Η… αλλεργία της Ε.Ε. στις αμυντικές δαπάνες και τους εξοπλισμούς θεραπεύτηκε σε χρόνο-ρεκόρ λόγω Ουκρανίας. Το μπλοκάρισμα από το Κογκρέσο των ΗΠΑ της αμυντικής βοήθειας που παρείχε επί δύο χρόνια στους αμυνομένους φέρνει κάθε μέρα τη Ρωσία πιο κοντά στη νίκη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την… πιθανή επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, έχει θορυβήσει τον «σκληρό πυρήνα» της Ε.Ε. Ο επικρατέστερος υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών είπε ότι, αν επανεκλεγεί, οι χώρες της Ε.Ε. που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στη Συμμαχία (δηλαδή, δεν τηρούν τη συμβατική υποχρέωση για αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ στο ΝΑΤΟ) θα μείνουν ακάλυπτες από την αμυντική «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ σε μια ενδεχόμενη εισβολή της Ρωσίας. Η ανησυχία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί δικαιολογημένη με δεδομένο ότι κάτω από το 2% των αμυντικών δαπανών για το 2023 βρέθηκαν ξανά χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Βέλγιο, η Νορβηγία και η Δανία.

Εξοπλιστική κούρσα

Αντίθετα, οι χώρες που βρίσκονται κοντά ή, ακόμη χειρότερα, έχουν σύνορα με τη Ρωσία έχουν αποδυθεί σε μια κούρσα εξοπλισμών. Χαρακτηριστικό είναι ότι μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία τις μεγαλύτερες -αναλογικά- αμυντικές δαπάνες μετά τις ΗΠΑ καταγράφει η Πολωνία. Αμέσως μετά τις ΗΠΑ στην 3η θέση βρίσκεται η Ελλάδα, κυρίως, όμως, για τον κίνδυνο της Τουρκίας και λιγότερο για τη Ρωσία. Πιο κάτω από την Ελλάδα βρίσκονται οι -άλλοτε ουδέτερες- χώρες της Βαλτικής, όπως η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, αλλά και χώρες πιο κοντινές στην Ελλάδα, όπως η Ρουμανία και η Ουγγαρία, οι οποίες ανησυχούν για τις εξελίξεις στην Ουκρανία.

Υπό το φως αυτών των εξελίξεων, στη διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια αναβίωσε από πολλά μέλη της Ε.Ε. η πρόταση του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, για ένα κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Αμυνα με χρηματοδότηση από ευρωομόλογα.

Η Εσθονή πρωθυπουργός, Κάγια Κάλας, πρότεινε την έκδοση κοινών ευρωομολόγων αξίας 100 δισ. ευρώ, ώστε να ενισχυθεί η άμυνα του συνόλου της Ε.Ε., αφού τα περισσότερα από τα κράτη δεν έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν αποτελεσματικά την άμυνά τους. Στην ουσία, η κ. Κάλας επανέφερε την πρόταση του Γάλλου προέδρου για ένα κοινό αμυντικό ταμείο που θα χρηματοδοτηθεί με ευρωομόλογα, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής δυνατότητας της Ευρώπης. Ο Μακρόν είχε καταθέσει αυτήν την πρόταση στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που έγινε στο Παρίσι τον Μάρτιο του 2022, λίγες μέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τότε, η πρόταση απορρίφθηκε χωρίς περαιτέρω συζήτηση από τη Γερμανία, παρότι υποστηρίχθηκε και συνεχίζει να υποστηρίζεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Νέο «Οχι» από Γερμανία

Ούτε και τώρα, όμως, η γερμανική πλευρά δείχνει διάθεση να δεχθεί μια δεύτερη (μετά το Ταμείο Ανάκαμψης) σειρά αμοιβαίου χρέους με στόχο να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή άμυνα. Ωστόσο, μία ένδειξη για την αλλαγή του κλίματος είναι ότι ο Γερμανός υπ. Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, παρότι αρνήθηκε να συζητήσει για ένα νέο ευρωομόλογο, άφησε περιθώριο ανοιχτό μιλώντας για ενιαία ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες στρατιωτικού υλικού.

Πάντως, η ιδέα για ένα κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Αμυνα δεν φεύγει τόσο εύκολα από το τραπέζι, αφού αποτελεί θέμα συζήτησης στις Βρυξέλλες. Ο Ιταλός επίτροπος αρμόδιος για Οικονομικά Θέματα, Πάολο Τζεντιλόνι, στην παρουσίαση της ενδιάμεσης έκθεσης για την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης και σε ερώτηση για ενδεχόμενο παράτασής του, τόνισε: «Νομίζω ότι στα επόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πρέπει να στραφούμε σε άλλα αντικείμενα, όπως για παράδειγμα την άμυνα».

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΙΑ ΕΑΣ, ΕΑΒ, ΕΛΒΟ

Χρυσή ευκαιρία για την… ανάνηψη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας

Η αλλαγή κλίματος υπέρ της ενίσχυσης της άμυνας της Ε.Ε. φάνηκε και στη συμφωνία των νέων δημοσιονομικών κανόνων με την απόφαση της εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος.

