Γράφει η Σοφία Βαλσάμη

Την κατάλληλη στιγμή είχαν την πιο επιτυχημένη ιδέα δημιουργώντας μια μεγάλη ανακάλυψη. Μάλιστα όλοι ανεξαιρέτως πλούτισαν από τις εφευρέσεις τους με τη ζωή τους να διαφοροποιείται προς το καλύτερο φυσικά.

Στο νέο τεύχος του EThe Magazine του Eleftherostypos.gr θα παρουσιάσουμε τις τυχαίες εφευρέσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα εκείνοι που τις επινόησαν να μείνουν στην ιστορία και δίχως υπερβολή να πλουτίσουν.

Πρόκειται για παγκόσμιες πατέντες που αντέχουν στο χρόνο (κάποιες μάλιστα έχουν κλείσει αιώνα) και η χρησιμότητά τους είναι τεράστια.

Φρανκ Έπερσον: Γρανίτα

Ένας από τους μεγαλύτερους θρύλους στην Αμερική έγινε ο 11χρονος Φρανκ Έπερσον. Αιτία δεν είναι άλλη από την περίφημη γρανίτα. Ήταν χειμώνας του 1905 όταν ο νεαρός τότε Έπερσον ξέχασε ένα μείγμα από μαγειρική σόδα και νερό, με ένα καλαμάκι μέσα, στη βεράντα του σπιτιού του. Χωρίς να το ξέρει, είχε «εφεύρει» το παγωμένο γλειφιτζούρι, ή αλλιώς γρανίτα.

Πέρασαν βέβαια μερικά χρόνια ακόμα ώσπου να ολοκληρωθεί αυτό που είχε στο μυαλό το δημιουργώντας ένα καινοτόμο προϊόν. Το 1923 λοιπόν θυμήθηκε τι ήταν αυτό που τον είχε συνεπάρει στην παιδική του ηλικία και δημιούργησε το «Eppsicles». Την επόμενη χρονιά πατεντάρισε το παγωμένο γλειφιτζούρι και ίδρυσε την Popsicle Corporation, ενώ μέχρι το 1928 είχε πουλήσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια Popsicles! Τη χρονιά μάλιστα που πέθανε ο Έπερσον, το 1983, η Unilever πλήρωσε 155 εκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει τα δικαιώματα του.

Λέο Χέντρικ Μπάκελαντ: Βακελίτης (πλαστικό)

Ένας Βέλγος χημικός το 1907 έφερε την επανάσταση με ένα νέο και ιδιαίτερα χρήσιμο υλικό. Ο Λέο Χέντρικ Βάκελαντ ανέπτυξε το βακελίτη και έγινε ο πατριάρχης των πλαστικών σαρώνοντας την αγορά, από μαγειρικά σκεύη μέχρι και χρήση σε ραδιόφωνα και τηλέφωνα ήταν η γκάμα των πραγμάτων που είχαν ως βάση αυτό το υλικό.

Όλα ξεκίνησαν τυχαία, όπως άλλωστε και οι περισσότερες εφευρέσεις. Ο ερευνητής για άλλο πήγαινε και κάτι διαφορετικό προέκυψε στην πορεία. Στόχος του ήταν να παρασκευάσει ένα υποκατάστατο του βερνικιού λάκας και όταν θεώρησε ότι έφτασε κοντά ζέστανε την ουσία του σε μια χύτρα ταχύτητας. Με αυτή την κίνηση μόλις είχε εφεύρει το πλαστικό, το «υλικό των χιλίων χρήσεων».

Ο Μπάκελαντ το 1910 ίδρυσε την General Bakelite Company και έγινε πάμπλουτος. Από νωρίτερα βέβαια είχε δείξει την.. κλίση του στις εφευρέσεις, καθώς είχε ανακαλύψει το velox , μια μέθοδο επεξεργασίας χαρτιού, την οποία και είχε πουλήσει για 1 εκατομμύριο δολάρια. Το 1939 πούλησε τη φίρμα του στην Union Carbide έναντι ενός υψηλού ποσού.

Πέρσι Σπένσερ: Φούρνος μικροκυμάτων

Τι σχέση μπορεί να έχουν τα αεροπλάνα και ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος με το φούρνο μικροκυμάτων; Ένας Αμερικανός μηχανικός ο Πέρσι Σπένσερ προσπαθούσε να φτιάξει μια συσκευή η οποία θα εντόπιζε τα εχθρικά αεροπλάνα στο Β’ παγκόσμιο πόλεμο, όταν διαπίστωσε ότι τα μικροκύμματα από το ραντάρ έλιωσαν μια σοκολάτα που είχε στην τσέπη του.

Άρχισε να δοκιμάζει τη συσκευή και με άλλα υλικά, όπως ποπ κορν και αυγά διαπιστώνοντας την χρησιμότητά της.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’40 είχε κατοχυρώσει την πατέντα για τη χρήση μικροκυμάτων στην κουζίνα, με τους πρώτους φούρνους μικροκυμάτων να είναι βέβαια ιδιαίτερα ακριβοί.

Το 14% των αμερικανικών νοικοκυριών ως το 1975 μαγείρευαν με τα φούρνο μικροκυμάτων. Ο Σπένσερ με τη σειρά του κατοχύρωσε συνολικά 150 πατέντες και στην εταιρία στην οποία εργάζονταν (Raytheon) κατέλαβε τη θέση του αντιπροέδρου. Η συγκεκριμένη πατέντα καθιέρωσε το φούρνο μικροκυμάτων με την επιχείρηση να βγάζει 25 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο.

