Τα στοιχεία αυτά, τα οποία θα έχουν αντληθεί από τις περσινές υποβληθείσες δηλώσεις Ε1, οι φορολογούμενοι θα πρέπει είτε απλά να τα επιβεβαιώσουν είτε να τα τροποποιήσουν, εφόσον κατά τη διάρκεια του 2023 επήλθαν σ’ αυτά μεταβολές.

Ουσιαστικά, φέτος, οι φορολογούμενοι θα απαλλαγούν από την υποχρέωση να δηλώσουν οι ίδιοι τα στοιχεία των κατοικιών στις οποίες διέμειναν κατά το προηγούμενο έτος, εκτός εάν κατά τη διάρκεια του 2023 άλλαξαν κατοικίες. Σε κάθε περίπτωση τα αναλυτικά στοιχεία των κατοικιών των φορολογουμένων θα πρέπει να αναγράφονται στα έντυπα Ε1 των φορολογικών τους δηλώσεων προκειμένου οι αρμόδιες υπηρεσίες της της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να υπολογίσουν σωστά τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τη χρήση κατοικιών.

Ισχύουσα νομοθεσία

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία που δηλώνει ο φορολογούμενος υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της, ως εξής:

• Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
• από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας, ισχύει τεκμήριο 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφάνειας του ακινήτου. Ολα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω. Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά λαμβάνονται υπόψη αυξημένα κατά 20%. Επίσης για τις δευτερεύουσες κατοικίες τα παραπάνω ποσά «αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης» λαμβάνονται υπόψη μειωμένα κατά 50%.

Τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες βαρύνουν τους φορολογούμενους είτε είναι οι ίδιοι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών, είτε τα νοικιάζουν είτε τούς έχουν παραχωρηθεί δωρεάν. Γι’ αυτό τον λόγο, υπόχρεοι συμπλήρωσης στοιχείων για τις κατοικίες που διαμένουν είναι όχι μόνο όσοι ιδιοκατοικούν (όσοι διαμένουν σε δικά τους σπίτια) αλλά και όσοι είναι ενοικιαστές καθώς και όσοι διαμένουν σε σπίτια που τούς παραχωρήθηκαν δωρεάν.

Προκειμένου, ειδικότερα, να υπολογιστούν τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες στις οποίες διέμειναν κατά τη διάρκεια του 2023, οι φορολογούμενοι πρέπει για πρώτα φορά, στις φετινές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, είτε να επιβεβαιώσουν ως έχουν τα ήδη προσυμπληρωμένα από την ΑΑΔΕ αναλυτικά στοιχεία για τα συγκεκριμένα ακίνητα στον πίνακα 5.1 του βασικού φορολογικού εντύπου Ε1 είτε να τροποποιήσουν τα στοιχεία αυτά, εφόσον κατά τη διάρκεια του 2023 επήλθαν σ’ αυτά μεταβολές (αγορά νέας κύριας κατοικίας, αλλαγή μισθωμένης κύριας κατοικίας κ.λπ.)

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕ 3 ΒΗΜΑΤΑ

Για την ορθή τροποποίηση των στοιχείων του πίνακα αυτού, εφόσον αυτή απαιτηθεί, ισχύουν οι ακόλουθες απλές οδηγίες: 

1 Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει ο φορολογούμενος όταν έρθει η ώρα να τροποποιήσει τα στοιχεία που θα έχουν προσυμπληρωθεί στον πίνακα 5.1 είναι να επιλέξει τα στοιχεία της κατοικίας στα οποία επιθυμεί να επιφέρει τροποποιήσεις. 

2 Εφόσον επιλέξει την κατοικία, θα εμφανιστεί στην οθόνη του υπολογιστή του ένας πίνακας στον οποίο δίνεται η δυνατότητα δήλωσης τροποποιήσεων. Αφού τροποποιήσει τα στοιχεία θα πρέπει να τα καταχωρήσει στη δήλωση, προκειμένου να αντικατασταθούν τα προσυμπληρωμένα. 

3 Στην περίπτωση που δεν εμφανίζονται στον πίνακα τα στοιχεία ενός ακινήτου που θέλει να δηλώσει, ο φορολογούμενος πρέπει να επιλέξει «εισαγωγή νέου ακινήτου» και να καταχωρήσει όλα τα στοιχεία του ακινήτου.

EΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΠΟΣΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΓΙΑ ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ (τα ποσά σε ευρώ)

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΣΕ Τ.Μ.	ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΖΩΝΗΣ ΕΩΣ 2.799 ΕΥΡΩ ΑΝΑ Τ.Μ.		ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΖΩΝΗΣ ΑΠΟ 2.800 ΕΩΣ 4.999 ΕΥΡΩ ΑΝΑ Τ.Μ		ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΖΩΝΗΣ ΑΠΟ 5.000 ΕΥΡΩ ΑΝΑ Τ.Μ. ΚΑΙ ΑΝΩ
	ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ	ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ	ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ	ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ	ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ	ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ
30	1200	1440	1680	2016	2040	2448
40	1600	1920	2240	2688	2720	3264
50	2000	2400	2800	3360	3400	4080
60	2400	2880	3360	4032	4080	4896
70	2800	3360	3920	4704	4760	5712
80	3200	3840	4480	5376	5440	6528
90	3850	4620	5390	6468	6545	7854
100	4500	5400	6300	7560	7650	9180
110	5150	6180	7210	8652	8755	10506
120	5800	6960	8120	9744	9860	11832
130	6900	8280	9660	11592	11730	14076
140	8000	9600	11200	13440	13600	16320
150	9100	10920	12740	15288	15470	18564
160	10200	12240	14280	17136	17340	20808
170	11300	13560	15820	18984	19210	23052
180	12400	14880	17360	20832	21080	25296
190	13500	16200	18900	22680	22950	27540
200	14600	17520	20440	24528	24820	29784
250	24600	29520	34440	41328	41820	50184
300	34600	41520	48440	58128	58820	70584
350	54600	65520	76440	91728	92820	111384
400	74600	89520	104440	125328	126820	152184
450	94600	113520	132440	158928	160820	192984
500	114600	137520	160440	192528	194820	233784

ΤΑ 10 ΣΟΣ στη συμπλήρωση του εντύπου Ε2 για τα μισθώματα

Περισσότεροι από 3.300.000 φορολογούμενοι που απέκτησαν το 2023 εισοδήματα από ακίνητη περιουσία πρέπει και φέτος να υποβάλουν ηλεκτρονικά στο σύστημα TAXISnet πρώτα το έντυπο Ε2, που φέρει την ονομασία «αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας», και κατόπιν να συμπληρώσουν και να υποβάλουν το βασικό έντυπο της φορολογικής δήλωσης, το Ε1.

Στο έντυπο Ε2 συμπληρώνονται για κάθε ακίνητο που εκμισθώθηκε κατά τη διάρκεια του 2023 αναλυτικά περιγραφικά στοιχεία καθώς και συγκεντρωτικά δεδομένα για τα μισθώματα που εισπράχθηκαν ή για τα μισθώματα που προκύπτουν με τεκμαρτό τρόπο στις περιπτώσεις της ιδιοχρησιμοποίησης και της δωρεάν παραχώρησης.

Δεν υποβάλλεται

Το έντυπο Ε2 δεν πρέπει να υποβάλλεται σε περίπτωση:

α) Καταβολής αποζημίωσης για την πρόωρη λύση της μίσθωσης από τον μισθωτή καθώς και της άυλης αξίας στις περιπτώσεις μικτών συμβάσεων, ήτοι συμβάσεων όπου πέραν του δικαιώματος μίσθωσης περιλαμβάνεται και το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης του ακινήτου.

β) Ιδιοκατοίκησης κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας (εξοχικής ή μη εξοχικής) ή χρήσης για τις ανάγκες του φορολογούμενου χώρου στάθμευσης-αποθήκης με διαφορετική διεύθυνση από αυτή της κύριας κατοικίας ή δευτερεύουσας.

Σημειώνεται ότι από το σύνολο των εισοδημάτων από ακίνητα που δηλώνει κάθε φορολογούμενος αφαιρείται ποσό ίσο με το 5% ως έκπτωση για δαπάνες επισκευής και συντήρησης χωρίς δικαιολογητικά. Η έκπτωση γίνεται αυτόματα κατά την εκκαθάριση της δήλωσης από την ΑΑΔΕ. Στη συνέχεια το ποσό που απομένει φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ, με κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου:

α) 15% μέχρι το επίπεδο ετησίου εισοδήματος 12.000 ευρώ

β) 35% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ

γ) 45% στο τμήμα ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 35.000 ευρώ.

Οδηγίες

Για την ορθή συμπλήρωση του φετινού εντύπου Ε2, οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων πρέπει να λάβουν υπόψη τους οπωσδήποτε τις παρακάτω οδηγίες:

1 Δήλωση είδους μίσθωσης: Κομβικό σημείο στην ορθή συμπλήρωση του εντύπου Ε2 είναι η στήλη 17 ΕΙΔΟΣ ΜΙΣΘΩΣΗΣ-ΧΡΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ. Η στήλη αυτή συμπληρώνεται υποχρεωτικά με το είδος της μίσθωσης και τη χρήση του μισθίου, όπως εκμίσθωση γραφείου, δωρεάν παραχώρηση κατοικίας, κενό κ.λπ.. Οι επιλογές που εμφανίζονται στη στήλη αυτή είναι συνολικά 63 και εμφανίζονται σε αναλυτικό πίνακα που προβάλλει κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση του εντύπου. 

2 Ανείσπρακτα ενοίκια: Για να δηλώσετε ως ανείσπρακτα τα ενοίκια που δεν καταφέρατε να λάβετε το 2023 από τον ενοικιαστή σας και να μην φορολογηθείτε γι’ αυτά θα πρέπει πρώτα να απευθυνθείτε στην αρμόδια ΔΟΥ και να προσκομίσετε ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών που κατά περίπτωση υπάρχουν. Ειδικά για την περίπτωση που ο μισθωτής έχει πτωχεύσει αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία από τη ΔΟΥ θα υποβάλετε το Ε2, συμπληρώνοντας, στη στήλη 16 της 1^ης σελίδας, το ποσό των ανείσπρακτων ενοικίων για το οποίο έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση.

Τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που δηλώθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος στους κωδικούς 125-126 του εντύπου Ε1 και εισπράχθηκαν κατά το έτος 2023, πρέπει να δηλωθούν κανονικά ανά κατηγορία ακινήτου και είδος μίσθωσης στο έντυπο Ε2 του φορολογικού έτους 2023.

3 Ακίνητα ανηλίκων τέκνων: Για να δηλώσετε ακίνητο που έχει στην κατοχή του ένα ανήλικο εξαρτώμενο τέκνο σας μη υπόχρεο σε υποβολή δήλωσης θα πρέπει να το καταχωρήσετε στον πρώτο πίνακα του δικού σας Ε2 και στον πίνακα Ι (Εκμισθούμενα κ.λπ. Ακίνητα) των συμπληρωματικών στοιχείων επιλέγοντάς το στην πρώτη στήλη και συμπληρώνοντας το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ του τέκνου στις αντίστοιχες στήλες.

4 Ακίνητα συζύγων: Σε περίπτωση εγγάμων, όπου τόσο ο σύζυγος όσο και η σύζυγος έχουν στην ιδιοκτησία τους ακίνητα, έχουν την υποχρέωση και οι δύο να υποβάλουν χωριστό έντυπο Ε2. Ο κάθε ένας στο δικό του Ε2 θα δηλώσει τα ακίνητα που έχει στην ιδιοκτησία του, έστω κι αν υπάρχει συνιδιοκτησία με τον άλλον σύζυγο σε μερικά ή σε όλα τα ακίνητα.

5 Αριθμός Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης: Η στήλη Αριθμός Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας συμπληρώνεται υποχρεωτικά για τα μισθωτήρια των ακινήτων που έχουν κατατεθεί στη σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή. Δε συμπληρώνεται ο αριθμός καταχώρησης του μισθωτηρίου που είχε παραληφθεί από την αρμόδια ΔΟΥ.

6 Βοηθητικοί χώροι: Για να δηλώσετε βοηθητικούς χώρους (αποθήκη, θέση στάθμευσης) οι οποίοι ηλεκτροδοτούνται από τον κοινόχρηστο μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος θα συμπληρώσετε το πεδίο «αριθμός παροχής» με τον εννιαψήφιο αριθμό 999999999.

7. 7. Αγροτεμάχια: Για να δηλώσετε αγροτεμάχια που εκμισθώνετε και στα οποία δεν υπάρχει μετρητής κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματοςθα συμπληρώσετε το πεδίο «αριθμός παροχής» με τον εννιαψήφιο αριθμό 999999999.

8 Κενά ακίνητα: Για κάθε ακίνητο που θέλετε να δηλώσετε ως κενό και για το οποίο έχει γίνει διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος πρέπει να συμπληρώσετε τον αριθμό παροχής ρεύματος που αναγράφεται στον μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος. Ο αριθμός αυτός υπάρχει και σε όλους τους λογαριασμούς του παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας που σας έχουν αποσταλεί στο παρελθόν.

9 Συμπλήρωση ετήσιου ποσού πραγματικού ή τεκμαρτού μισθώματος: Η συμπλήρωση του ετήσιου ποσού του πραγματικού ή τεκμαρτού μισθώματος επιτρέπεται να γίνει σε μία από τις στήλες 13, 14 και 15, κατά περίπτωση, αφού προηγουμένως συμπληρώσετε τη στήλη 17 με το είδος της μίσθωσης. Αφού, δηλαδή, συμπληρώσετε τις υπόλοιπες στήλες του πρώτου πίνακα και ανάλογα με το είδος μίσθωσης-χρήσης ακινήτου που θα επιλέξετε στη στήλη 17 θα ανοίξει πεδίο στο τέλος της εγγραφής στην οποία θα συμπληρώσετε το ετήσιο μίσθωμα. Οταν επιλέξετε καταχώρηση, τότε το ετήσιο μίσθωμα θα καταχωρηθεί σε μία από τις στήλες για το ακαθάριστο εισόδημα σύμφωνα με την επιλογή που κάνατε στη στήλη 17.

Εφόσον υποβάλετε οριστικά το έντυπο Ε2 τα ποσά των στηλών 13, 14, 15 μεταφέρονται στους αντίστοιχους κωδικούς του Ε1 όπου θα μπορέσετε να ελέγξετε την ορθότητα των ποσών που καταχωρήσατε στο Ε2. Εάν διαπιστώσετε λάθος θα πρέπει να διορθώσετε πρώτα το έντυπο Ε2 και στη συνέχεια να το οριστικοποιήσετε ξανά.

10 Εισοδήματα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων: Οι μισθώσεις ακινήτων που συνάπτονται μέσω των ψηφιακών πλατφορμών για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη του έτους, και στις οποίες δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων χαρακτηρίζονται ως «βραχυχρόνιες μισθώσεις». Οι μισθώσεις αυτές συνάπτονται σε ψηφιακές πλατφόρμες, όπως η Airbnb, η Booking, η HomeAway κ.ά. Τυχόν βραχυχρόνιες μισθώσεις που συνάπτονται ιδιωτικά και όχι μέσω πλατφόρμας, αντιμετωπίζονται ως κοινές αστικές μισθώσεις, εκτός εάν συνοδεύονται κι από παρεπόμενες υπηρεσίες, οπότε αντιμετωπίζονται ως επιχειρηματική δραστηριότητα.

Τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2023 από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων μέσω Airbnb, Booking, HomeAway κ.λπ. δηλώνονται αθροιστικά για κάθε ακίνητο ξεχωριστά στη στήλη 17 του εντύπου Ε2 (της «αναλυτικής κατάστασης για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας») με τον κωδικό 60. Με επιλογή του κωδικού 61 στη στήλη 17 του Ε2 δηλώνονται συγκεντρωτικά ανά ακίνητο όλα τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από βραχυχρόνιες υπεκμισθώσεις ακινήτων μέσω Airbnb κ.λπ. Με επιλογή του κωδικού 63 στη στήλη 17 δηλώνονται τα εισοδήματα από την εκμίσθωση κατοικίας, η οποία υπεκμισθώνεται βραχυχρόνια μέσω ψηφιακής πλατφόρμας από τον μισθωτή.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ΣΤΗΛΗ 17 

Οι 63 κατηγορίες εισοδημάτων από ακίνητα, που πρέπει να επιλέξουν για να δηλώσουν στη στήλη 17 του έντυπου Ε2 οι ιδιοκτήτες ακίνητων.

1. Εκμίσθωση ξενοδοχείων
2. Εκμίσθωση κλινικών
3. Εκμίσθωση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
4. Εκμίσθωση αιθουσών θεαμάτων
5. Εκμίσθωση καταστημάτων
6. Εκμίσθωση γραφείων
7. Εκμίσθωση αποθηκών κ.λπ.
8. Εκμίσθωση γαιών
9. Εκμίσθωση εγκαταστάσεων ή κατασκευών
10. Εκμίσθωση κατοικιών
11. Εκμίσθωση βιομηχανοστασίων με ΦΠΑ
12. Εκμίσθωση εμπορικών κέντρων με ΦΠΑ
13. Δωρεάν παραχώρηση κατοικιών
14. Δωρεάν παραχώρηση ξενοδοχείων
15. Δωρεάν παραχώρηση κλινικών
16. Δωρεάν παραχώρηση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
17. Δωρεάν παραχώρηση αιθουσών θεαμάτων
18. Δωρεάν παραχώρηση καταστημάτων
19. Δωρεάν παραχώρηση γραφείων
20. Δωρεάν παραχώρηση αποθηκών κ.λπ.
21. Δωρεάν παραχώρηση γαιών
22. Δωρεάν παραχώρηση εγκαταστάσεων ή κατασκευών
23. Εκμίσθωση χώρων τοποθέτησης επιγραφών
24. Υπεκμίσθωση ακίνητης περιουσίας
25. Εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων (εκτός κατοικιών)
26. Δωρεάν παραχώρηση χώρων τοποθέτησης επιγραφών
27. Ιδιοχρησιμοποίηση ξενοδοχείων
28. Ιδιοχρησιμοποίηση κλινικών
29. Ιδιοχρησιμοποίηση σχολείων
30. Ιδιοχρησιμοποίηση αιθουσών κιν/φων ή θεάτρων
31. Ιδιοχρησιμοποίηση καταστημάτων
32. Ιδιοχρησιμοποίηση γραφείων
33. Ιδιοχρησιμοποίηση αποθηκών κ.λπ.
34. Ιδιοχρησιμοποίηση γαιών
35. Ιδιοχρησιμοποίηση εγκαταστάσεων ή κατασκευών
36. Ιδιοχρησιμοποίηση χώρων τοποθέτησης επιγραφών
37. Εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων (κατοικίες)
38. Δωρεάν παραχώρηση-ιδιοχρησιμοποίηση κοινόχρηστων χώρων
39. ΚΕΝΟ
40. Ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας
41. Υπεκμίσθωση γαιών-γης
42. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση ξενοδοχείων
43. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση κλινικών
44. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
45. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση αιθουσών θεαμάτων
46. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση καταστημάτων
47. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση γραφείων
48. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση αποθηκών κτλ.
49. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση γαιών
50. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση εγκαταστάσεων ή κατασκευών
51. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση κατοικιών
52. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση βιομηχανοστασίων με ΦΠΑ
53. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση εμπορικών κέντρων με ΦΠΑ
54. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση χώρων τοποθέτησης επιγραφών
55. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από υπεκμίσθωση ακίνητης περιουσίας
56. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από υπεκμίσθωση γαιών-γης
57. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση κοινοχρήστων χώρων (εκτός κατοικιών)
58. Εισπραχθέντα εισοδήματα προηγούμενου έτους από εκμίσθωση κοινόχρηστων χώρων (κατοικίες)
59. Βραχυχρόνια εκμίσθωση ακινήτων άρθρου 39Α του ν.4172/2013
60. Βραχυχρόνια υπεκμίσθωση ακινήτων άρθρου 39Α του ν.4172/2013
61. Εκμίσθωση κατοικίας που υπεκμισθώνεται
62. Εκμίσθωση κατοικίας που υπεκμισθώνεται για βραχυχρόνια μίσθωση μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.

ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Οι 3 «κόφτες» για την έκπτωση του ΕΝΦΙΑ 

Ολες τις προϋποθέσεις χορήγησης της έκπτωσης έως 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες κατοικίες, οι οποίες λειτουργούν ως «κόφτες» για χιλιάδες ιδιοκτήτες, προκαλώντας την εξαίρεσή τους από το δικαίωμα της λήψης της έκπτωσης, ανέδειξε με χθεσινή της ανακοίνωση η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).

Προϋποθέσεις

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα επεσήμανε η Ομοσπονδία, δεν είναι μόνο η υποχρέωση ταυτόχρονης ασφάλισης για πυρκαγιά, σεισμό και πλημμύρα που αποκλείει εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες από το δικαίωμα λήψης της έκπτωσης (κυρίως ιδιοκτήτες διαμερισμάτων σε ορόφους, όπως ήδη από προχθές αποκάλυψε ο «Ε.Τ.») αλλά και ορισμένες άλλες προϋποθέσεις όπως:

• Το όριο ασφαλιστέας αξίας των 900 ευρώ ανά τ.μ., κάτω από το οποίο δεν χορηγείται η έκπτωση.
• Η συμπερίληψη και των βοηθητικών χώρων στον υπολογισμό της ασφαλιστέας αξίας χωρίς ξεχωριστό χαμηλότερο όριο.

Οπως εξήγησε η ΠΟΜΙΔΑ, το ότι πολλά παλαιά συμβόλαια υπολείπονται ελάχιστα από το ελάχιστο όριο των 900 ευρώ και το ότι συνυπολογίζονται και οι βοηθητικοί χώροι με το ίδιο ελάχιστο όριο είναι οι παράγοντες που επίσης αφήνουν σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων ιδιοκτητών εκτός της έκπτωσης, πράγμα που δεν γνώριζαν ούτε οι ίδιοι, αλλά ούτε καν οι ασφαλιστές τους.

Η ΠΟΜΙΔΑ με την επιστολή της προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (τον υπουργό Κ. Χατζηδάκη και τους υφυπουργούς Χ. Θεοχάρη και Αθ. Πετραλιά) ζήτησε τη μη εξαίρεση από την έκπτωση 10% επί του ΕΝΦΙΑ όσων ιδιοκτητών ασφαλισμένων κατοικιών υπολείπονται ελάχιστα από κάποιες από τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις, εξηγώντας ότι η εξαίρεση των εν λόγω ιδιοκτητών δημιουργεί έντονο συναίσθημα αδικίας και δυσπιστίας προς το όλο μέτρο.

