητα, ώστε να γίνει πιο ομαλή η ροή των πόρων μέχρι και τα μέσα του 2026. Προς το παρόν, το ΥΠΕΘΟ περιμένει την εκταμίευση της 5ης δόσης από το ΤΑΑ, ύψους 3,1 δισ. ευρώ, ενώ ετοιμάζεται μέσα στην άνοιξη να υποβάλει αίτημα και για την 6η δόση, ύψους 3,9 δισ. ευρώ.

Θα ενισχυθούν

Εμφαση σε αυθαίρετα, «Εξοικονομώ» και Υγεία

Στα έργα που θα ενταχθούν στις χρηματοδοτήσεις του ΤΑΑ περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, το οποίο θα χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες και δεδομένα από αεροφωτογραφίες υψηλής ανάλυσης με επανδρωμένα αεροσκάφη και UAVs, καθώς και τα δεδομένα του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη. Επίσης, στις χρηματοδοτήσεις θα ενταχθεί το Στέγαστρο Καλατράβα στο Ολυμπιακό Στάδιο.

Ακόμη, αναμένεται να χαλαρώσουν τα κριτήρια για τις ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, ώστε να απορροφηθούν στο σύνολό τους τα περίπου 2,5 δισ. ευρώ που έχουν διατεθεί για το γνωστό πρόγραμμα «Εξοικονομώ».

Τέλος, σχεδιάζεται να επεκταθούν και τα προγράμματα προληπτικών εξετάσεων για άνδρες και γυναίκες, τα οποία αναμένεται να απορροφήσουν άλλα 250-300 εκατ. ευρώ, αφού αγκαλιάστηκαν από τους πολίτες από τη στιγμή που ξεκίνησαν, εδώ και περίπου 8 μήνες.