Γράφει ο Μιχάλης Μαρδάς

Πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες όταν πήραν το χρυσό αγαλματίδιο στα χέρια τους θα μπορούσαν να είχαν πει πολλά αλλά συμμορφώθηκαν με τον άτυπο κανόνα και αρκέστηκαν να ευχαριστήσουν γνωστούς, συγγενείς, φίλους και το κοινό.

Υπήρχαν όμως και κάποιοι τολμηροί στην 90χρονη πορεία του θεσμού που θέλησαν να βγουν από τα στερεότυπα και σε αυτές τις περιπτώσεις αναφέρεται σήμερα το ΕΤ Magazine του EleftherosTypos.gr.

Η επανάσταση του  Μάρλον Μπράντο

Την αρχή έκανε ο Μάρλον Μπράντο το 1973. Κέρδισε το βραβείο πρώτου αντρικού ρόλου στα Όσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία «Ο Νονός» του Φράνσις Φορντ Κόπολα.  Αντί, όμως να πάει ο ίδιος να παραλάβει το βραβείο του έστειλε στην θέση του Ινδιάνα Σατσίν Λιτλφέδερ η οποία φυσικά δεν είχε στόχο να πάρει κανένα αγαλματίδιο.

Ο στόχος του Μπράντο ήταν να στείλει ένα μήνυμα διαμαρτυρίας για την αρνητική και ψεύτικη εικόνα με την οποία η βιομηχανία του κινηματογράφου παρουσιάζει τους Ινδιάνους.

«Εκπροσωπώ το Μάρλον Μπράντο απόψε και μου ζήτησε να σας πω… ότι είναι ευγνώμων, αλλά λυπάται που δεν μπορεί να παραλάβει αυτό το γενναιόδωρο βραβείο. Και η αιτία είναι η συμπεριφορά της βιομηχανίας του κινηματογράφου στους Αμερικανούς Ινδιάνους», είπε η Σατσίν.

Το πλήθος άρχισε να γιουχάρει και η Ινδιάνα χαμήλωσε το βλέμμα και είπε «με συγχωρείτε». Άλλοι στο κοινό άρχισαν να χειροκροτούν και να τη ζητωκραυγάζουν. Μίλησε λίγο ακόμα παρακαλώντας η εμφάνισή της να μην ήταν εισβολή και είπε ότι θα τα ξαναπούν αργότερα με αγάπη και γενναιοδωρία.

Απόσπασμα του λόγου που διάβασε έγραφε. «Είναι αρκετά δύσκολο για τα παιδιά να μεγαλώσουν σε αυτόν τον κόσμο. Τα παιδιά των Ινδιάνων παρακολουθώντας τηλεόραση βλέπουν τους αγώνες των προγόνων τους να ματαιώνονται. Η σκέψη τους τραυματίζεται με τρόπους που ποτέ δεν θα γνωρίσουμε».

 Η Σατσίν απειλήθηκε στα παρασκήνια από τον παραγωγό της ταινίας Ο Νονός ότι θα συλλαμβανόταν ευθύς αμέσως αν διάβαζε το κείμενο των 15 σελίδων που είχε γράψει ο Μάρλον Μπράντο και αν μιλούσε πάνω από ένα λεπτό.

Την επόμενη της βραδιάς των Όσκαρ, οι New York Times δημοσίευσαν ολόκληρη την επιστολή του Μάρλον Μπράντο, η οποία είχε εν τω μεταξύ ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων.

Ωστόσο, ο σπουδαίος ηθοποιός έδωσε στους Ινδιάνους για πρώτη φορά στην ιστορία τους ένα εντυπωσιακό βήμα για να εκφράσουν τη θέση τους.

Όταν η Βανέσα Ρεντγκρέιβ μπήκε στην μαύρη λίστα λόγω σιωνιστών

Το 1978 η Βανέσα Ρεντγκρέιβ το 1978 βραβεύτηκε με το βραβείο β΄ γυναικείου ρόλου για την ταινία «Τζούλια». Αν και υποδυόταν μια γυναίκα που αντιμάχεται τους Ναζί στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η υποψηφιότητά της και μόνο προκαλεί την οργή της Εβραϊκής Αμυντικής Ένωσης (ΕΑΕ) καθώς την ίδια χρονιά είναι αφηγήτρια στο ντοκιμαντέρ «The Palestinian» και έχει λάβει ανοιχτά θέση υπέρ των Παλαιστινίων.

Την ημέρα απονομής των βραβείων, μέλη της ΕΑΕ, καθοδηγούμενη από το ραβίνο Μέιρ Καέιν συγκεντρώθηκαν έξω από το θέατρο,  όπου θα γινόταν η τελετή και διαμαρτυρήθηκαν.