Μεταβατικές ρυθμίσεις

Πρότεινε δε να εκδοθεί απόφαση με την οποία να ισχύσουν ως προς το θέμα αυτό οι εξής μεταβατικές ρυθμίσεις:
● Για το τελευταίο τρίμηνο του 2023 η έκπτωση να χορηγηθεί σε όλους όσους έχουν ασφάλιση κατοικίας με κάλυψη πυρκαγιάς και σεισμού, ανεξαρτήτως ασφαλισμένου ποσού, ακόμα κι αν δεν περιλαμβάνεται η κάλυψη της πλημμύρας και
● Για το πρώτο τρίμηνο του 2024 να δοθεί προθεσμία έως την 31.3.2024 για να ευθυγραμμιστούν τα ασφαλιστικά συμβόλαιά τους με όλες τις προϋποθέσεις της νέας ρύθμισης.

Ποιοι πρέπει να υποβάλουν Ε9 για το 2024 και ποιοι για το 2025

Εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι οι οποίοι εντός του 2023 είχαν οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους έχουν χρονικό περιθώριο μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024 για να δηλώσουν τις μεταβολές αυτές στην εφορία, υποβάλλοντας τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9 για το έτος 2024) μέσω της ψηφιακής πύλης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Μεταβολές που έγιναν εντός του 2023 και πρέπει να δηλωθούν, με τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 έτους 2024, είναι αυτές που αφορούν:

• Προσθήκη νέου ακινήτου λόγω αγοράς ή απόκτησης μέσω δωρεάς, γονικής παροχής ή κληρονομιάς.
• Διαγραφή ακινήτου λόγω πώλησης ή άλλης μεταβίβασής του.
• Μείωση ή αύξηση ποσοστού συνιδιοκτησίας, λόγω μεταβίβασης ή απόκτησης ποσοστού.
• Συνένωση ψιλής κυριότητας με επικαρπία.
• Αύξηση του αριθμού των τετραγωνικών μέτρων των κύριων χώρων λόγω μετατροπής βοηθητικών ή ημιυπαίθριων χώρων σε χώρους κύριας χρήσης.
• Αύξηση της επιφάνειας των κύριων χώρων ενός ακινήτου λόγω νομιμοποίησης αυθαίρετων κτισμάτων.
• Ηλεκτροδότηση ενός ακινήτου με την προσθήκη αριθμού παροχής.
• Αλλαγή της κατάστασης ενός κτίσματος από ημιτελές σε αποπερατωμένο λόγω ολοκλήρωσης της κατασκευής του.
• Μετατροπή ενός ακινήτου από αποπερατωμένο σε ημιτελές λόγω καταστροφής του από πλημμύρα, πυρκαγιά ή σεισμό.

Με την υποβολή του νέου Ε9 θα τροποποιηθεί η εικόνα της ακίνητης περιουσίας του κάθε υπόχρεου φορολογουμένου και θα μεταβληθεί το ύψος του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που θα κληθεί να πληρώσει εντός του τρέχοντος έτους. Δηλαδή, ο ΕΝΦΙΑ του 2024 θα αυξηθεί ή θα μειωθεί ανάλογα με το εάν αυξήθηκε ή μειώθηκε το μέγεθος της ακίνητης περιουσίας του.

Προθεσμία

Ειδικά για περιπτώσεις κληρονομιάς ακινήτων, η προθεσμία υποβολής Ε9 μπορεί να μετατεθεί και μετά την 31η Μαρτίου 2024, ανάλογα με τον χρόνο λήξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομιάς και ανάλογα με το εάν έχουν προηγηθεί ή όχι αποποιήσεις από άλλους κληρονόμους.

Η προθεσμία της 31ης Μαρτίου 2024 ισχύει και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν λάθη ή παραλείψεις στα στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλώσει τα προηγούμενα έτη στο Ε9, προκειμένου να προβούν στις αναγκαίες διορθώσεις και να μην επιβαρυνθούν άδικα με υπέρογκα ποσά ΕΝΦΙΑ για το τρέχον έτος. Τα λάθη και οι παραλείψεις που πρέπει να διορθωθούν μέχρι τις 31 Μαρτίου αφορούν, κυρίως, τη μη αναγραφή κρίσιμων πληροφοριών για την υφιστάμενη ακίνητη περιουσία, όπως η ημιτελής κατάσταση οικοδομών, η πραγματική παλαιότητα των κτισμάτων, τα ποσοστά συνιδιοκτησίας, τα πραγματικά τετραγωνικά μέτρα των χώρων κύριας και βοηθητικής χρήσης, το είδος του εμπράγματου δικαιώματος και την ύπαρξη κτισμάτων μέσα σε αγροτεμάχια.

