Οι φήμες περί εγκεφαλικού αιμορραγικού επεισοδίου που υπάρχουν από τις 4 Μαρτίου 1953, επιβεβαιώνονται μερικές ώρες αργότερα όταν καταφτάνουν από τη Μόσχα τα πρώτα επίσημα ιατρικά δελτία που περιγράφουν την επιβαρυμένη κατάσταση υγείας του σοβιετικού ηγέτη. Φυσικά, το γεγονός κυριαρχεί άμεσα στη παγκόσμια ειδησεογραφία με τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να εκφράζουν την συμπαράσταση τους στην ύστερη μάχη που δίνει ο Στάλιν για τη ζωή του.

Μόνη παραφωνία είναι η ανακοίνωση του Πάπα Πίου ΙΒ όπου το Βατικανό βιάζεται να τον οδηγήσει να λογοδοτήσει στον Κύριο… :“Ο μέγας άθεος και ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος δια την ανηλεή και άνευ προηγουμένου καταδίωξιν συνανθρώπων του, καταδίωξιν η οποία επροξένησε τον θάνατον εις δεκάδας χιλιάδων ατόμων, έφτασεν εις το τέλος της επίγειας ζωής του, και πρέπει να δώσει λογαριασμόν εις τον Παντοδύναμον δια τας πράξεις του”.

Κι ενώ στη Δύση υπάρχουν ήδη φήμες περί θανάτου που κρατείται κρυφός, το πρωί της 5ης Μαρτίου έρχεται η επίσημη ανακοίνωση από τον ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας που μεταδίδει την ανακοίνωση της Κ.Ε του Κομμουνιστικού Κόμματος. “…Με αίσθημα βαθειάς λύπης ανακοινώνουμε εις το Κόμμα και εις όλους του εργαζομένους της Σοβιετικής Ενώσεως ότι εις τας 5 Μαρτίου εις τας 9.50 εσπέραν (ώρα Μόσχας) κατόπιν βαριάς ασθένειας απέθανεν ο πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, ο γραμματέας της Κ.Ε του Κ.Κ Σοβιετικής Ενώσεως και ηγέτης του σοβιετικού λαού Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν”. Αιτία θανάτου η εγκεφαλική αιμορραγία που έπληξε το κεντρικό τμήμα του εγκεφάλου προκάλεσε αρχικά απώλεια κίνησης και ομιλίας και τελικά το θάνατο.

Ο αναμενόμενος θάνατος του πανίσχυρου σοβιετικού ηγέτη προκαλεί αμηχανία στην παγκόσμια πολιτική σκηνή που προσπαθεί να προβλέψει πως θα είναι η επόμενη ημέρα στο διεθνές κομμουνιστικό στρατόπεδο. Εκφράζονται ανησυχίες ότι ο θάνατος του Στάλιν αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό στην ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης, αφού η απώλεια της σιδηράς πειθαρχίας με την οποία συγκρατούσε το κόμμα και τις ένοπλες δυνάμεις εκλείπει, αφήνοντας έτσι ένα πολιτικό κενό που ουδείς ακόμα γνωρίζει πως θα γεμίσει.

Μη ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε εν μέσω ψυχρού πολέμου, οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο στρατοπέδων είναι περιορισμένοι, και η εκατέρωθεν εμπιστοσύνη ναρκοθετημένη από τον φόβο του άλλου. Ο Στάλιν με σιδηρά πυγμή καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μονολιθικό κομμουνιστικό στρατόπεδο με πληθυσμό άνω των 800 εκατομμυρίων ανθρώπων όπου κάθε ένσταση κατά της επίσημης γραμμής της Μόσχας θεωρείται βεβήλωση των επαναστατικών θεωριών των Μαρξ και Λένιν. Οι συχνές ευρείας εκτάσεως εκκαθαρίσεις αποδεικνύουν ότι το Κρεμλίνο έχει τη δύναμη να επιβάλλει τις απόψεις του.