Η Ρεντγκρέιβ τελικά κέρδισε το Όσκαρ και όταν ανέβηκε στη σκηνή για να παραλάβει το αγαλματίδιο, δεν αρκέστηκε στα τυπικά: «Αγαπητοί μου συνάδελφοι, σας ευχαριστώ θερμά για την τιμή που μου κάνατε. Νομίζω ότι η Τζέιν (Φόντα) κι εγώ έχουμε κάνει σπουδαία δουλειά και πιστεύω ότι αυτό οφείλεται, εν μέρει στο σκηνοθέτη μας, Φρεντ Τσίνεμαν. Επίσης, πιστεύω ότι, εν μέρει, οφείλεται στο ότι πιστέψαμε και εξακολουθούμε να πιστεύουμε σε αυτό που εκφράζουμε.

Εκατομμύρια άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους και ήταν προετοιμασμένοι να θυσιάσουν τα πάντα στον αγώνα ενάντια στο φασισμό και τη ρατσιστική ναζιστική Γερμανία. Και σας χαιρετώ και σας τιμώ και νομίζω ότι θα πρέπει να νιώθετε περήφανοι που σταθήκατε ακέραιοι και δεν επιτρέψατε σε ομάδα σιωνιστών χούλιγκαν να σας τρομάξουν.

Η συμπεριφορά τους είναι προσβολή προς όλους τους Εβραίους και τον ηρωικό τους αγώνα ενάντια στον φασισμό και την καταπίεση. Σας ευχαριστώ και υπόσχομαι ότι θα συνεχίσω να μάχομαι για πάντα ενάντια στον αντισημιτισμό και το φασισμό».

Ο παρουσιαστής της βραδιάς και σεναριογράφος Πάντι Τσαγιέφσκι δεν συγκράτησε τον θυμό του για τα όσα άκουσε: «Υπάρχει κάτι που θα ήθελα να τονίσω. Έχω βαρεθεί και σιχαθεί ανθρώπους που εκμεταλλεύονται τα βραβεία της Ακαδημίας για να προβάλλουν την δική τους προπαγάνδα. Θα ήθελα να πω στην κυρία Ρεντγκρέιβ ότι η βράβευση της με Όσκαρ δεν αποτελεί σημαντική στιγμή στην ιστορία. Δεν απαιτεί διακήρυξη. Ένα απλό ευχαριστώ θα ήταν αρκετό».

Την ίδια ώρα, έξω από την αίθουσα, σημειώθηκαν συγκρούσεις διαδηλωτών. Δύο άτομα ντυμένα με ναζιστικές στολές μετέβησαν στο νοσοκομείο ύστερα από συμπλοκή, ενώ δύο μέλη του ΕΑΕ συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο αυτόφωρο για τα πρωτοφανή επεισόδια στην είσοδο του θεάτρου.

Για την στάση της η Βανέσα Ρεντγκρέιβ μπήκε στην μαύρη λίστα του Χόλιγουντ και για πάρα πολλά χρόνια  δεν μπορούσε να  βρει δουλειά.

Το διάγγελμα του Σον Πεν

Ο Σον Πεν κερδίζει τις εντυπώσεις στα Οσκαρ του 2009 καθώς σε αυτόν δόθηκε το Οσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου για τον ρόλο του ομοφυλόφιλου πολιτικού ακτιβιστή Χάρβεϊ Μιλκ στο «Milk» και όχι στον Μίκι Ρουρκ του «Παλαιστή» όπως πολλοί περίμεναν.

Ο Πεν που μετά το «Σκοτεινό ποτάμι» μετρά πλέον δυο Οσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου, πήρε θέση υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «όσοι ψήφισαν κατά θα έπρεπε να ντρέπονται», αναφερόμκενο στην πολιτεία της Καλιφόρνια.

Η προεκλογική στήριξη της Ολυμπίας Δουκάκις

Η Ολυμπία Δουκάκις,  ξαδέλφη του Michael Δουκάκη, βρήκε την ευκαιρία να υποστηρίξει την εκλογική καμπάνια του συγγενή της πριν καν ξεκινήσει. Παίρνοντας το όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου για την ταινία της «Moonstruck» ρο 1987 φώναξε:  «Εντάξει, Michael, πάμε!».  Θα ήταν υποψήφιος από το δημοκρατικό κόμμα 16 μήνες αργότερα.

