Και καθώς δεν πρόκειται για μεταφορικό κόστος στην κυριολεξία, η πιο συνηθισμένη απάντηση που λαμβάνουν οι ελεγκτές της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) από αρμόδια στελέχη των σούπερ μάρκετ για τέτοιου είδους φαινόμενα είναι πως τα ταμεία ενημερώνονται άμεσα για τις αλλαγές στην τιμή των προϊόντων. Ωστόσο, είναι τόσο συχνές οι ανατιμήσεις από τη βιομηχανία τροφίμων, όπως προσθέτουν, που δεν προλαβαίνουν -και λόγω έλλειψης προσωπικού- να κάνουν τις απαραίτητες προσαρμογές στα ράφια.

Διαφορά… ορόφου

«Σε κάθε περίπτωση, το πρόστιμο δεν το γλιτώνουν», σχολίασε ανώτατο στέλεχος της ΔΙΜΕΑ στον «Ε.Τ.» και ανέφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα καταγγελίας: «Σε μεγάλο κατάστημα σούπερ μάρκετ στα νότια προάστια, οι φρυγανιές (σ.σ.: η συγκεκριμένη ετικέτα ήταν εκτός «καλαθιού») κόστιζαν λιγότερο (-20 λεπτά) στο ισόγειο από ό,τι στον επάνω όροφο. Οταν καταναλώτρια ρώτησε για ποιο λόγο συνέβη αυτό, η υπεύθυνη του καταστήματος ζήτησε συγγνώμη, εξηγώντας πως δεν πρόλαβαν να αλλάξουν τις τιμές και στα δύο επίπεδα του καταστήματος. Η καταναλώτρια έκανε σχετική καταγγελία και μετά από 1-2 ημέρες που έγινε ο έλεγχος από κλιμάκιο της ΔΙΜΕΑ δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες προσαρμογές. Γι’ αυτόν το λόγο επιβλήθηκε πρόστιμο στο συγκεκριμένο σούπερ μάρκετ». Μάλιστα, προκάλεσε εντύπωση το γεγονός πως το ίδιο προϊόν διατίθεντο σε διαφορετικούς ορόφους, κάτι που δεν συνηθίζεται.

Σε γενικές γραμμές αυτό το φαινόμενο, δηλαδή να μην έχουν προλάβει να αλλάξουν τις τιμές, παρατηρείται λίγο περισσότερο σε προϊόντα εκτός παρά εντός «καλαθιού», σχολίασε το ίδιο στέλεχος.

Πρόστιμα σε πέντε
Στο μεταξύ, την περασμένη Πέμπτη (16/2) ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνις Γεωργιάδης, ανακοίνωσε πρόστιμα συνολικού ύψους 382.497 ευρώ, σε πέντε αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Αυτά αφορούσαν σε παραβίαση του νόμου περί αισχροκέρδειας (πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους) και σε φαινόμενα όπως τα παραπάνω, όπου τα προϊόντα κόστιζαν πιο ακριβά στο ταμείο από ό,τι στα ράφια.

Αρμόδια στελέχη εξήγησαν στον «Ε.Τ.» πως τα πέντε πρόστιμα προέκυψαν μετά από σχετικές εισηγήσεις που έγιναν προς τον υπουργό από τον διοικητή της ΔΙΜΕΑ, Χαράλαμπο Μελισσινό, έπειτα από ενδελεχή έλεγχο που πραγματοποίησε η Υπηρεσία. Ολα τα ευρήματα υποβλήθηκαν στον Αδωνη Γεωργιάδη, με καθεμία από τις εισηγητικές για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να υπερβαίνει τις 50 σελίδες. Αφού έλαβε γνώση των εισηγητικών, τις προσυπέγραψε ως προς το ύψος των προστίμων.

Χαρακτηριστικά σημείωσαν πως έχει πληρωθεί στο ακέραιο το υψηλότερο πρόστιμο (647.000 ευρώ) που έχει επιβληθεί (άνοιξη 2022) σε αλυσίδα σούπερ μάρκετ για αισχροκέρδεια.

Ελεγχοι
Στο μεταξύ, οι έλεγχοι της ΔΙΜΕΑ αναμένεται να επικεντρωθούν, προσεχώς, στα προϊόντα που μπαίνουν στο «καλάθι» από 22/2 μέχρι τη λήξη του μέτρου, αλλά και σ’ αυτά που προστίθενται για την περίοδο της Σαρακοστής.

Ένα σημαντικό κομμάτι των ελέγχων της ΔΙΜΕΑ βασίζεται στη διάταξη του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΥΠΑΝ), που προβλέπει πως απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, καθώς και από την πώληση γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ιδίως πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών, ωμών δημητριακών παντός είδους, αλεύρων, ηλίανθου και φυτικών ελαίων, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ 1ης.9.2021. Για τους παραβάτες τα πρόστιμα κυμαίνονται από 5.000 έως 1 εκατ. ευρώ – το ακριβές ποσό εξαρτάται από τη βαρύτητα της παράβασης.

Από τη ΔΙΜΕΑ επισημαίνουν πως πέραν των προϊόντων του «καλαθιού» ελέγχονται και δύο ομοειδή εκτός αυτού. Για παράδειγμα, αν στο «καλάθι του νοικοκυριού» εντάσσονται μακαρόνια νούμερο 6 ιδιωτικής ετικέτας, ελέγχεται η τιμή αυτών αλλά και δύο ακόμη επώνυμων μακαρονιών του ίδιου νούμερου. «Αυτό το κάνουμε για να διαπιστώσουμε ότι δεν μετακυλίστηκε το κέρδος στα προϊόντα εκτός καλαθιού, δηλαδή ότι δεν κρατάει η αλυσίδα χαμηλά το κόστος στο “καλάθι” ανεβάζοντάς το στα προϊόντα εκτός αυτού», υπογράμμισαν από την Υπηρεσία, προσθέτοντας πως, πέραν της λιανικής, έλεγχοι γίνονται και στις βιομηχανίες τροφίμων.

Τιμές και πληθωρισμός

Πιο συχνά καταγγέλλεται από τους καταναλωτές -όπως αναφέρουν από τη ΔΙΜΕΑ- πως έχουν ακριβύνει προϊόντα που αγόραζαν προ ημερών/μήνα κ.λπ. Το σύνολο, ωστόσο, αυτών των καταγγελιών δεν καταλήγει πάντα σε πρόστιμο, καθώς πρέπει να ληφθεί υπόψη πού κυμαίνεται ο πληθωρισμός στην εκάστοτε κατηγορία αγαθού (π.χ. ψωμί και δημητριακά, κρέατα, ψάρια, γαλακτοκομικά – αβγά, έλαια – λίπη κ.λπ.), ο νόμος για το περιθώριο μικτού κέρδους και οι προωθητικές ενέργειες που ενδεχομένως ίσχυαν, για να διαπιστωθεί αν πρόκειται ή όχι για περίπτωση αισχροκέρδειας.

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ 1520

Οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους για φαινόμενα αισχροκέρδειας μέσω της τηλεφωνικής γραμμής του καταναλωτή στο τετραψήφιο 1520, αλλά και μέσω της ειδικευμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δημιουργήθηκε γι’ αυτόν το σκοπό (https://kataggelies.mindev.gov.gr/).

Πληρωμές εβδομάδας: Λεφτά σε 2,6 εκατ. δικαιούχους – Ποιοι θα τα πάρουν μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου