Τα δεδομένα έχουν ως εξής: Κατ’ αρχάς, τον Σεπτέμβριο του 2022, με τον Ν. 4965/2022 καταργήθηκαν οι ενδιάμεσες εκπτώσεις. Κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα των εμπόρων.

Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης, είχε επισημάνει στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, λίγους μήνες νωρίτερα πως «οι ενδιάμεσες εκπτώσεις αποτελούν, πλέον, έναν παρωχημένο θεσμό, που όχι μόνο δεν βοηθάει τη λειτουργία της αγοράς, αλλά δημιουργεί στρεβλώσεις που δεν επιτρέπουν τη διαμόρφωση χαμηλότερων αρχικών τιμών σε όλα τα είδη από την αρχή της σεζόν».

Με τον Κώδικα Δεοντολογίας για ανακοινώσεις μείωσης της τιμής (ιδίως σε προσφορές/εκπτώσεις/προωθητικές ενέργειες) που έφερε την άνοιξη του 2023 (και τροποποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024) το υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ), το τοπίο έχει αλλάξει γύρω από τις εκπτώσεις, τις προσφορές και τις προωθητικές ενέργειες, καθώς δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στη διάρκεια ισχύος της μειωμένης τιμής. Συνεπώς, ανά πάσα στιγμή, ο έμπορος μπορεί να προβεί σε μείωση τιμών.

Παλαιότερα οι καταναλωτές ήξεραν πως οι τακτικές εκπτώσεις γίνονταν λόγω τέλους εποχής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αποκτούσε ρευστότητα η επιχείρηση για να προβεί στις αγορές εμπορεύματος για τη νέα σεζόν.

Οι χειμερινές εκπτώσεις πραγματοποιούνται από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου και οι θερινές εκπτώσεις από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος του Αυγούστου. Πλέον, οι τακτικές εκπτώσεις ισχύουν μεν αυτές τις περιόδους, όμως το «σαφάρι» για την αναζήτηση της πιο συμφέρουσας τιμής είναι διαρκές, αφού δεν υπάρχει περιορισμός σε σχέση με το πότε μπορεί να ρίξει τις τιμές ο έμπορος.

«Οι θεσμοί της μείωσης των τιμών είναι τρεις: Οι εκπτώσεις, οι προσφορές και οι προωθητικές ενέργειες. Εχουν θολώσει τα όρια μεταξύ των τριών πρακτικών μείωσης τιμών», ανέφεραν, χαρακτηριστικά, κύκλοι της αγοράς στον «Ε.Τ.», σχολιάζοντας τον Κώδικα του ΥΠΑΝ, για να προσθέσουν: «Εμείς πάντα τα θέλαμε διακριτά».

Συνεπώς, ναι μεν έλαβε τέλος ένας παρωχημένος κατά τους εμπόρους θεσμός, αυτός των ενδιάμεσων εκπτώσεων, αλλά τον διαδέχθηκε ένα αρκετά δυσνόητο πλαίσιο-κοινοτική οδηγία για τους εμπόρους.

Από την αποτελεσματική εφαρμογή του Κώδικα βγαίνουν κερδισμένοι οι καταναλωτές, απολαμβάνοντας πραγματικά μειωμένες τιμές. Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες μπορούν να εντοπίσουν, άμεσα, την πιο συμφέρουσα τιμή για τα προϊόντα που θέλουν να αγοράσουν, χωρίς να περιμένουν, πλέον, την εκπτωτική περίοδο, καθώς ενδέχεται να τα βρουν σε προσφορά σε κάποιο φυσικό ή ηλεκτρονικό κατάστημα, ανά πάσα στιγμή, μέσα στον χρόνο.

Σε γενικές γραμμές, στόχος του Κώδικα είναι να αποτρέψει τους εμπόρους από το να διογκώνουν τεχνητά την τιμή αναφοράς ή/και να παραπλανούν τους καταναλωτές σχετικά με το ποσοστό της έκπτωσης. Οι έμποροι, από την πλευρά τους, κάνουν λόγο για έναν Κώδικα- σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. 

Μεταξύ άλλων προβλέπει πως σε κάθε ανακοίνωση περί μείωσης τιμής υποδεικνύεται η προγενέστερη που εφάρμοζε ο προμηθευτής για καθορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοζε ο προμηθευτής κατά τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος των 30 ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Οταν το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά για λιγότερο από 30 ημέρες, ως προγενέστερη τιμή νοείται η χαμηλότερη τιμή που εφάρμοσε ο προμηθευτής στο χρονικό διάστημα που το προϊόν κυκλοφορεί στην αγορά. 

Στελέχη της αγοράς, ωστόσο, επεσήμαναν στον «Ε.Τ.» πως στην πράξη ιδίως οι μικρές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, καθώς δεν διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα (ERP – σύστημα παρακολούθησης λειτουργίας καταστήματος). «Είναι ακριβό και για ένα μικρό κατάστημα είναι δύσκολο αν δεν έχει τζίρο να το τοποθετήσει, δεν μπορεί να κάνει απόσβεση και βέβαια απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό που πρέπει να εκπαιδευτεί για να μπορεί να το λειτουργεί», σχολίασαν.

ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ ΣΕ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ

Επειδή, ωστόσο, δεν φαίνεται ο Κώδικας να εφαρμόζεται, κατά βάση, αποτελεσματικά, οι καταναλωτές πρέπει να επιδίδονται, διαρκώς, σε έρευνα αγοράς για να μπορέσουν να προμηθευτούν τα προϊόντα που επιθυμούν σε συμφέρουσες τιμές. Και πάλι εδώ η τεχνολογία βοηθάει το έργο τους, αφού μπορούν, για παράδειγμα, μέσα από πλατφόρμες να ενημερώνονται (στο e-mail τους) για τις πτώσεις τιμών στα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν. Οι ίδιοι, πάντως, για να είναι σίγουροι ότι πρόκειται για πραγματικές πτώσεις τιμών μπορούν να κρατούν αρχείο (π.χ. screenshot με τις τιμές του προϊόντος ανά τακτά χρονικά διαστήματα).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚΠΤΩΣΗΣ 

Ενα παλτό, για παράδειγμα, κοστίζει 200 ευρώ και η επιχείρηση αποφασίζει να ρίξει την τιμή του στα 150 (με διαγραφή του αρχικού ποσού των 200). Πρέπει τα 200 ευρώ να ήταν η χαμηλότερη τιμή τις προηγούμενες 30 ημέρες πριν την έκπτωση. Δηλαδή, αν μέσα στις τελευταίες 30 ημέρες τα παλτό κόστιζε 150 ευρώ και μετά το ανέβασε στα 200, για να το ρίξει πάλι στα 150, τότε ο έμπορος είναι παράνομος. Μέσα σε αυτές τις προηγούμενες 30 ημέρες πρέπει η διαγραφόμενη τιμή αναφοράς να ήταν η χαμηλότερη που έχει δημοσιοποιηθεί.