Η πρόσφατη αναθεώρηση του ΑΕΠ από το 3,6% στο 5,9% βασίστηκε και στην αναθεώρηση της εσόδων του τουρισμού από το 45% του 2019 (περίπου 8 δισ. ευρώ στο 55% του προπερασμένου χρόνου, δηλαδή κοντά τα 10 δισ. ευρώ.
Με βάση πρόσφατη ανάλυση του ΣΕΤΕ όμως και παρά την απαισιοδοξία του τουριστικού κλάδου με το άνοιγμα τον περασμένο Μάιο, τώρα πλέον μετά το πολύ καλό δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου υπολογίζεται ότι τα έσοδα από τον τουρισμό θα φτάσουν το 66% αυτών που είχαμε το 2019, δηλαδή στα 12,5 δισ. ευρώ. Αν επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη και με δεδομένο ότι κάθε αύξηση κατά 10% των εσόδων του τουρισμού δίνει 1% επιπλέον στο ΑΕΠ, τότε μόνο από τα έσοδα του τουρισμού το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά 2% χωρίς να υπολογίζει κανείς τις δορυφορικές υπηρεσίες (π.χ. εστίαση, μεταφορές) οι οποίες ακολουθούν σε ποσοστιαία αύξηση εσόδων το τουριστικό προϊόν.
Και άλλοι άσοι
Εκτός, όμως, από τον τουρισμό, το πρώτο εξάμηνο είχε αύξηση των επενδύσεων κατά 1,4 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2020 ενώ πρόσφατα από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τις εξαγορές μεγάλων δημόσιων εταιριών (ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΠΑ Υποδομών) με συνολικό τίμημα περίπου 2,5 δισ. ευρώ που θα προστεθεί και αυτό στις άμεσες ξένες επενδύσεις. Τούτο, όταν δεν έχουν κινηθεί ακόμη η προκαταβολή των 4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ενώ περιμένουμε άλλα 3,7 δισ. από την πρώτη κανονική δόση, πριν από το τέλος του χρόνου.
Οι εξαγωγές αγαθών μετά το άνοιγμα και των υπολοίπων οικονομιών της Ε.Ε. που είναι και οι βασικοί εμπορικοί μας εταίροι έχουν από την αρχή του χρόνου αύξηση μέχρι και τον Ιούλιο 35% σε σύγκριση με το 2020 που αντιστοιχεί σε καθαρή αξία εξαγωγών ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς από τον περασμένο Απρίλιο όταν άρχισαν να χαλαρώνουν οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας.
Ολοι αυτοί οι όροι οδηγούν και την Ε.Ε. σε μια αναθεώρηση προς τα πάνω του ρυθμού ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία για το 2021 στο 7%, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί επίσημα στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα δοθούν στη δημοσιότητα τον Νοέμβριο.
Τέσσερις λόγοι
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση κρατάει μικρό καλάθι σε ό,τι αφορά προσδοκίες για νέες ελαφρύνσεις που θα μπορούσαν να γίνουν από τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργούσε το μεγαλύτερο ΑΕΠ. Υιοθέτησαν μια αναθεώρηση της ανάπτυξης στο 5,9% γνωρίζοντας ότι θα χρειαστεί να προχωρήσουν και σε νέα αναθεώρηση προς το τέλος του χρόνου, ενώ ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε από τη Θεσσαλονίκη ένα πακέτο μέτρων «συμβατό» με την επίσημη αυτή αναθεώρηση. Οι λόγοι της τακτικής αυτής είναι πολλοί:
» Ο πρώτος και ίσως πιο προφανής είναι ότι και το 2022 θα είναι άλλη μια χρονιά που θα βρίσκεται σε ισχύ η συνολική ρήτρα διαφυγής η οποία επιτρέπει μεν δαπάνες για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορονοϊού αλλά απαγορεύει μόνιμα μέτρα.