Παράλληλα, υπάρχει αμφιβολία κατά πόσο οι χώρες-δορυφόροι της Σοβιετικής Ένωσης θα εξακολουθήσουν να θεωρούν την Μόσχα ως “Μέκκα” του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Ενδεχομένως ο θάνατος του Στάλιν χαλαρώσει σταδιακά αυτό την ασφυκτική πίεση με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν στο συμπαγές διεθνές κομμουνιστικό σύστημα αποσχιστικά–αιρετικά κινήματα όπως του Τίτο στη Γιουγκοσλαβία. Ήδη, ο ραδιοφωνικός σταθμός Βελιγραδίου αναφέρει ότι υπάρχουν ήδη αναταραχές στην Αλβανία και κινήσεις ανατροπής του Χότζα, ενώ διαψεύδει ότι γιουγκοσλαβικά τεθωρακισμένα κινούνται στα σύνορα με Αλβανία. Η γαλλική “Μοντ” μάλιστα γράφει για παρασκήνιο διαίρεσης της Αλβανίας μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Ελλάδας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ μετά τα συλληπτήρια προς τη σοβιετική κυβέρνηση δηλώνει έτοιμος να συναντηθεί με τη νέα ηγεσία “…υπό την προϋπόθεσιν ότι η συνάντηση αύτη θα είναι σύμφωνος με τας επιθυμίας του αμερικανικού λαού”.

Στην Ελλάδα η απώλεια του πανίσχυρου σοβιετικού ηγέτη περνά σχετικά απαρατήρητη αφού η χώρα δείχνει διαχρονική πολιτική απάθεια στα διεθνή τεκταινόμενα, προτιμώντας την ασφαλή εσωστρέφεια της. Το κύριο βάρος της επικαιρότητας πέφτει στη δίκη των Αεροπόρων, στις αποχωρήσεις βουλευτών της κεντρώας αξιωματικής αντιπολίτευσης (ΕΠΕΚ- Φιλελεύθεροι), στη μεγάλη φοιτητική συγκέντρωση στην Αθήνα για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα που καταλήγει σε αιματηρά επεισόδια, συγκρούσεις με την αστυνομία και 67 τραυματισμένους μεταξύ των οποίων είναι και ο ίδιος ο αστυνομικός Διοικητής Γενικής Ασφάλειας Αθηνών Ρακιντζής.

Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος λέει πως ο Στάλιν “…υπήρξε μια καταπληκτική φυσιογνωμία. Το έργο του κριθεί εν καιρώ από την ιστορία”. Ελάχιστες είναι οι αναφορές στο γεγονός και στη βουλή, αφού εκτός των κλασικών συλλυπητηρίων όπως “Η κυβέρνηση συμμετέχει στο πένθος των λαών της Σοβιετικής Ενώσεως”, μια ελάχιστη αναφορά έχουμε και από τον εκπρόσωπο της ΕΠΕΚ Εμμανουήλ Μπακλατζή :“…ανεξαρτήτως πάσης πολιτικής και ιδεολογικής τοποθετήσεως, ο στρατάρχης Στάλιν υπήρξε μια από τις δυναμικοτέρας φυσιογνωμίας του αιώνος και διότι δεν λησμονούμεν ότι υπήρξε ένας από τους θεμελιωτάς και συντελεστάς της νίκης της ανθρωπότητος κατά του φασισμού”.

Αντίθετα με τα αστικά κόμματα ο αιφνίδιος θάνατος του ηγέτη της Σοβιετικής υπερδύναμης προκαλεί σοκ σε όλη την ελληνική αριστερά. Ενδεικτικό του κλίματος θλίψης που διακατέχει το χώρο είναι το ποίημα “Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Στάλιν” που γράφει ο μεγάλος ποιητής της αριστεράς Γιάννης Ρίτσος την ίδια ημέρα του θανάτου του Στάλιν, απόσπασμα του οποίου διαβάζεται παρακάτω.

“Όχι. Δεν είναι αλήθεια/ Δεν είναι αλήθεια/Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες/Σταματήστε τις/Ο Ιωσήφ Στάλιν δεν πέθανε/ Είναι παρόν ο Στάλιν/ στο παγκόσμιο πόστο του/Ο Στάλιν ανεβάζει στις επάλξεις/ των πέντε ηπείρων/τις σημαίες της ειρήνης/ Ο Στάλιν ετοιμάζει/ με το σκόρπιο αλεύρι του κόσμου/ ένα ολοστρόγγυλο καρβέλι υγείας/Σταματήστε λοιπόν τις καμπάνες/ Σταματήστε τις.