Οπως εξήγησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο διοικητής της ΔΙΜΕΑ, κ. Χαράλαμπος Μελισσινός, δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά, η στοχοθεσία της Μονάδας έχει αλλάξει. Από τις λαϊκές αγορές που ελέγχονταν, κυρίως, προ Covid-19, καθώς επίσης τα καταστήματα εστίασης και τα κέντρα διασκέδασης, εν μέσω πανδημίας, πλέον οι έλεγχοι αφορούν -στην πλειονότητά τους- σε υπεραγορές τροφίμων (σούπερ μάρκετ) και επιχειρήσεις πετρελαιοειδών. Στα δύο αυτά είδη επιχειρήσεων, μαζί με τα διαγνωστικά κέντρα (κυρίως για υπέρβαση της ανώτατης τιμής στα τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού) έχουν επιβληθεί τα υψηλότερα πρόστιμα.

Από την πλευρά τους, οι φορείς της αγοράς κρούουν τον κώδωνα, εκτιμώντας πως μέσα στον Απρίλιο θα κορυφωθούν οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα. «Απαιτούνται όλα τα όπλα αντιμετώπισης της ακραίας ακρίβειας, με χαρτογράφηση ποσοτήτων, παρακολούθηση τιμών, έλεγχο κέρδους, άμεσες εισηγήσεις και κανονιστικές πράξεις, που θα ρυθμίζουν τη στρεβλή λειτουργία της αγοράς, αλλά και θα προστατεύουν τους καταναλωτές από φαινόμενα αισχροκέρδειας», ανέφερε, χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής (ΠΕΣΑ), κ. Βασίλης Κορκίδης.

Τα στοιχεία

Από τα τέλη του 2021 έως τα τέλη Μαρτίου του 2022 έχουν υποβληθεί εκατοντάδες καταγγελίες για φαινόμενα αισχροκέρδειας. Από στελέχη της ΔΙΜΕΑ έχουν διενεργηθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη περίπου 500 έλεγχοι.

Προς το παρόν, έχουν βεβαιωθεί 48 παραβάσεις, οι οποίες αφορούν στις διατάξεις περί αισχροκέρδειας (σε πρατήρια υγρών καυσίμων, υπεραγορές τροφίμων, επιχειρήσεις χονδρεμπορίου οπωρολαχανικών και νωπών-κατεψυγμένων κρεάτων), καθώς και στις διατάξεις για υπέρβαση της ανώτατης τιμής των τεστ ανίχνευσης του Covid-19 (σε διαγνωστικά κέντρα, φαρμακεία και ιατρεία).

Το συνολικό ποσό των προστίμων που έχει επιβληθεί ανέρχεται σε 1.376.992,43 ευρώ. Από αυτούς τους περίπου 500 ελέγχους εκκρεμεί η εξέταση λιγότερων από 30, ενώ 20 έχουν μπει στο αρχείο, αφού δεν προέκυψε, τελικά, κάποια παράβαση της νομοθεσίας. Παράλληλα, συνεχίζονται οι έλεγχοι, με εντατικούς ρυθμούς, σε όλη την επικράτεια.

Η διαδικασία

Αναφορικά με τη διαδικασία που ακολουθείται, κατ’ αρχάς, πλήθος ελέγχων διενεργείται διοικητικά. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως η ΔΙΜΕΑ ζητάει από την ελεγχόμενη επιχείρηση, μέσω e-mail, να της αποστείλει σειρά στοιχείων (π.χ. τιμολόγια, στα οποία παρουσιάζεται το κόστος χιλιάδων κωδικών προϊόντων). Τα αρμόδια στελέχη της Μονάδας (εξειδικευμένοι οικονομολόγοι και λογιστές) επεξεργάζονται τα στοιχεία της υπόθεσης, συγκρίνοντας τις σημερινές τιμές με την περίοδο αναφοράς (1η.9.2021), προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει υπέρβαση του επιτρεπόμενου ποσοστού κέρδους που ορίζει ο νόμος. Σε μεγάλο βαθμό, η επεξεργασία εξαρτάται από τον όγκο των στοιχείων της εκάστοτε υπόθεσης. Ακολουθεί η έκθεση ελέγχου, η οποία αποστέλλεται στην επιχείρηση, ζητώντας της να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κάποιες από αυτές τις υποθέσεις καταλήγουν ακόμη και στα διοικητικά δικαστήρια.

Αξίζει να επισημανθεί πως η ΔΙΜΕΑ είναι μία νεοσύστατη Μονάδα. Δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 2020 και έχει προσωπικό 68 ατόμων. Ο δε ελεγκτικός μηχανισμός της κατά της αισχροκέρδειας αποτελείται από 34 άτομα.

Νομοθεσία και πρόστιμα

Η τροπολογία για την καταπολέμηση της αισχροκέρδειας που έφερε στη Βουλή το ΥΠΑΝ, στις αρχές Μαρτίου, προβλέπει ότι: «…έως την 30η.6.2022 απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 1ης.9.2021».

Οι αρμόδιες Αρχές (Γενική Γραμματεία Εμπορίου, ΔΙΜΕΑ και υπηρεσίες ελέγχου των περιφερειών) μπορούν να:

» Αποκτούν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης.

» Διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής τον οποίον αφορά ο έλεγχος ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες Αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, να εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους.

» Διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου.

» Αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά, στα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.

Κυρώσεις

Εις βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει την παραπάνω απαγόρευση, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, επιβάλλονται κυρώσεις ως εξής:

» Σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον.

» Πρόστιμο από 5.000 έως 1 εκατ. ευρώ.

Επίσης, επιβάλλεται εις βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο έως 50.000 ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες Αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων.

Info

Οι καταναλωτές μπορούν να καταγγέλλουν φαινόμενα αθέμιτων εμπορικών πρακτικών και παραβάσεων της καταναλωτικής νομοθεσίας στη γραμμή 1520 (Γραμμή του Καταναλωτή) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.