Από αυτήν την αλλαγή κλίματος, η πρώτη ευκαιρία για την Ελλάδα προέρχεται από την ευρωπαϊκή δράση για την υποστήριξη της παραγωγής πυρομαχικών (ASAP), η οποία χρηματοδοτεί ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες για να ανανεώσει τα ευρωπαϊκά οπλοστάσια, αλλά και να συνεχίσει να παρέχει αμυντική συνδρομή στην Ουκρανία. Η συμφωνία προβλέπει χρηματοδότηση για υποδομές και μηχανήματα μέχρι και 50% και, φυσικά, μια αγορά έτοιμη να απορροφήσει τα 1.000.000 βλήματα που θα παραχθούν από ευρωπαϊκές βιομηχανίες.

» ΕΑΣ

Η αξιοποίηση της κοινοτικής χρηματοδότησης κινδυνεύει να χαθεί αν προχωρήσει η σύμπραξη της Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Ε. (ΕΑΣ) με τη σλοβακική MSΜ, με την τελευταία να αναλαμβάνει το κύριο μέρος της παραγωγής πυρομαχικών. Τούτο, διότι η συμφωνία προβλέπει η ελληνική εταιρία να ασχολείται μόνο με τη γόμωση των βλημάτων και η σλοβακική να έχει την κατασκευή του κάλυκα των βλημάτων που απορροφά το 70% του κόστους.

Ωστόσο, αν ο σχεδιασμός αλλάξει και οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου στον Υμηττό πάνε αλλού (σε χώρο στη Μάνδρα, όπως προέβλεπε παλαιότερο σχέδιο), τότε μπορεί να αρχίσει ξανά η παραγωγή πυρομαχικών σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ενωση.

» ΕΑΒ

Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), παρά τις δυνατότητες και το έμπειρο προσωπικό της, πάσχει από τις χρόνιες ασθένειες των κρατικών αμυντικών επιχειρήσεων. Δεκαετίες κακής διοίκησης, συσσωρευμένα χρέη και κακές επιλογές την έχουν φέρει να ψάχνει σήμερα χρηματοδότηση, αλλά και κατεύθυνση ως εταιρία.

Στην παρούσα φάση, οι ελλείψεις προσωπικού έχουν αναπληρωθεί τα τελευταία χρόνια με ιδιώτες εργολάβους, οι οποίοι έχουν αναλάβει τις πιο κρίσιμες εργασίες της επιχείρησης, όπως είναι η αναβάθμιση των F-16 σε έκδοση viper και την κατασκευή τιμημάτων του μαχητικού F-16 και του C-130 που κατασκεύαζε επί χρόνια με βάση σύμβαση που είχε με την κατασκευάστρια εταιρία Lockheed Martin. Το χειρότερο είναι ότι οι ξένοι τεχνικοί οι οποίοι έχουν αναλάβει τις εργασίες αμείβονται με μισθούς πολλαπλάσιους του μόνιμου προσωπικού και το κόστος επωμίζεται η επιχείρηση επιδεινώνοντας σταθερά την οικονομική της κατάσταση.

Ο υπ. Εθνικής Αμυνας, Νίκος Δένδιας, κατά τον διορισμό της νέας διοίκησης της ΕΑΒ προανήγγειλε αλλαγές. «Η υπάρχουσα κατάσταση στην ΕΑΒ δεν είναι παραδεκτή. Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο καλείται να εξυγιάνει τα οικονομικά της, να ανατάξει την επιχείρηση, να εφαρμόσει ένα σύγχρονο μοντέλο λειτουργίας με σεβασμό πάντοτε στα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο ΥΕΘΑ, δίνοντας ένα στίγμα της εταιρίας για το επόμενο διάστημα. Αν, πάντως, το πείραμα πετύχει, τα οφέλη θα είναι μεγάλα.

» ΕΛΒΟ

Η 3η μεγαλύτερη αμυντική βιομηχανία, η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), δεν είναι σε πολύ καλύτερη τύχη. Απασχολεί σήμερα μόνο 13 εργαζομένους και ο τζίρος της δεν μπορεί να καλύψει ούτε τη μισθοδοσία τους. Η επένδυση των Ισραηλινών της κοινοπραξίας Plasan – SK Group στην ΕΛΒΟ δεν εξελίχθηκε όπως ανέμενε η κυβέρνηση προ τετραετίας. Παρότι η επιχείρηση μεταβιβάστηκε με τίμημα 3 εκατ. ευρώ, οι επενδύσεις των 100 εκατ. ευρώ που είχαν υποσχεθεί οι νέοι επενδυτές δεν έγιναν. Τα αποτελέσματα χρήσης είναι αναμενόμενο ότι είναι απογοητευτικά με τζίρο της τάξης των 500.000 ευρώ και ζημιές 19 εκατ. ευρώ, με τους νέους επενδυτές που ενδιαφέρθηκαν πριν από περίπου έναν χρόνο (KMW/Rheinmetall) να τηρούν πλέον τις αποστάσεις τους.

Παρ’ όλα αυτά, τον περασμένο Δεκέμβριο η ΕΛΒΟ κατέθεσε πρόταση στον Ελληνικό Στρατό για τον εκσυγχρονισμό των αρμάτων μάχης Leopard 1A5.

Ειδήσεις σήμερα

Πανούκλα: Όταν ο «μαύρος θάνατος» σπέρνει τον φόβο…

Τραγωδία στα Τέμπη: 4 δικογραφίες, 33 κατηγορούμενοι – Τον Ιούνιο η δίκη

Έρευνα: Τέλος τα μετρητά για 7 στους 10 Έλληνες – Αγοράζουν μόνο οnline

Κλείνει λόγω εργασιών η Αττική Οδός – Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις