Διεκδικήσεις
Με το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 17 Δεκεμβρίου 1917, στο Συνέδριο Ειρήνης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος καταθέτει επίσημα τις ελληνικές διεκδικήσεις. Εχουν προηγηθεί επαφές του Ελληνα πολιτικού με τον Βρετανό πρωθυπουργό Λόιντ Τζορτζ και άλλους ξένους ηγέτες, στους οποίους αναλύει τις προσδοκίες του περί Μεγάλης Ελλάδας. Εκείνο το διάστημα έχει άμεση σχέση με ό,τι ακολουθεί στη Μικρασιατική Εκστρατεία, αφού αυτή δεν μπορεί να ξεκινήσει χωρίς να έχει τη σύμφωνη γνώμη των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Στο υπόμνημά του ο Βενιζέλος αρχικά αναφέρει τους αριθμούς των Ελλήνων που ζουν στα παράλια της Μικράς Ασίας (συνολικά 1.013.195 άτομα). Εν συνεχεία προβάλλει διεκδικήσεις για τα περισσότερα από αυτά τα εδάφη προσέχοντας όμως παράλληλα να μη συμπεριλάβει εκτάσεις που ακουμπούν συμφέροντα δυτικών χωρών. Οι διεκδικήσεις έχουν ως αποτέλεσμα δηλώσεις υποστήριξης των ελληνικών θέσεων, όπως αυτή του Γάλλου πρωθυπουργού Ζορζ Κλεμανσό, που δεσμεύεται ότι «η Γαλλία θα λάβει πρωτοβουλίαν επί εδαφικής επεκτάσεως της Ελλάδος εις Θράκην και εκθύμως θα υποστηρίξει υπέρ της Ελλάδος λύσιν του ζητήματος της Σμύρνης, αν προταθεί υπό της Αγγλίας ή της Αμερικής».
Η στήριξη αυτή δίνεται με αντάλλαγμα τη συμμετοχή του ελληνικού στρατού στην εκστρατεία που ετοιμάζουν οι Δυτικοί στο έδαφος της Ρωσίας και συγκεκριμένα στην Ουκρανία. Ο Βενιζέλος πιθανόν φοβάται κάποια συνεννόηση μεταξύ Σοβιετικής Ενωσης και Τουρκίας, αφού η πρώην σύμμαχος του σουλτάνου, Γερμανία, έχει ηττηθεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, άρα έχει έναν ακόμα λόγο να παρέμβει στο εσωτερικό της Σοβιετικής Ενωσης. Ουσιαστικά, όμως, μπροστά στο όραμα της Μεγάλης Ιδέας, ο Βενιζέλος επιλέγει ένα μεγάλο εθνικό κράτος, παρά ένα μεγάλο έθνος ή, λακωνικότερα, κατά τον Αλέξανδρο Παπάγο: «Ο δρόμος για τη Μικρά Ασία περνάει από τη Ρωσία».
Κίνητρο
Από την άλλη, ο κύριος λόγος που οι Αγγλογάλλοι επιθυμούν να επέμβουν στη Ρωσία είναι φυσικά η Οκτωβριανή Επανάσταση και ό,τι αυτή συνεπάγεται για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη και τις μοναρχίες τους. Επειδή η κατάσταση στο εσωτερικό της Ρωσίας είναι ακόμα ρευστή και οι μπολσεβίκοι μάχονται παράλληλα με οπαδούς του τσαρικού καθεστώτος και με αυτονομιστικά κινήματα, οι Αγγλογάλλοι θεωρούν ότι αυτή είναι η κατάλληλη εποχή να πλήξουν το νέο σοσιαλιστικό κράτος, πιστεύοντας ότι σε περίπτωση εδραίωσής του οι «επικίνδυνες» ιδέες θα εξαπλωθούν στη Δύση.
Για την ενίσχυση του δυτικού εκστρατευτικού σώματος η ελληνική κυβέρνηση αποστέλλει το Α’ Σώμα Στρατού υπό τη διοίκηση του υποστράτηγου Κωνσταντίνου Νίδερ. Σημαντικό ρόλο στο στράτευμα έχει και ο Νικόλαος Πλαστήρας ως διοικητής του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων. Εξετάζοντας τους αριθμούς -από το σύνολο των 70.000 ανδρών της εκστρατείας στην Κριμαία οι 23.351 είναι Ελληνες-, συμπεραίνουμε ότι η ελληνική συμμετοχή στον πόλεμο δεν είναι τυπική, αλλά συνιστά εμπλοκή μεγάλης κλίμακας, αφού αποτελεί τον κύριο στρατιωτικό πυλώνα της εκστρατείας.
Εκτός του ελληνικού στρατιωτικού σώματος, στην εκστρατεία συμμετέχουν η πρώτη γαλλική ομάδα μεραρχιών, ένα τμήμα πολωνικής μεραρχίας και ρωσικές δυνάμεις αντίθετες στον μπολσεβικισμό, όπως οι «λευκοί» αξιωματικοί του τσαρικού στρατού. Η εκστρατεία ουσιαστικά ξεκινά στις 21 Ιανουαρίου 1919 όταν τα πλοία «Νορμανδία» και «Τίγρης» αποβιβάζουν το 34ο Σύνταγμα Πεζικού στην Οδησσό. Οι Σοβιετικοί διαθέτουν στην περιοχή της Ουκρανίας τρεις στρατιές με 217.000 άνδρες με αρχικό στόχο την πάταξη των Ουκρανών αυτονομιστών και εν συνέχεια την εκδίωξη των ξένων από την περιοχή. Οπως αναφέρει ο Νικόλαος Πλαστήρας: «Στην Οδησσό είχε καταφύγει μέγας αριθμός της ρωσικής αριστοκρατίας, ως και όσοι αξιωματικοί του παλαιού καθεστώτος κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τα χέρια των μπολσεβίκων».
Δυσαρέσκεια
Τα πρώτα προβλήματα ξεκινούν όταν οι Γάλλοι διοικητές, που έχουν υπό τον έλεγχό τους όλες τις στρατιωτικές μονάδες, αρχίζουν να συμπεριφέρονται με άνισο τρόπο στους Ελληνες, στέλνοντάς τους σε δυσκολότερες αποστολές, κάτι που δημιουργεί έντονη δυσαρέσκεια. Μόλις ο Κόκκινος Στρατός αρχίζει να κινείται προς τα νότια, στην Κριμαία, γίνεται φανερό ποιος θα είναι ο τελικός νικητής της αναμέτρησης. Γρήγορα, μετά τις πρώτες μάχες, το εκστρατευτικό σώμα περιορίζεται σε αμυντικό ρόλο, με σκοπό τη διατήρηση της γραμμής γύρω από την Οδησσό, αλλά δεν καταφέρνει ν’ αναχαιτίσει τις υπέρτερες δυνάμεις των Σοβιετικών. Τουλάχιστον προλαβαίνει να υποχωρήσει με τάξη περιορίζοντας έτσι τις απώλειές του. Συνολικά, στη σύντομη εκστρατεία της Ουκρανίας χάνουν τη ζωή τους 398 Ελληνες και τραυματίζονται 657.
Μελλοντικές συνέπειες
Ομως, εκτός των όπλων υπάρχει ο πόλεμος της προπαγάνδας. Οι μπολσεβίκοι με προκηρύξεις τους προς τους Ελληνες στρατιώτες αναφέρουν: «Γνωρίζομεν ότι η Ελλάδα είναι κοιτίς της δημοκρατίας… Ο ρωσικός λαός εδιδάχθη από τας δημοκρατικάς ιδέας της αρχαίας Ελλάδος, εξηγήρθη κατά των τυράννων του και όχι μόνον ανέτρεψε το δεσποτικόν μοναρχικόν καθεστώς του τσάρου, αλλά και ίδρυσε νέαν πολιτείαν στηριζόμενην όχι μόνον στην πολιτικήν ισότητα, άλλα και την κοινωνικήν και οικονομικήν… Σας καλούμε να μην προδώσετε τας παραδόσεις σας και σας προειδοποιούμεν ότι εάν πολεμήσετε εναντίον μας, θα είναι σκληρή η τιμωρία σας».
Μετά την ατυχή έκβαση των επιχειρήσεων, το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα υποχωρεί σε ρουμανικό έδαφος και αργότερα αποπλέει στη Σμύρνη, όπου συνεχίζει να μάχεται, αυτή τη φορά έναν άλλο αντίπαλο. Πολλοί από όσους πηγαίνουν στην Ουκρανία πολεμούν συνεχόμενα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κριμαία και τέλος στην Τουρκία, με ό,τι συνέπειες θα έχει μελλοντικά αυτό στην κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου.
Ανακεφαλαιώνοντας, η ουκρανική εκστρατεία έχει δύο βασικά επακόλουθα για την Ελλάδα: ενώ ο Βενιζέλος αποσπά τη σύμφωνη γνώμη των Δυτικών για να αποβιβάσει δυνάμεις στη Σμύρνη, οι διωγμοί των Ελλήνων της Σοβιετικής Ενωσης, που ξεκινούν τότε, εντείνονται αργότερα. Βέβαια, η εχθρότητα που δείχνει το σοβιετικό καθεστώς προς τους Ελληνες του Καυκάσου έχει βαθύτερους λόγους από την ουκρανική εκστρατεία. Ο ελληνισμός της περιοχής διαπρέπει στο εμπόριο, με αποτέλεσμα να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς και πολύ πλούτο, άρα ανήκει για το νέο καθεστώς στην παλαιά διεφθαρμένη άρχουσα τάξη που πρέπει ν’ απομακρυνθεί με κάθε τρόπο. Η σύγκρουση με το νέο καθεστώς θα ήταν αναπόφευκτη, με την εκστρατεία να επισπεύδει τις εξελίξεις δίνοντας στους Σοβιετικούς το άλλοθι για επερχόμενες εθνικές εκκαθαρίσεις.
Ειδήσεις σήμερα
Τα συμβόλαια της TV: Οι «ήσυχοι», τα… άλογα κούρσας & όσοι «ψάχνονται»
Ανατιμήσεις: Ποδαρικό με ακριβότερα ποτά, καφέδες και κρέατα
Ροή Ειδήσεων 
