Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι, ο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο υπουργός Δικαιοσύνης Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ, ο αρχηγός της μυστικής υπηρεσίας ΜΙΤ Χακάν Φιντάν, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Γιασάρ Γκιουρέλ, οι αρχηγοί των επιμέρους κλάδων, της στρατοχωροφυλακής, ως και άλλοι υψηλόβαθμοι παράγοντες.

Λόγω της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες, ως και των συναντήσεων του Ερντογάν (στο περιθώριο της Συνόδου) με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν, την καγκελάριο Μέρκελ, τον Βρετανό πρωθυπουργό Τζόνσον και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ως επί το πλείστον η συνεδρίαση επικεντρώθηκε στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, στα Ελληνοτουρκικά, στο Κυπριακό, καθώς και στα πρόσφατα διπλωματικά «ανοίγματα» προς Αίγυπτο και Σαουδική Αραβία.(ειδικά για τις σχέσεις Αγκυρας-Καΐρου ο Τσαβούσογλου βλέπει βελτίωση).

Ο Μ. Τσαβούσογλου ενημέρωσε αρχικά για το φάκελο των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, στο φως της πρόσφατης διήμερης επίσκεψης της αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, δρος Γουέντι Σέρμαν, και των πολύωρων επαφών που είχε με τον υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάντ Ονάλ, τον υπουργό Αμυνας Χουλουσί Ακάρ και των εξ απορρήτων του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν. Εξετάστηκαν τα θέματα των S-400, F-35, της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας στις βάσεις Ιντσιρλίκ, Κιουρεστίκ, Ικονίου και η γνωστή και εκκρεμούσα υπόθεση της έκδοσης του ιμάμη Γκιουλέν (έγινε μία σύντομη ενημέρωση του Ερντογάν για την απαγωγή του ανιψιού του μέσα στον Μάιο από τη μυστική υπηρεσία MIT στο Ναϊρόμπι της Κένυας), ενώ ο Χουλουσί Ακάρ παρουσίασε τη συμμετοχή της Αγκυρας στις αποστολές-επιχειρήσεις και ασκήσεις του ΝΑΤΟ (με έμφαση την παραμονή στρατιωτικής δύναμης 500-600 ανδρών στο Αφγανιστάν -παρά την αποχώρηση αμερικανικών και νατοϊκών μονάδων- τη διατήρηση 310 ατόμων στην KFOR στο Κόσοβο, 27 εκπαιδευτών στη νατοϊκή αποστολή στη Βαγδάτη, καθώς και τη νέα αποστολή/συμμετοχή της Τουρκίας με αεροσκάφη F-16 στις εναέριες περιπολίες πάνω από τη Βαλτική)

Σύντομη ήταν η αναφορά του στις τρέχουσες εξελίξεις στις σχέσεις με τη Λιβύη, το Ιράκ, την Ουκρανία, το Μάλι και το Αζερμπαϊτζάν. Επίσης οι Ακάρ και Γκιουρέλ αναφέρθηκαν στην εν εξελίξει ετήσια αεροναυτική άσκηση «Θαλασσόλυκος 2021». Ο Τσαβούσογλου, αναφορικά με την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας, έκανε λόγο για πολύ καλό και ήρεμο κλίμα στις διμερείς σχέσεις, την προτεινόμενη οικονομική διπλωματία, καθώς για την υγειονομική συνεργασία.

Αδιάλλακτος ο Ερντογάν 

Από την πλευρά του ο Ερντογάν ήταν οξύτατος στο θέμα του Κυπριακού επαναλαμβάνοντας ότι στις 20 Ιουλίου (που θα βρίσκεται στα Κατεχόμενα) θα αναφερθεί στην περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση της κατεχόμενης περιοχής της Μεγαλονήσου, μέσω μιας αναβαθμισμένης αεροναυτικής παρουσίας, κατασκευής ναυτικής βάσης σε περιοχή βόρεια της Αμμοχώστου-Τρικώμου, καθώς και για τη μόνιμη ανάπτυξη μη επανδρωμένων εξοπλισμένων αεροσκαφών του τύπου «Μπαϊρακτάρ» (θα σταθμεύουν στο υπό αναβάθμιση κατοχικό αεροδρόμιο Λευκόνικου και δεν θα χρειάζεται να μετασταθμεύουν από το Ντάλαμαν -περιοχή Μαρμαρίδας/έναντι Δωδεκανήσου).

Επιπρόσθετα έκανε αναφορά στο θέμα της τρομοκρατίας και χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα σημαντική τη συμφωνηθείσα υψηλόβαθμη τριμερή με την Πολωνία και τη Ρουμανία.

Τι απαντά η Τουρκία για τους S-400

Αν και οι Αμερικανοί δεν φαίνεται να άλλαξαν στάση στο συγκεκριμένο και μείζον διμερές ζήτημα (όπως φάνηκε από τις επαφές της Σέρμαν), στο προσκήνιο έχουν επανέλθει κάποιες σκέψεις/ιδέες που είχαμε αποκαλύψει προ μηνών. Η Αγκυρα δείχνει διατεθειμένη να μην προχωρήσει στην προμήθεια της δεύτερης συστοιχίας των ρωσικών πυραύλων, ως και να ζητήσει την αποχώρηση όλων των Ρώσων τεχνικών από τη βάση Μουρντέντ/πρώην Ακιντσί άμεσα. Επιτελείς του Ακάρ κάνουν λόγο για «απόλυτο έλεγχο» από Τούρκους στρατιωτικούς των πυραύλων (ήδη έχουν εκπαιδευτεί σε Αγία Πετρούπολη και Αστραχάν περίπου 250 άτομα). Επιπλέον επισημαίνουν ότι θα μπορούσαν να εδρεύουν στη συγκεκριμένη αεροπορική βάση Αμερικανοί στρατιωτικοί επιθεωρητές, όπως έχει γίνει σε άλλα κράτη στο παρελθόν (π.χ. Πακιστάν-Φιλιππίνες).

Σενάριο μεταφοράς

Τέλος, επανήλθε στο προσκήνιο η περίπτωση να μεταφερθούν οι πύραυλοι στην τουρκική (συνεχώς επεκτεινόμενη εκτασιακά) βάση «Χαλίντ μπιν Ουαλίντ» (στρατηγός του προφήτη Μωάμεθ) γνωστός ως «Η ρομφαία του Ισλάμ» στο Κατάρ. Ο εμίρης Αλ Θάνι διάκειται θετικά, αλλά το πρόβλημα είναι ότι το προωθημένο στρατηγείο της Αμερικανικής Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM) είναι στην κορυφαία βάση Αλ Ουντέιντ στο Εμιράτο, στο οποίο οι ΗΠΑ διατηρούν και άλλη μία σημαντική αεροπορική βάση, την Αλ Σαλίγια. Πάντως οι Τούρκοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αδρανοποιήσουν ή επιστρέψουν τους πυραύλους, ενώ η περίπτωσή τους θα είναι μεταξύ των βασικών θεμάτων της ατζέντας στη συνάντηση Μπάιντεν- Πούτιν στην Ελβετία, στις 16 Ιουνίου.