» Ενας δεύτερος, λιγότερο ορατός αλλά περισσότερο ουσιαστικός, λόγος είναι ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και το οικονομικό επιτελείο υπολογίζουν για μέτρα μόνο τα έσοδα τα οποία θα είναι επαναλαμβανόμενα. Δεν θέλουν δηλαδή να πέσουν στη «δημοσιονομική παγίδα» που έχει βάλει η ανάκαμψη της οικονομίας ύστερα από ένα χρόνο βαθιάς κρίσης. Το ότι δηλαδή μεταφέρθηκαν στην κατανάλωση περίπου 4 δισ. από τις καταθέσεις των νοικοκυριών δεν μπορεί να υπολογιστεί στο ποσό που είναι διαθέσιμο για νέα μέτρα, καθώς το φαινόμενο γίνεται λόγω του ανοίγματος της αγοράς και μάλλον δεν θα επαναληφθεί και το 2022. Ακόμη και η επιπλέον κατανάλωση που καταγράφεται ανά τουρίστα μπορεί να είναι φαινόμενο συγκυριακό και τον επόμενο χρόνο (αν έχουμε αφήσει οριστικά πίσω μας την πανδημία) η κατανάλωση κατά κεφαλή να υποχωρήσει σε χαμηλότερα επίπεδα.
» Ενας τρίτος λόγος είναι ότι θα πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά τα όποια μέτρα ανακοινωθούν, ώστε να έχουν ανταποδοτικό αναπτυξιακό χαρακτήρα για να γίνουν αποδεκτά από τους θεσμούς, όπως έγινε και με τα μέτρα ύψους 3,5 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Να οδηγούν δηλαδή στην αύξηση της απασχόλησης ή στη βελτίωση της ρευστότητας και των κερδών των επιχειρήσεων και να μην είναι έκτακτες «παροχές».
» Ενας τέταρτος λόγος είναι ότι η πανδημία δηλώνει ακόμη παρούσα και ακόμη και αν έχουμε καλύτερη εικόνα σε ό,τι αφορά τα κρούσματα και τους ασθενείς μετά το άνοιγμα των σχολείων, έχουμε μπροστά μας έναν χειμώνα που μπορεί να φέρει μικρές ή μεγάλες ανατροπές στον σχεδιασμό. Αλλωστε μόνο για φέτος τα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας αναμένεται να φτάσουν από την αρχή του χρόνου τα 16,6 δισ. ευρώ.
12Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Περιθώριο έως και 700 εκατ. ευρώ για νέα θετικά μέτρα το 2022
Αφού χαλάρωσε η πίεση για… παροχές από τη ΔΕΘ, πλέον υπάρχει χρόνος για να υπάρχει καλύτερη εικόνα για το σύνολο του χρόνου ώστε να γίνουν πιο ακριβείς υπολογισμοί για τα περιθώρια νέων μέτρων τα οποία θα είναι για άλλη μια φορά στοχευμένα εκεί που υπάρχουν πραγματικές ανάγκες.
Με την ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου μέσα στον Οκτώβριο, θα υπάρχει καλύτερη εικόνα για το σύνολο του έτους. Στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς στο πλαίσιο της 12ης αξιολόγησης στις 19 και 20 Οκτωβρίου αναμένεται ότι θα γίνουν και οι πρώτες συζητήσεις για το κλείσιμο του χρόνου και κατά συνέπεια και το δημοσιονομικό περιθώριο για νέα θετικά μέτρα. Με δεδομένο ότι κάθε επιπλέον μονάδα του ΑΕΠ ισοδυναμεί με αύξηση περίπου 300 εκατ. ευρώ στα έσοδα και ανάλογα με το ύψος της αναθεώρησης που θα γίνει στην ανάπτυξη μπορεί να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος από 500 έως και 700 εκατ. ευρώ που θα διατεθεί για νέα θετικά μέτρα το 2022. Μέρος του μπορεί να απορροφηθεί και από τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, αν και είναι δύσκολο το μέτρο να είναι απολύτως δημοσιονομικά ουδέτερο μειώνοντας βασικό και συμπληρωματικό φόρο όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου ο πληθωρισμός θα είναι ενισχυτικός. Τούτο διότι το ποσό των εσόδων που θα δοθεί για μέτρα θα υπολογιστεί με βάση το «πληθωρισμένο» ΑΕΠ και όχι με βάση την καθαρή αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Συνεπώς τα περιθώρια θα είναι μεγαλύτερα.
Σε κάθε περίπτωση οι κατευθύνσεις και η διανομή των επιπλέον εσόδων σε μέτρα θα είναι στα χέρια της κυβέρνησης και του οικονομικού επιτελείου.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.
Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις