Είτε πρόκειται για διαδικτυακές απειλές, παραβιάσεις, ή απλή περιέργεια, η ταυτότητα ενός χρήστη του διαδικτύου φαντάζει προσβάσιμη — αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Τι είναι η IP και τι αποκαλύπτει;

Η IP (Internet Protocol) διεύθυνση είναι ο μοναδικός αριθμός που αποδίδεται σε κάθε συσκευή που συνδέεται στο διαδίκτυο. Μπορεί να είναι στατική (μόνιμη) ή δυναμική (αλλάζει με κάθε επανασύνδεση), και συχνά αποτελεί το μόνο στοιχείο που συνδέει έναν χρήστη με τη δραστηριότητά του online.

Ωστόσο, δεν αποκαλύπτει άμεσα την ταυτότητα του χρήστη. Δείχνει μόνο ποιος πάροχος υπηρεσιών Internet (ISP) διαχειρίζεται τη συγκεκριμένη διεύθυνση και σε ποια γεωγραφική περιοχή πιθανώς ανήκει.

Τα εργαλεία του “ψηφιακού ντετέκτιβ”

Ο απλούστερος τρόπος για να εντοπίσει κανείς πληροφορίες για μια IP είναι μέσω εργαλείων “Whois” και γεωεντοπισμού (geolocation). Ιστότοποι όπως οι ipinfo.io, ripe.net ή abuseipdb.com δίνουν δεδομένα όπως:

• Τον ISP που διαχειρίζεται την IP

• Τη χώρα και (κατά προσέγγιση) την πόλη

• Αν η IP σχετίζεται με κακόβουλη δραστηριότητα (αναφορές spam, επιθέσεις, κ.ά.)

Αν για παράδειγμα μια διεύθυνση χρησιμοποιείται για αποστολή απειλητικών μηνυμάτων, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να δει αν έχουν γίνει σχετικές αναφορές, ή αν ανήκει σε κάποιον γνωστό πάροχο.

Πού σταματά η πληροφορία – και ξεκινά ο νόμος

Το πιο κρίσιμο σημείο είναι ότι, χωρίς εισαγγελική εντολή, κανείς δεν μπορεί να αποκτήσει την ταυτότητα του φυσικού προσώπου πίσω από μια IP. Οι εταιρείες-πάροχοι διατηρούν αυτά τα στοιχεία, αλλά δεν τα κοινοποιούν παρά μόνο στις αρχές.

Στην Ελλάδα, η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αποτελεί τον καθ’ ύλην αρμόδιο φορέα για υποθέσεις που σχετίζονται με κακόβουλη χρήση IP διευθύνσεων, ενώ η ειδική γραμμή cyberalert.gr προσφέρει κανάλι άμεσης επικοινωνίας.

Ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης

Πολλοί χρήστες συγχέουν την IP με προσωπικά δεδομένα ή θεωρούν ότι μπορούν να “χακάρουν” κάποιον γνωρίζοντας τη διεύθυνσή του. Η αλήθεια είναι πως οι περισσότερες IPs οδηγούν σε… παρόχους — όχι σε κατοικίες. Επιπλέον, πολλά εργαλεία γεωεντοπισμού είναι ανακριβή και βασίζονται σε δημόσιες, μη επικαιροποιημένες βάσεις δεδομένων.