Η Αθηνά Οικονομίδου, εκ των βασικών ιδρυτών της, μίλησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της βιοτεχνολογίας, το πρόγραμμα προκλινικής ανάπτυξης φαρμάκων για την πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση που τρέχει η ResQ Biotech, τη θετική όψη του «ανταγωνισμού» και τα οφέλη από την εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων (Elevate Greece).

Σημειώνεται πως αρχικοί ιδρυτές και μέτοχοι της ResQ Biotech είναι ο δρ Γιώργος Σκρέτας, η Αθηνά Οικονομίδου, ΜΒΑ, η δρ Δάφνη Δεληβοριά και το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών.

Πώς αποφασίσατε να ιδρύσετε την ResQ Biotech και πώς περάσατε από την ιδέα στην πράξη;

Σε κάποια στιγμή στην επαγγελματική μου καριέρα άνθισε ο σπόρος της επιχειρηματικότητας και αποφάσισα ότι ήθελα να ασχοληθώ με startup εταιρίες στον χώρο της βιοτεχνολογίας. Αυτό είχε ως προϋπόθεση να γνωρίσω τις τεχνολογίες που αναπτύσσονταν στους ερευνητικούς φορείς της χώρας και, έτσι, άρχισα να συνεργάζομαι με διάφορα ερευνητικά κέντρα. Το 2015, συμμετέχοντας ως coach στο πρόγραμμα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας των νέων επιστημόνων του ΣΕΒ «Μαζί στην Εκκίνηση» γνώρισα τον Γιώργο Σκρέτα, ερευνητή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, και τη μεταδιδακτορική του συνεργάτιδα, Δάφνη Δεληβοριά. Μαζί προσεγγίσαμε τον τρόπο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η τεχνολογική πλατφόρμα που είχε αναπτύξει στο εργαστήριό του ο Γ. Σκρέτας. Το αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς ήταν μια πρώτη στρατηγική για την κατοχύρωση της διανοητικής ιδιοκτησίας που είχαν αναπτύξει και το πρώτο επιχειρηματικό σχέδιο της ομάδας. Ηταν προφανές ότι η τεχνολογική πλατφόρμα πρόσδιδε μεγάλο βάθος στο εγχείρημα, αλλά αυτά που είχαν αξία στην αγορά ήταν τα νέα μόρια. Αυτά, όμως, δεν μπορούσαν να αναπτυχθούν μόνο με χρηματοδοτήσεις από ερευνητικά προγράμματα. Οπότε, άρχισε να ωριμάζει η ιδέα να ιδρυθεί μια εταιρία γύρω από την τεχνολογική πλατφόρμα, η οποία θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια για την ανάπτυξη των μορίων, μέχρι το σημείο που θα άρχιζαν να ενδιαφέρονται γι’ αυτά οι φαρμακευτικές εταιρίες. Με αφορμή και την ίδρυση των Equifund Funds πήραμε την απόφαση να ιδρύσουμε την εταιρία.

Σκοπός της εταιρίας σας είναι η ανακάλυψη και η προκλινική ανάπτυξη δυνητικών φαρμάκων κατά ασθενειών, όπως η νόσος Alzheimer, η πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση, ο καρκίνος κ.λπ. Ποια πρόοδος καταγράφεται σε αυτήν την προσπάθειά σας;

Η δουλειά της εταιρίας γίνεται σε δύο επίπεδα. Από τη μία πλευρά, τρέχουν τα προγράμματα ανακάλυψης νέων μορίων, για μια σειρά από πρωτεΐνες που σχετίζονται με διάφορες ασθένειες. Αυτή η δουλειά γίνεται σε συνεργασία με το εργαστήριο του Γιώργου Σκρέτα. Από την άλλη, η εταιρία έχει εστιάσει την προσπάθειά της στην προκλινική ανάπτυξη των μορίων που μπορούν να διορθώσουν την προβληματική αναδίπλωση της πρωτεΐνης SOD1, η οποία σχετίζεται με την πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση. Αυτή η δουλειά γίνεται από την εταιρία σε συνεργασία και με άλλα εργαστήρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για τη χρηματοδότηση αυτής της ανάπτυξης η εταιρία προσπαθεί να εξασφαλίσει περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ, εκτός από τα ερευνητικά προγράμματα που έχει εξασφαλίσει, μέχρι στιγμής, από την Ελλάδα, ύψους περίπου 1 εκατ. ευρώ.

Σε ποιες αγορές απευθύνεστε; Ο «ανταγωνισμός» λειτουργεί πάντα σ’ εσάς ως κίνητρο βελτίωσης ή σας τρομάζει κιόλας;

Στη διεθνή αγορά, φυσικά! Μια εταιρία ανακάλυψης φαρμάκων δεν θα βγάλει ποτέ η ίδια το φάρμακο στην αγορά, θα συνεργαστεί με μια μεγαλύτερη βιοτεχνολογική ή/και φαρμακευτική εταιρία, που θα αναλάβει τα τελικά βήματα που θα φτάσουν το φάρμακο από την κλινική ανάπτυξη στον ασθενή. Το εμβόλιο που κάναμε οι περισσότεροι στην Ελλάδα το ανέπτυξε, αρχικά, η BioNTech, αλλά στην αγορά το έβγαλε η Pfizer. Οπότε, οι πελάτες/συνεργάτες μας θα είναι άλλες μεγαλύτερες βιοτεχνολογικές ή φαρμακευτικές εταιρίες. Νομίζω πως στη δική μας αγορά, κοιτάς, αρχικά, να λύσεις ένα πρόβλημα και το ζητούμενο είναι ποιος θα το λύσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να μαθαίνεις από τα λάθη που έκαναν άλλοι πριν από εσένα, αν και δεν είναι πολύ εύκολη η πρόσβαση σε αυτήν την πληροφορία.

Σε ποιο project δουλεύετε την παρούσα χρονική περίοδο και ποιο είναι το αμέσως επόμενο στη λίστα σας;

Η προκλινική ανάπτυξη μορίων για την πλάγια αμυοτροφική σκλήρυνση είναι το πρώτο πρόγραμμα που τρέχει η εταιρία μας. Το επόμενο πρόγραμμα θα εξαρτηθεί τόσο από τα προγράμματα ανακάλυψης μορίων που τρέχουν παράλληλα όσο και από τα δεδομένα της αγοράς που παρακολουθούμε όσο πιο στενά μπορούμε.

Πώς αποτιμάτε την εγγραφή σας στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων «Elevate Greece»;

Το Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων αποτελεί μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, διότι συγκεντρώνει, επιτέλους, τις νεοσύστατες τεχνολογικές εταιρίες της χώρας και δημιουργεί με αυτόν τον τρόπο μια σημαντική κοινότητα. Τα φορολογικά ή άλλα κίνητρα που τους παρέχει είναι επιθυμητά, αλλά το πιο σημαντικό νομίζω ότι είναι η δυνατότητα να συνεργαστούν αυτές οι εταιρίες και να μπορέσουν να προτείνουν λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Ποιοι παράγοντες -μη επιστημονικής φύσεως- δυσκολεύουν τον σκοπό σας;

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει μια εταιρία σαν τη ResQ Biotech στην Ελλάδα είναι η έλλειψη τεχνογνωσίας σχετικής με την ανακάλυψη φαρμάκων και η έλλειψη κεφαλαίων που να μπορούν να χρηματοδοτήσουν μια τέτοια προσπάθεια.

Η διαχείριση της βιομηχανικής ιδιοκτησίας είναι η βάση για το επιχειρηματικό μας μοντέλο, αλλά δεν υπάρχει η αντίστοιχη γνώση ούτε στους ερευνητικούς φορείς (ΑΕΙ ή ερευνητικά κέντρα) της χώρας ούτε και στους νομικούς και άλλους συμβούλους που καλούνται να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Το σε ποιον ανήκει η διανοητική ιδιοκτησία που παράγεται στους ερευνητικούς φορείς με δημόσια χρήματα είναι ένα θέμα που αποτελεί «αγκάθι» και πρέπει να λυθεί νομοθετικά. Επίσης, οι φορείς θα πρέπει να κανονίσουν πώς θα διαχειρίζονται αυτήν τη διανοητική ιδιοκτησία και πώς θα αμείβουν τους εμπλεκομένους σε περίπτωση εμπορικής αξιοποίησης. Με δεδομένο ότι η αρχική διανοητική ιδιοκτησία ανήκει σε έναν ερευνητικό φορέα, για να μπορέσει να ιδρυθεί μια εταιρία βασισμένη σε αυτήν τη διανοητική ιδιοκτησία θα πρέπει ο φορέας να μπορεί, γρήγορα και αποτελεσματικά, να διαπραγματευτεί την παραχώρηση ή τη μεταβίβασή της στην εταιρία. Αυτό στην Ελλάδα μοιάζει να είναι Ηράκλειος Αθλος!

Αντίστοιχα δύσκολη είναι και η αρχική χρηματοδότηση για εταιρίες στον χώρο της βιοτεχνολογίας και ειδικότερα των φαρμάκων. Αυτό σχετίζεται με την έλλειψη σχετικής τεχνογνωσίας, καθώς δεν υπάρχουν VC funds με στελέχη που κατανοούν τις τεχνολογίες (όσο πιο πρώιμα τα στάδια στα οποία επενδύει ένα fund τόσο βαθύτερα πρέπει να καταλαβαίνει τις τεχνολογίες στις οποίες επενδύει), τα επιχειρηματικά μοντέλα και το προφίλ ρίσκου τέτοιων εταιριών.

Ειδήσεις σήμερα

Ζάχος Χατζηφωτίου: Έφυγε πλήρης ημερών και εμπειριών ο «μπον βιβέρ» δημοσιογράφος

Πούτιν: Πανηγύριζε στο Κρεμλίνο, έσφαζε στη Ζαπορίζια

Σταμάτης Κόκοτας: Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών ο τραγουδιστής