Αναλυτικά, η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει τα εξής για την υποχρέωση υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9):

» Γενική προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9)

1 Για τη σύσταση, την απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα που υπάγονται στον ΕΝΦΙΑ, ο φορολογούμενος οφείλει να υποβάλει τη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) εμπρόθεσμα μέχρι την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, της απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής. Φέτος, πάντως, μερικές δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες που πραγματοποίησαν αγοραπωλησίες ακινήτων στο δεύτερο εξάμηνο του 2023 δεν θα χρειαστεί να υποβάλουν Ε9, καθώς οι τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 με τις μεταβολές στα ακίνητά τους συμπληρώθηκαν αυτόματα μέσω ενημέρωσης από την ηλεκτρονική εφαρμογή myPROPERTY, όπου υπέβαλαν τις δηλώσεις φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων.

» Προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής δήλωσης Ε9 σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής

2 Σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής, η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας – και επομένως όχι απαραίτητα μέχρι την 31η Μαρτίου. Η προθεσμία αποποίησης είναι 4 μήνες από τότε που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της ή ένα έτος αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευσή της. Σε περίπτωση αποποίησης της κληρονομιάς, ο συνεπεία αυτής καθιστάμενος κληρονόμος έχει ανάλογη προθεσμία για αποποίηση.

3 Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, αν πριν από την παρέλευση της ημερομηνίας αποποίησης, γίνει η αποδοχή κληρονομιάς και δεν έχει παρέλθει η 31η Μαρτίου του επόμενου έτους, τότε ο υπόχρεος υποχρεούται να δηλώσει την κληρονομιαία περιουσία εντός της προθεσμίας αυτής, ήτοι μέχρι την 31η Μαρτίου.

» Ε9 για το 2025

Οσοι φορολογούμενοι έχουν φέτος τις παραπάνω αναφερθείσες μεταβολές στην ακίνητη περιουσία τους έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος Μαρτίου του 2025 να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 έτους 2025 για να δηλώσουν τις μεταβολές αυτές, προκειμένου να ληφθούν υπ’ όψιν κατά την εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ του έτους 2025.

» Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται

α) Οσοι φορολογούμενοι πραγματοποίησαν ή θα πραγματοποιήσουν φέτος αγοραπωλησίες ακινήτων. Οι φορολογούμενοι αυτοί δεν θα χρειαστεί να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να δηλώσουν τις μεταβολές στα ακίνητά τους, καθώς οι δηλώσεις αυτές συμπληρώνονται αυτόματα μέσω ενημέρωσης από την ηλεκτρονική εφαρμογή myPROPERTY, όπου υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων.  

β) Οσοι φορολογούμενοι μεταβίβασαν ή απέκτησαν ακίνητα από την 1η-1-2024 μέχρι σήμερα με δωρεά ή γονική παροχή, καθώς και όσοι θα μεταβιβάσουν ή θα αποκτήσουν ακίνητα από εδώ και στο εξής και μέχρι τις 31-12-2024 με δωρεά ή γονική παροχή, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω μεταβίβαση έγινε ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής myPRΟPERTY, εφόσον αφορά στο 100% της πλήρους κυριότητας του ακινήτου και εφόσον η μεταβίβαση έγινε ή θα γίνει από έναν δωρητή ή γονέα προς έναν δωρεοδόχο ή τέκνο. Και για αυτούς τους φορολογουμένους οι δηλώσεις Ε9 συμπληρώνονται αυτόματα μέσω ενημέρωσης από την ηλεκτρονική εφαρμογή myPROPERTY, όπου υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας δωρεών ή γονικών παροχών.