Πορείες, συγκεντρώσεις και κοινωνικές διαμαρτυρίες αποτελούν μέρος της νεοελληνικής παράδοσης και όπως θα δούμε παρακάτω, οι Ελληνες παλιότερων εποχών γεμίζουν δρόμους και πλατείες διεκδικώντας συμμετοχή που ξεπερνά την  ανά τετραετία ψήφο.

Η πρώτη μεγάλη συγκέντρωση μετά την δημιουργία του νεοελληνικού κράτους γίνεται το 1833, στην υποδοχή του νεαρού βασιλιά Όθωνα στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1833, με τους συγκεντρωμένους να ξεπερνούν κατά πολύ τον πληθυσμό της πόλης :«Το Ναύπλιον σχεδόν όλον είχε εκκενωθεί, όταν περί τας δύο ώρας μετά την μεσημβρίαν ο κρότος των κανονιών, εις το οποίον αντήχησεν το «Ζήτω ο Βασιλεύς», εκφωνηθείσα από 15.000 το ολιγότερον στόματα των τοποθετημένων εις το παράλιον, ανήγγειλε τον εν τω λιμένι είσπλουν του Αγγλικού πλοίου Μαδαγασκάρ», θα αναφέρει η «Εθνική  Εφημερίς» της εποχής.

Από εκείνη την ημέρα στο Ναύπλιο, μέχρι την τωρινή συγκέντρωση για σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, περνά πολύς καιρός, με το πλήθος των συγκεντρώσεων που διοργανώνονται στον ελληνικό χώρο να είναι τέτοιο που για να βάλουμε κάποια τάξη  πρέπει  ν’ αφήσουμε απ’ έξω προεκλογικές συγκεντρώσεις (δημοτικών και εθνικών εκλογών) φοιτητικές και παραταξιακές κινητοποιήσεις οι οποίες  αποτελούν από μόνες τους τεράστιο πεδίο έρευνας.

Εθνικές

Σημαντικότερες και πλέον συνηθισμένες μέχρι τη Μεταπολίτευση είναι αυτές για τα λεγόμενα «εθνικά θέματα». Εκεί, εντάσσουμε κινητοποιήσεις που αφορούν την πορεία σημαντικών εθνικών στιγμών (πολέμων,  διεκδικήσεων, απωλειών κλπ) που συνήθως εξελίσσονται σε τρεις φάσεις. Αρχικά σαν απάντηση διωγμών ή καταπίεσης του αλύτρωτου ελληνισμού, όπου  χαρακτηρίζονται από θυμό, αγανάκτηση και πίεση για πολεμική αποκατάσταση των αδικιών.

Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια πολέμων όπου γίνονται μέσα σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας, συγκίνησης για τους φαντάρους του μετώπου και επιδοκιμασίας της πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας. Τα πράγματα διαφοροποιούνται στη συνέχεια ανάλογα των πολεμικών αποτελεσμάτων ή συγκρούσεων, με πανηγυρικό κλίμα σε περίπτωση επιτυχούς έκβασης, και αναζήτησης ενόχων και παραδειγματικής τιμωρίας τους στην αντίθετη περίπτωση.

Στα τέλη 19^ου με αρχές 20^ου αιώνα, δεκάδες είναι τα συλλαλητήρια υποστήριξης στους αγώνες Μακεδόνων και Κρητών για ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα. Μαζικές είναι οι συγκεντρώσεις για τους διωγμούς του ελληνισμού στην Ανατολική Ρωμυλία, του κινήματος στο Γουδί το 1909, της Μικρασιατικής Καταστροφής και των συνεπειών  της, του Κυπριακού αγώνα για Ένωση το 1935 και το 1955, καθώς και για το Μακεδονικό το 1992.Κορυφαίες κινητοποιήσεις στη νεότερη ιστορία,  θεωρούνται εκείνες της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 με την κατάκτηση του Συντάγματος, και το πανηγύρι της απελευθέρωσης τον Οκτώβριο του 1944.

Εργατικές κινητοποιήσεις-οικονομία

Αναφερόμαστε στις κινητοποιήσεις που είτε αφορούν συνδικαλιστικές διεκδικήσεις, ή επιδιώκουν τη συνολική αποδοκιμασία της οικονομικής πολιτικής της κυβερνητικής.  Σε αυτές μπορούμε να εντάξουμε τις πορείες διαμαρτυρίας  δημοσίων υπαλλήλων, εργατών, επαγγελματιών, που άλλοτε ανά συντεχνία και άλλοτε υπό την ομπρέλα φορέα του εργατικού κινήματος ή κόμματος, διεκδικούν από την κεντρική εξουσία, καλύτερες συνθήκες εργασίας και οικονομικές απολαβές, προνόμια, διορισμούς ή μονιμοποιήσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Τον Φεβρουάριου του 1885 διαδηλώνουν οι παντοπώλες «παρελάσαντες επί τεσσάρων αμαξών εκ διαφόρων της πόλεως οδών μετά μουσικών, τυμπάνων και σημαιών», ενώ το 1889 γίνεται το πρώτο συλλαλητήριο εργαζομένων στους δήμους που διαμαρτύρονται για την καθυστέρηση καταβολής της μισθοδοσίας τους :«Την πρωίαν άπαντες οι έχοντες λαμβάνειν δύο και τρεις μισθούς εργάται επολιόρκησαν τον ταμίαν του δήμου και δια φωνών και κραυγών ηπειλούν αυτόν, όπως τους πληρώσει, εις δε εξ αυτών εκμανείς πλειότερον των άλλων επετέθη δια χειρών κατά του ταμίου κ. Λούντρα», αναφέρει εφημερίδα της εποχής. Οι απάνθρωπες συνθήκες εργασίας μαζί με την αυξανόμενη επιρροή των σοσιαλιστικών ιδεών συντελούν τα επόμενα χρόνια στη μαζικοποίηση  του εργατικού κινήματος, με κορυφαία έκφραση του τις αιματηρές συγκεντρώσεις τον Μάιο του 1936 στη Θεσσαλονίκη.

Τοπικές

Συνήθως ταυτίζουμε τις κορυφαίες κινητοποιήσεις με τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά για σχεδόν μια εκατονταετία, η επαρχία πρωταγωνιστεί σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για υποστήριξη εθνικών υποθέσεων, ή – συνηθέστερα – τοπικών αιτημάτων. Τα πρώτα χρόνια του νεοελληνικού κράτους σε αυτές πρωτοστατούν οι Υδραίοι, που  τονίζοντας το υψηλό ανθρώπινο κόστος που πληρώνουν για την απελευθέρωση της χώρας αλλά και τη μόνιμη ναυτική τους θητεία, απατούν εξαίρεση στράτευσης των νέων του νησιού. Πολλές κινητοποιήσεις γίνονται στα τέλη του 19ου αιώνα στη βιομηχανική Σύρο, ενώ στον αγροτικό Πύργο τα αιτήματα των συγκεντρωμένων το 1893 έχουν να κάνουν με την αποστολή ειδικού γεωπόνου από το εξωτερικό προς  αντιμετώπιση του περονόσπορου και την οικονομική ενίσχυση των καλλιεργητών.

Το 1930 γίνεται συλλαλητήριο στη Δράμα κατά του νέου σχεδίου πόλεως, αιματηρές είναι οι κινητοποιήσεις των κατοίκων την Νιγρίτας δυο χρόνια μετά με αφορμή  την επεξεργασία των καπνών, και στην Καβάλα το 1956 για την τιμή των καπνών. Φυσικά κορυφαία αγροτική κινητοποίηση δεν μπορεί να άλλη από αυτή του Κιλελέρ το 1909, που αλλάζει τον χάρτη όλης της Θεσσαλίας.