Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Ωστόσο, η ιστορία τους, κάθε άλλο παρά ευχάριστη είναι. Για την ακρίβεια, το παρασκήνιο της δημιουργίας τους, θυμίζει… δράμα. Καταστροφικές πυρκαγιές, οικονομική κατάρρευση και θάνατος, έφεραν τη γέννηση ενός παιχνιδιού που λατρεύεται από μικρούς και μεγάλους για ολόκληρες γενιές ! Στο σημερινό τεύχος του ET Magazine του EleftherosTypos.gr, θα ανατρέξουμε πίσω στον χρόνο για να ρίξουμε φως στην υπόθεση!

Η γέννηση των Lego

Κάποτε στο Μπίλουντ της Δανίας υπήρχε ένα ξυλουργείο, όπου εργαζόταν ένας ξυλουργός, ο Ole Kirk Kristiansen. Επρόκειτο για έναν νεαρό αλλά φιλόδοξο ξυλουργό, που από νεαρή ηλικία μετέτρεψε την αγάπη του να σκαλίζει και να παίζει με το ξύλο σε επιχείρηση. Έτσι, το 1916 άνοιξε το δικό του ξυλουργείο, όπου αρχικά κατασκεύαζε έπιπλα, όπως σκάλες, σκαμπό και σιδερώστρες της εποχής.

Το 1924 κι ενώ σκεφτόταν να επεκτείνει την πετυχημένη επιχείρησή του, ο γιος του άθελά φωτιά σε έναν σωρό με ρινίσματα ξύλου, τυλίγοντας το μικρό ξυλουργείο στις φλόγες. Ολόκληρη η επιχείρηση καταστράφηκε ολοσχερώς, μαζί και με το σπίτι της οικογένειας. Ο φιλόδοξος ξυλοκόπος όμως, δεν το έβαλε κάτω και απλά είδε την αναποδιά του, ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να χτίσει ένα πιο μεγάλο εργαστήριο!

Η κακοτυχία όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Μια πενταετία αργότερα, όλος ο πλανήτης βυθίστηκε στην ύφεση, ενώ η σύζυγός του πέθανε μερικά χρόνια μετά (1932). Κατεστραμμένος τόσο προσωπικά όσο και οικονομικά, ο Christiansen, μην έχοντας άλλη επιλογή, απέλυσε πολλούς από τους εργαζομένους που δούλευαν για εκείνον και αγωνιζόταν να τα βγάλει πέρα.

Όμως ποιος να του το έλεγε πως οι συμφορές εκείνες, θα τον οδηγούσαν σε μια πρωτόγνωρη επιτυχία που μέχρι εκείνη τη στιγμή, ούτε που του είχε περάσει από το μυαλό! Λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε, ο Christiansen πήρε τη δύσκολη απόφαση να πάρει το ξύλο που διέθετε και να φτιάξει φτηνά αντικείμενα που μπορεί και να έβρισκαν αγοραστές. Ανάμεσά τους ήταν και κάποια φτηνά παιχνίδια!

Ωστόσο, ούτε αυτό απέδωσε καρπούς και ο Christiansen βρέθηκε για μια ακόμα φορά χρεοκοπημένος, αρνούμενος όμως να διακόψει την παραγωγή παιχνιδιών. Ήταν αυτή η επιμονή του και η αγάπη για την κατασκευή παιχνιδιών που θα του έδινε μια νέα ώθηση στην επιχείρησή του. Και μάλιστα για να τονίσει την απόφασή του για αυτή τη μεταστροφή, ονόμασε την επιχείρηση «Leg Godt» που σημαίνει «Παίξε καλά». Και κάπως έτσι γεννήθηκε η Lego!

Αποδείχτηκε λοιπόν πως εκτός από ταλαντούχος ξυλουργός, ήταν και ένας ευφυέστατος κατασκευαστής παιχνιδιών. Λίαν συντόμως, τα έξυπνα μοντέλα αυτοκινήτων και ζώων του και τα αξιολάτρευτα παιχνίδια με κορδονάκι που το τραβάς κέρδισαν την προσοχή του κόσμου και την αγάπη των παιδιών. Το δημοφιλέστερο παιχνίδι του, ήταν μια ξύλινη πάπια το ράμφος της οποίας άνοιγε και έκλεινε, ένα παιχνίδι συλλεκτικό σήμερα.

Η έλευση του πλαστικού

Κι ενώ ο Christiansen ήταν ήδη ένας καταξιωμένος παιχνιδοποιός, η ατυχία του χτύπησε για μια ακόμα φορά την πόρτα! Ενώ η Δανία βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, το 1942, μια νέα πυρκαγιά έκανε παρανάλωμα του πυρός την επιχείρησή του για μια ακόμα φορά. Βέβαια, ο Christiansen πλέον ήταν ήδη διάσημος και επιτυχημένος και δεν δυσκολεύτηκε όσο την πρώτη φορά να ξεκινήσει από την αρχή! Κι όχι απλά ξανάρχισε από την αρχή αλλά στην ουσία αναγεννήθηκε από τις στάχτες του!

Αξίζει να αναφέρουμε πως όταν τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ουκ ολίγα από τα παραδοσιακά υλικά που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή αγαθών δεν ήταν διαθέσιμα. Έτσι, αρκετοί κατασκευαστές στράφηκαν στο φθηνό πλαστικό ως μια οικονομική εναλλακτική. Μεταξύ των διαδικασιών που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν η διεργασία χύτευσης με έγχυση, για την παραγωγή παντός είδους αντικειμένων από πλαστικό. Ελλείψει όμως υλικών, η δανική κυβέρνηση απαγόρευσε την εμπορική χρήση μέχρι το 1947. Παρά την απαγόρευση, ο Christiansen αγόρασε την πρώτη μηχανή έγχυσης για πλαστικές ύλες το 1946 και άρχισε να πειραματίζεται με εκείνη για την κατασκευή των παιχνιδιών του. Τον επόμενο χρόνο τού επιτράπηκε επιτέλους να τη χρησιμοποιήσει και μέχρι το 1949 η εταιρεία κατασκεύαζε ένα πλαστικό προϊόν που αποκλήθηκε «τούβλο αυτόματου δεσίματος».

Το τουβλάκι αυτό έμοιαζε πολύ με το σύγχρονο τουβλάκι Lego και, σύμφωνα με την εταιρεία, πήρε το όνομά του στα αγγλικά και όχι στα δανικά ως ένας φόρος τιμής στις συμμαχικές δυνάμεις που τερμάτισαν τη γερμανική κατοχή στη Δανία και έδωσαν ένα τέλος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η έμπνευση για το παιχνίδι προήλθε από ένα σετ τούβλων της βρετανικής εταιρείας Kiddicraft. Σύμφωνα με τη Lego, η Kiddicraft είπε στην εταιρεία ότι δεν υπήρχε πρόβλημα να χρησιμοποιήσει το σχέδιο, αλλά το 1981 αγόρασε και επίσημα τα δικαιώματα των τούβλων Kiddicraft από τους απογόνους του κατασκευαστή τους.

Ο Christensen και ο γιος του, Godtfred, βελτίωσαν το αρχικό σχέδιο και άρχισαν να πωλούν τα γνωστά τουβλάκια το 1949. Παρόλο που δεν ήταν τα πιο δημοφιλή παιχνίδια της Lego, με την πάροδο των ετών άρχισαν να αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη δημοφιλία.

Ο Ole Kirk πέθανε το 1952, πάνω στην ώρα που ο γιος του εξέλισσε το τούβλο αυτόματου δεσίματος, δημιουργώντας ένα σύστημα παιχνιδιού, που σχεδιάστηκε στη βάση ότι όλα τα τουβλάκια πρέπει να αλληλοσυνδέονται και να συναρμολογούνται, ενισχύοντας τη φαντασία των παιδιών αλλά και τις πωλήσεις της εταιρείας. Το σύστημα αυτό αποτέλεσε τη βάση των σημερινών Lego. Αυτό σημαίνει ότι κάθε τουβλάκι Lego που δημιουργήθηκε από το 1955 και έπειτα μπορεί να συνδεθεί με οποιοδήποτε άλλο.

Πέντε μόλις χρόνια αφότου εγκαινίασε το νέο αυτό σύστημα, η Lego βρέθηκε αντιμέτωπη με μία τρίτη καταστροφική πυρκαγιά. Όπως και η πρώτη, η φωτιά αυτή καθόρισε την πορεία της εταιρείας. Οι φλόγες κατέστρεψαν ό,τι ξύλινο διέθετε με αποτέλεσμα να αποφασίσει να εγκαταλείψει για πάντα το υλικό αυτό και να στραφεί αποκλειστικά στο πλαστικό.

Η άλλοτε άγνωστη πόλη του Ole Kirk, το Μπίλουντ, είναι σήμερα ένας τουριστικός προορισμός και η Lego έχει μετατραπεί σε έναν βιομηχανικό γίγαντα. Τίποτα δεν θα είχε συμβεί χωρίς αυτά τα ευφάνταστα τουβλάκια και -ίσως- χωρίς τις συμφορές που παραλίγο να καταστρέψουν, τουλάχιστον τρεις φορές, το όνειρο της δημιουργικής αυτής οικογένειας.