Το ζεύγος Σάραντον-Ρόμπινς καταγγέλλουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης

Το 1993 οι Σούζαν Σάραντον και Τιμ Ρόμπινς κλήθηκαν για να παρουσιάσουν το Οσκαρ Μονταζ αλλά βρήκαν την ευκαιρία χωρίς να τους… μοντάρει κανείς να καταγγείλουν την αμερικανική κυβέρνηση για τη λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης για μετανάστες και αιτούντες άσυλο που πάσχουν από HIV και AIDS.

Μάικλ Μουρ εναντίον Τζορτζ Μπους τζούνιορ

Ο Μάικλ Μουρ  το 2003, βραβεύτηκε για το ντοκιμαντέρ «Ακήρυχτος πόλεμος» αλλά αυτός τον κήρυξε με δόξα και τιμή στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους Τζούνιορ.

Μετά τις απαραίτητες ευχαριστίες, στράφηκε ευθέως κατά του Αμερικανού προέδρου: «Είμαστε ενάντια στον πόλεμο» είπε, επαναλαμβάνοντας δύο φορές τη φράση «ντροπή σας κύριε Μπους», ενώ οι παραγωγοί «έκοβαν» με μουσική την ομιλία του. Για ακόμη μία φορά το κοινό που παρακολουθούσε διχάστηκε με άλλους να αποδοκιμάζουν και άλλους να χειροκροτούν τον ιδιόρρυθμο σταρ.

Η επαναστάτρια Πατρίσια Αρκετ

Η Πατρίτσια Αρκέτ κέρδισε το Όσκαρ β΄ γυναικείου ρόλου για το Boyhood το 2015. Η Αρκέτ είπε αυτό που ήθελαν να πουν όλες οι άλλες μεγάλες σταρ αλλά δεν το έλεγαν. Αξίωσε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο από σκηνής ίσες αμοιβές για άνδρες και γυναίκες στο Χόλιγουντ.

«Σε κάθε γυναίκα η οποία γέννησε κάθε φορολογούμενο και πολίτη αυτού του έθνους. Έχουμε παλέψει για τα ίσα δικαιώματα όλων. Είναι η ώρα να έχουμε ισότητα στους μισθούς και ίσα δικαιώματα μία για πάντα στις ΗΠΑ», είπε η Πατρίσια Αρκέτ ξεσηκώνοντας τις Μέριλ Στριπ και Τζένιφερ Λόπεζ.

Αυτά τα λόγια όμως είχαν και αρνητικό αντίχτυπο για εκείνη. Μιλώντας σε πάνελ του Tribeca Film Festival που διοργάνωσε η καμπάνια της γυναικείας οργάνωσης #ActuallySheCan, αποκάλυψε ότι: «Εχασα δουλειές εξαιτίας όσων είπα και του σκοπού με τον οποίο συνδέθηκε το όνομά μου. Κι αυτό δεν το υποπτεύομαι. Το γνωρίζω, γιατί οι παραγωγοί ήταν αρκετά ανόητοι ώστε να μου το κάνουν σαφές. Είναι μπελάς η γυναίκα που ζητά ίση αμοιβή και δε θέλουν να μπλέξουν. Δεν πειράζει όμως. Είμαι απολύτως ΟΚ με αυτό. Θα πουλήσω το σπίτι μου αν χρειαστεί. Δε θα ξαναδουλέψω αν χρειαστεί. Με στεναχωρεί αυτό γιατί θα μου λείψει η τέχνη, αλλά δε θα κάνω πίσω. Μόνο αν σταθούμε ενωμένες μπορούμε να καταφέρουμε κάτι. Μόνο όταν φέρουμε όλη μας την ενέργεια στο τραπέζι μπορούμε να πετύχουμε μία γρήγορη αλλαγή. Γιατί όλοι μιλούν για σταδιακό κλείσιμο της ψαλίδας στην ανισότητα των μισθών – ότι θα χρειαστούν 40 χρόνια. Ποια έχει 40 χρόνια να διαθέσει περιμένοντας; Εγώ όχι!».

Η ιστορική πρωτιά της Χάλι Μπέρι

«Αυτή η στιγμή είναι τόσο πολύ μεγαλύτερο από μένα», είπε η Χάλι Μπέρι  όταν έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα για που κέρδισε  βραβείο Όσκαρ για την καλύτερη ηθοποιό το 2002 για το ρόλο της στο «Monster’s Ball». Είπε επίσης ότι η νίκη της ήταν για όλες τις άλλες μαύρες ηθοποιούς και για κάθε ανώνυμη απρόσωπη γυναίκα του χρώματος που έχει τώρα μια πιθανότητα να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα επειδή αυτή η πόρτα απόψε έχει ανοίξει.

