Στην Ουγγαρία, συγκεκριμένα, παρά τις μειώσεις στον ΦΠΑ ορισμένων αγαθών, ο πληθωρισμός των τροφίμων σκαρφάλωσε στο 46% και μάλιστα όχι ο ετήσιος, αλλά αυτός που αφορά στο χρονικό διάστημα: Ιανουάριος 2022 – Σεπτέμβριος 2023.

Αντιστοίχως, στη Ρουμανία ο πληθωρισμός των τροφίμων διαμορφώθηκε στο 26%, στη Γερμανία στο 23%, στην Ισπανία και στην Ελλάδα στο 22%, τη στιγμή που ο σχετικός μέσος όρος για την Ευρώπη διαμορφώνεται λίγο πάνω από το 22%.

«Η Ελλάδα -χωρίς αυτό να είναι δικαιολογία- δεν είναι η μόνη χώρα που, δυστυχώς, έχει να αντιμετωπίσει το τέρας του πληθωρισμού, το οποίο απειλεί τα νοικοκυριά. Η Ελλάδα, όμως, είναι η μόνη χώρα που έχει επιβάλει πρόστιμα για αθέμιτη κερδοφορία και κερδοσκοπία στις πολυεθνικές. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα η οποία έχει προχωρήσει στην πρωτοβουλία της μόνιμης μείωσης τιμής στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Και η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα η οποία εφάρμοσε το “καλάθι του νοικοκυριού”», δήλωσε, ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, προσφάτως, σε τηλεοπτικό σταθμό.

Επί της ουσίας, αντί της μείωσης του ΦΠΑ, που αποδείχτηκε και από τα ευρωπαϊκά παραδείγματα ότι δεν αποδίδει, προκρίθηκε η επιλογή των στοχευμένων μέτρων -χωρίς δημοσιονομικό κόστος- για τη στήριξη, πρωτίστως, των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.

«Τα χρήματα που παίρνουμε από τον ΦΠΑ, αυτή τη στιγμή, χρησιμοποιούνται για να επιδοτήσουν, άμεσα, τους καταναλωτές, π.χ. Market Pass κ.λπ. Επίσης, χρησιμοποιούμε διάφορες τεχνικές έντασης του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, ώστε να λαμβάνουν την απόφαση να συναγωνιστούν στις τιμές και όχι σε τακτικές marketing. Και αυτό, καθώς καμιά φορά οι επιχειρήσεις, όταν αυξάνουν οι τιμές, προσπαθούν με διάφορες τακτικές marketing να “περάσουν” στον καταναλωτή την αύξηση ως μείωση ή ως κάτι διαφορετικό. Εμείς θέλουμε να συναγωνιστούν στις τιμές και για να μπορέσουμε να το κάνουμε αυτό, θέλουμε εργαλεία σύγκρισης, διαδικασίες όπως αυτές της μείωσης της τιμής τουλάχιστον κατά 5%, προκειμένου να δεσμεύσουμε τις επιχειρήσεις ότι πράγματι θα μειώσουν τις τιμές και ότι θα τις διατηρήσουν χαμηλά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα», εξήγησαν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης στον «Ε.Τ.».

Υπογράμμισαν πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που επέλεξαν να μειώσουν ή ακόμη και να μηδενίσουν τον ΦΠΑ σε κάποια βασικά, καταναλωτικά αγαθά είδαν όχι μόνο πως το μέτρο δεν έχει αποδώσει στο πεδίο, αλλά και πως αποστερεί έσοδα από το κράτος, γι’ αυτό και ψάχνουν να βρουν πώς θα διαχειριστούν αυτή την κατάσταση.

«Είναι ένα αναποτελεσματικό μέτρο στο πεδίο, το οποίο, παράλληλα, αποστερεί από το κράτος έσοδα, που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να κάνει κοινωνικές δαπάνες, πρωτίστως, υπέρ των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που πλήττονται περισσότερο από την ακρίβεια», ανέφεραν χαρακτηριστικά, για να προσθέσουν πως σε μία καλύτερη οικονομική συγκυρία «…πράγματι, η μείωση του ΦΠΑ είναι κάτι πολύ σημαντικό μέτρο. Καμία φιλελεύθερη κυβέρνηση δεν θέλει να έχει υψηλούς φόρους. Τώρα, όμως, που αυξάνονται οι τιμές, δεν θα επωφεληθεί ο καταναλωτής από τη μείωση του ΦΠΑ. Και αυτό φαίνεται και από όλες τις υπόλοιπες χώρες που έχουν εφαρμόσει αυτό το μέτρο, είτε επειδή πίστεψαν ότι μπορεί να έχει κάποιο ενδιαφέρον και να βοηθήσει είτε επειδή ενέδωσαν στις “λαϊκίστικες” σειρήνες όσων επιλέγουν αυτού του είδους τα μέτρα».

Το αποτυχημένο παράδειγμα της Ισπανίας

Τον Δεκέμβριο του 2022 η Ισπανία ανακοίνωσε τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής. Συγκεκριμένα, μηδένισε τον ΦΠΑ για το ψωμί και τα δημητριακά, το αλεύρι, το τυρί, το γάλα και τα λαχανικά (από 4% που ήταν), ενώ για τα ζυμαρικά και το λάδι μαγειρέματος από 10% έπεσε στο 5%. Το μέτρο, ωστόσο, δεν απέδωσε καρπούς. Δεν καταγράφηκε αποκλιμάκωση πληθωρισμού, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2023 η Ισπανία εμφάνισε σημαντικά υψηλότερο πληθωρισμό από την Ελλάδα στα περισσότερα από τα παραπάνω προϊόντα (πίνακας).

Πληθωρισμός προϊόντων για τα οποία η Ισπανία μείωσε τον ΦΠΑ σε σχέση με την Ελλάδα