Ρόμπερτ Τσίσμπρουγκ: Βαζελίνη

Η παρατηρητικότητα και η οξυδέρκεια ενός 22χρονου χημικού, του Ρόμπερτ Τσισμπρουγκ που κυνηγούσε το όνειρο του πετρελαίου ήταν η αιτία να ανακαλυφθεί η βαζελίνη. Ο νεαρός χημικός από τη Νέα Υόρκη το 1859 ήταν στη Πενσιλβάνια και παρατηρούσε ότι οι εργάτες των πετρελαϊκών χρησιμοποιούσαν μια κολλώδη ουσία για να θεραπεύουν κοψίματα και καψίματα στα χέρια τους, ένα υποπροϊόν του πετρελαίου.

Λόγω της δουλειάς του (χημικός), θεώρησε καλό να πάρει ένα μικρό δείγμα από την κέρινη ράβδο που είχαν οι εργάτες για να την επεξεργαστεί και να την ερευνήσει στο σπίτι του. Κατάφερε λοιπόν και απομόνωσε το ζελέ του πετρελαίου από την ουσία, έφτιαξε αυτό το νέο υλικό και το 1872 άνοιξε την επιχείρησή του. Μάλιστα ως τα τέλη της δεκαετίας του 1880, ο Ρόμπερτ Τσισμπρουγκ πουλούσε βαζελίνη στην Αμερική με ρυθμό ένα βάζο το λεπτό!
Οι επιχειρήσεις του άρχισαν να επεκτείνονται και χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 1911 λειτουργούσαν εργοστάσια παραγωγής βεζελίνης σε Ευρώπη, Αφρική και Κανάδα. Ο Ρόμπερτ Τσισμπρουγκ πέθανε το 1933 ιδιαίτερά πλούσιος. Να σημειωθεί όταν η Chesebrough-Ponds πουλήθηκε στη Unilever το 1987, μετρούσε κέρδη 75 εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο…

Ρόι Πλάνκετ: Τεφλόν

Οι πειραματισμοί, αλλά και η… απροσεξία και ενός Αμερικανού ερευνητή, του Ρόι Πλάνκετ είχαν σαν αποτέλεσμα την ανακάλυψη του τεφλόν.

Ο εν λόγω ερευνητής πειραματίζονταν το 1938 με εναλλακτικά αέρια για το ψυκτικό φρέον (για λογαριασμό της Dupont), όταν ξέχασε έξω ένα δείγμα για μια ολόκληρη νύχτα. Την επόμενη μέρα το αέριο είχε πάρει την μορφή ενός υπόλευκου κεριού. Θεώρησε καλό λοιπόν να ερευνήσει αυτό που είχε δημιουργηθεί ανακαλύπτοντας μια σειρά από χρήσιμες ιδιότητες του συγκεκριμένου υλικού. Ο Πλάνκετ ονόμασε την εφευρεση του τεφλόν, με την Dupont να βρίσκει μια πλειάδα εφαρμογών για το νέο προϊόν, από μαγειρικά σκεύη μέχρι και μόνωση καλωδίων.

Ο Πλάνκετ από ένας απλός υπάλληλος έγινε διευθυντής του τμήματος ερευνών της εταιρίας για το φρέον μέχρι και τη συνταξιοδότησή του το 1975. Φυσικά η εταιρία πλούτισε με αυτή την παράξενη εφεύρεση.

Αρθουρ Φράι: Σημειώματα Post-it

Ασύλληπτη ήταν η έμπνευση ενός Αμερικανού επιστήμονα μια Κυριακή του 1973 όταν τραγουδούσε στην εκκλησιαστική χορωδία της ενορίας του.

Ο ερευνητής είχε παρακολουθήσει τις προηγούμενες ημέρες ένα σεμινάριο του συναδέλφου του Σπένσερ Σιλβερ, που είχε ανακαλύψει μια κόλλα με περίεργες ιδιότητες.

Ο σελιδοδείκτης που χρησιμοποιούσε ο Φράι στο υμνολόγια της χορωδίας συνεχώς έπεφτε κάτω. Σκέφτηκε τότε την κόλλα του συναδέλφου και το πόσο ιδανικά θα μπορούσε να συγκρατήσει τον σελιδοδείκτη πάνω στη σελίδα. Ξεκίνησε έτσι να πειραματίζεται και σύντομα άφηνε μηνύματα στο αφεντικό του με το νέο του προϊόν!

Για να οριστικοποιηθεί η συγκεκριμένη πατέντα χρειάστηκαν άλλα 7 χρόνια, αφού η διοίκησης της εταιρίας δεν περίμενε σε καμιά περίπτωση ότι το συγκεκριμένο προϊόν θα είχε τόσο μεγάλη επιτυχία. Η ιστορία ωστόσο δικαίωσε τον Φράι. Πάνω από 400 εκδοχές των post-it πωλούνται σήμερα σε 100 χώρες, με τις πωλήσεις να φτάνουν στα 6 δισεκατομμύρια κομμάτια τον χρόνο. Όσο για τον Φράι, ανταμείφθηκε με προαγωγή και έναν πολύ καλύτερο μισθό στην εταιρία που εργάζονταν.