Ο πύρινος λόγος του Λεονάρντο Ντι Κάπριο για το περιβάλλον

Το 2016 ο Λεονάρντο ντι Κάπριο σπάει την κατάρα και παίρνει το πρώτο του Όσκαρ για την ταινία «Η Επιστροφή».

Δεν θέλησε όμως να βγάλει ένα πανηγυρικό λόγο αλλά μία κραυγή γωνίας για το περιβάλλον και την καταστροφή του: ««Η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικότητα, συμβαίνει αυτή τη στιγμή, είναι το πιο επείγον γεγονός που απειλεί όλο το είδος μας και πρέπει να αρχίσουμε να εργαζόμαστε συλλογικά για να το αντιμετωπίσουμε. Δεν πρέπει να υποστηρίζουμε τους ηγέτες ανά τον κόσμο που δεν μιλούν γι’ αυτούς που μολύνουν το περιβάλλον ή τις μεγάλες κοινοπραξίες, αλλά εκείνους που μιλούν για όλη την ανθρωπότητα – για κάθε άνθρωπο ανά τον κόσμο, για τα δισεκατομμύρια των υποβαθμισμένων περιοχών που θα επηρεαστούν περισσότερο, για τα παιδιά των παιδιών μας, και για αυτούς των οποίων η φωνή πνίγεται από άπληστους ανθρώπους. Σας ευχαριστώ όλους για το καταπληκτικό βραβείο απόψε. Ας μην παίρνουμε τον πλανήτη μας ως δεδομένο. Εγώ δεν παίρνω την αποψινή βραδιά ως δεδομένη».

2017: Μόνο πολιτικά ήταν τα Οσκαρ

Η τελετή με τα περισσότερα πολιτικά σχόλια ήταν η περσινή με τον παρουσιαστή Τζίμι Κίμελ να τρολάρει άγρια τον Ντόναλντ Τραμπ. Σημειώνοντας πως θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από την τελετή των Όσκαρ για να ενωθεί μια διχασμένη χώρα, ο Κίμελ κάλεσε τους αμερικανούς τηλεθεατές να προσπαθήσουν να συμφιλιωθούν με τους πολιτικούς τους αντιπάλους που γνωρίζουν προσωπικά, να προσπαθήσουν να κάνουν μια πολιτισμένη, ανθρώπινη συζήτηση. Ο Κίμελ συνέχισε τις αιχμές προς τον Τραμπ παρουσιάζοντας τη Μέριλ Στριπ: «Από την πολύ μέτρια πρώιμη δουλειά της στον Ελαφοκυνηγό και το Πέρα από την Αφρική ως τις διόλου εντυπωσιακές ερμηνείες της στο Κράμερ εναντίον Κράμερ και την Εκλογή της Σόφι, η Μέριλ Στριπ κατάφερε με τα τηλεφωνήματα να εξασφαλίσει ρόλους σε πάνω από πενήντα ταινίες στην πορεία της ατυχούς της καριέρας».

Ακόμη, ο παρουσιαστής, πέταξε τα καρφιά του και για την απαγόρευση σε κάποιους ρεπόρτερ να παρακολουθήσουν την ενημέρωση Τύπου στου Λευκό Οίκο, λέγοντας ότι οι ρεπόρτερς από το CNN, τους New York Times, τους Los Angeles Times και κάποια άλλα μέσα, θα πρέπει να φύγουν: «Δεν έχουμε καμία ανοχή στα fake news», προσέθεσε.

Σε ότι αφορά τα άλλα πολιτικά σχόλια που ακούστηκαν ο Γουόρεν Μπίτι είπε: «Ο στόχος της πολιτικής είναι ίδιος με αυτός στις τέχνες, να φθάσουμε στην αλήθεια». Ο  Ιταλός Αλεσάντρο Μπερτολάτσι αφιέρωσε τη νίκη του σε όλους τους μετανάστες. Ο Μεξικανός ηθοποιός  Γκελ Γκαρσία Μπερνάλ τόνισε: «Είμαι ενάντιο σε κάθε τοίχο που θέλει να μας χωρίσει». Ο Ιρανός σκηνοθέτης Ασγκάρ Φαραντί αποκάλεσε την απαγόρευση Τραμπ στους μετανάστες «απάνθρωπο δίκαιο»

Επίσης η πλειοψηφία των σταρ που περπάτησαν στο κόκκινο χαλί έβαλαν μια μπλε κορδέλα!  Η μπλε κορδέλα συμβόλιζε την εναντίωσή τους στην απαγόρευση Τραμπ στους μετανάστες.