«Παθαίνουμε, αλλά δεν μαθαίνουμε», ήταν η απάντηση έμπειρου στελέχους της ασφαλιστικής αγοράς, καθώς περιέγραφε την κατάσταση με τα ανασφάλιστα ακίνητα. «Σε μία χώρα όπου η κλιματική αλλαγή έχει ήδη φέρει μεγάλες αλλαγές, οι φωτιές αποτελούν πραγματικό κίνδυνο και σε μεγάλο μέρος είναι παραδοσιακά σεισμογενής, οι περισσότεροι δεν έχουν ασφαλίσει ποτέ την κατοικία τους». Η πλειονότητα των ασφαλιστηρίων κατοικίας αφορά κατοικίες που έχουν αποκτηθεί με δανεισμό, οπότε η ασφάλιση είναι υποχρεωτική.
Υστερούμε…
Σχετικά στοιχεία υπάρχουν πολλά, όμως τα εκπληκτικά ποσοστά δεν φαίνεται να είναι αρκετά για να πείσουν τους ιδιοκτήτες να εξασφαλίσουν την περιουσία τους. Σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στην Ελλάδα η ασφάλιση έναντι ζημιών αντιστοιχεί στο 1,4% του ΑΕΠ, ούτε το μισό από το 3,1%, που είναι ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι Ελληνες δεν ασφαλίζουν τις κατοικίες τους, ακόμα και αν ανήκουμε στη νότια ζώνη της Ευρώπης, που θεωρείται υψηλού κινδύνου. Ενδεικτικά, σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου τα ποσοστά είναι 3,1% στην Ισπανία, 2,7% στην Πορτογαλία και 2,4% στην Ιταλία.
Ακτινογραφία
Ξεκάθαρη εικόνα δίνουν τα στοιχεία από την ετήσια έρευνα της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιριών. Σε σύνολο 6.371.901 κατοικιών που καταγράφονται σε όλη την ελληνική επικράτεια, ασφαλισμένες με κάποιον τρόπο είναι μόλις οι 1.159.332 (18,2%, στοιχεία 2023). Υπενθυμίζουμε ότι οι μισές που είναι ασφαλισμένες είναι υπασφαλισμένες. Οι 995.936 από τις ασφαλισμένες κατοικίες καλύπτονται και για το κτίριο και για το περιεχόμενο, κάτι που σημαίνει πολύ απλά ότι σε περίπτωση κάποιας φυσικής καταστροφής, οι υπόλοιποι, περί τους 163.396 που δεν έχουν την απαιτούμενη ασφάλιση, δεν θα αποζημιωθούν για τις ζημιές στο ακίνητό τους.
Προτάσεις
Από την ασφαλιστική αγορά επιμένουν ότι, πέρα από την υποχρεωτική ασφάλιση, λύση μπορεί να είναι η αύξηση του ποσοστού της έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ. Αν και δεν έφερε καμία συγκλονιστική ανατροπή, το 17% των ασφαλισμένων ακινήτων έγινε 18,2%. Ενδεχομένως μία αύξηση του ποσοστού της έκπτωσης κοντά στο 30% να είναι αυτό που θα φέρει σημαντική αύξηση και στο ποσοστό ασφάλισης. Η λογική είναι ότι αφού φαίνεται να δουλεύει και δεν κοστίζει πολύ δημοσιονομικά, γιατί να μην γίνει έστω και πιλοτικά για μία ή δύο χρήσεις. Σε αυτό που ήδη ισχύει, την έκπτωση 10%, το κόστος για το Δημόσιο είναι περίπου 25 εκατ. ευρώ, δεν είναι ποσό που «σπάει» τον κουμπαρά του Δημοσίου. Πάντως, οι έμπειροι της αγοράς βάζουν και άλλα πιθανά μέτρα στο τραπέζι, όπως την επιστροφή της έκπτωσης των ασφαλιστικών δαπανών από το φορολογητέο εισόδημα (καταργήθηκε το 2013, ελέω μνημονίων). Εδώ υπάρχει μεγαλύτερο δημοσιονομικό κόστος, καθώς τότε κόστιζε στα δημόσια έσοδα περί τα 50-53 εκατ. ευρώ.
Ανοδική πορεία στα συμβόλαια | |||
31.12.2023 | 30.09.2023 | Μεταβολή | |
Πλήθος συμβολαίων κατοικίας | 1.159.332 | 1.086.037 | +6,7% |
Ασφαλιστική κάλυψη χώρας | 18,2% | 17% | +1,2% |
Με κάλυψη κτιρίου | 995.936 | 983.361 | +1,3% |
Πηγή: ΕΑΕΕ
Τα συμβόλαια ανά είδος καλύψεων | ||
Κάλυψη | Κατοικίες | Επί του συνόλου |
Ασφαλισμένες για καιρικά φαινόμενα και σεισμό | 522.222 | 52,4% |
Ασφαλισμένες για σεισμό μόνο | 286.553 | 28,8% |
Ασφαλισμένες για καιρικά φαινόμενα μόνο | 140.744 | 14,1% |
Με ενυπόθηκο ενδιαφέρον | 619.140 | 62,2% |
Στην Αττική | 453.578 | 45,5% |
Πηγή: ΕΑΕΕ