Τις δύο τελευταίες ημέρες νοσηλευόταν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του ΠΑΓΝΗ με αναπνευστική ανεπάρκεια. Δυστυχώς, χθες το πρωί άφησε την τελευταία του πνοή, αφήνοντας πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί αύριο Παρασκευή 27 Οκτωβρίου, στις 3 το μεσημέρι, στον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά.
Αντί στεφάνου την ημέρα της κηδείας θα συγκεντρωθούν χρήματα που θα διατεθούν ως βραβείο σε φοιτητή του Πανεπιστημίου Κρήτης που ασχολείται με την αστροφυσική.
Η γοητεία του σύμπαντος
Ο Γιώργος Γραμματικάκης με τα βιβλία, τις τοποθετήσεις και τις παρεμβάσεις του είχε αφήσει το στίγμα του τόσο στην επιστήμη, όσο στον πολιτισμό, το κοινωνικό και το πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας. Στις συνεντεύξεις και στα άρθρα του ήταν ανέκαθεν προφητικός για τον κόσμο μας και ποτέ δεν έμενε στη στεγνή “ανάγνωση” των αστεριών και του σύμπαντος.
«Η παραδοξότητα αποτελεί ένα μέρος της γοητείας του Σύμπαντος»
Όμως κι εκείνη υποτάσσεται σε φυσικούς νόμους, που όμως ξεφεύγουν από την κοινή λογική. Αποτελούν, ωστόσο, τα θεμέλια της κβαντομηχανικής, που υπήρξε η μεγαλύτερη επιστημονική επανάσταση του 20ού αιώνα. Για παράδειγμα, ο σχηματισμός των γαλαξιών, που θεωρήθηκε για δεκαετίες ένα άλυτο πρόβλημα, ερμηνεύεται σήμερα με βάση μια κβαντική ιδιομορφία του κόσμου μας: την αρχή της αβεβαιότητας. Θα έλεγα πάντως ότι η γοητεία του Σύμπαντος δεν είναι εύκολα περιγράψιμη, ούτε μπορεί να ενταχθεί σε κανόνες. Το ίδιο όπως για τη γοητεία μιας γυναίκας, δεν αρκούν ίσως κάποια εξωτερικά, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά. Είναι η συνολική “αίσθηση” που αποπνέει και που δύσκολα εκφράζεται με λόγια».
Σε άλλη συνέντευξή του για την ύπαρξη του Θεού είχε πει: «Η επιστήμη δε θα αποδείξει ποτέ την ύπαρξη του Θεού. Ούτε, βέβαια, την ανυπαρξία του. Η πραγματική πίστη έχει μια υπερβατική διάσταση. Είναι όμως γεγονός ότι, όταν η πίστη γίνεται κοσμική θρησκεία και αποκτά εξουσίες, οδηγεί τον άνθρωπο στον φανατισμό και σε βαρβαρότητες».
Συλλυπητήρια μηνύματα
Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος, πολιτικοί αρχηγοί, βουλευτές και Τοπική Αυτοδιοίκηση, με λόγια συγκίνησης αποχαιρετούν τον μεγάλο δάσκαλο.
«Η απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη αφήνει ένα τεράστιο κενό στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και στις καρδιές των φίλων του και όσων είχαν το προνόμιο να τον γνωρίσουν. Γιατί ο καθηγητής δεν ήταν απλώς ένας λαμπρός αστροφυσικός και ένας άξιος Κρητικός», τόνισε σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στον θάνατο του καθηγητή πανεπιστημίου και λαμπρού επιστήμονα Γιώργου Γραμματικάκη.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι ο εκλιπών «υπήρξε και δημιουργικός ξεναγός για όποιον γοήτευε η μαγεία του σύμπαντος, εκλαϊκεύοντας τα μυστήριά του» και πρόσθεσε: «Ήταν, όμως, και ένας ενεργός πολίτης που εκπροσώπησε με αξιοπρέπεια τη χώρα μας στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου».
«Δάσκαλος – με όλο το βάθος της λέξης – πανεπιστημιακός, πρύτανης, ευρωβουλευτής, στοχαστής. Ο Γιώργος Γραμματικάκης αφήνει σπουδαίο έργο και την πιο γλυκιά ανάμνηση ανθρωπιάς στους φοιτητές του. Το βιβλίο του “Η Κόμη της Βερενίκης” πέτυχε ένα μοναδικό ρεκόρ. Να μπει σε πάνω από 100.000 σπίτια ένα σύγγραμμα που μιλάει για τη δημιουργία του σύμπαντος και τη “μεγάλη έκρηξη”. Θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους δικούς του ανθρώπους, με μία φράση του Τ. Σ. Έλιοτ: “Έτσι τελειώνει ο κόσμος: όχι με μία θεαματική έκρηξη αλλά με έναν λυγμό”», ανέφερε σε ανάρτησή του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης.
Συλλυπητήρια δήλωση για τον θάνατο του Γιώργου Γραμματικάκη έκανε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., Νίκος Ανδρουλάκης. Όπως ανέφερε, «σήμερα ξημέρωσε μια πολύ δύσκολη μέρα για όσους άκουσαν, διάβασαν, γνώρισαν και αγάπησαν τον Γιώργο Γραμματικάκη. Ο σοφός μας δάσκαλος ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι. Ο Γιώργος σφράγισε την κοινωνική, πολιτική και επιστημονική ζωή του τόπου. Διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και ευρωβουλευτής (…)».
Για την απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Κρήτης Γιάννης Κουράκης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «(…) Η προσωπικότητά του, το διεθνές επιστημονικό του κύρος, τα δημιουργικά του οράματα και η αγάπη του για τον τόπο, συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο Γιώργος Γραμματικάκης ήταν πάντοτε παρών στις προσπάθειες επίλυσης όλων των σοβαρών ζητημάτων που απασχολούσαν την Κρήτη και οι απόψεις του είχαν καθοριστικό ρόλο. Η απώλειά του αφήνει ένα πολύ μεγάλο κενό».
«Αποχαιρετούμε με τιμή και σεβασμό τον Γιώργο Γραμματικάκη (…)», ανέφερε με αφορμή τον θάνατο του διακριμένου πανεπιστημιακού ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης και πρόσθεσε: «Ο Γιώργος Γραμματικάκης συγκαταλέχθηκε άξια στους κορυφαίους επιστήμονες της νεότερης Ελλάδας. Με πλούσιο συγγραφικό έργο, με διεθνείς ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις, ανάδειξε την επιστήμη που υπηρέτησε, προσπαθώντας να τη μεταφέρει στους φοιτητές του. Η προσφορά του στην επιστήμη λαμπρή παρακαταθήκη για τις γενιές που έρχονται. Ενεργός πολίτης, υπηρέτησε τη χώρα και από τη θέση του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ιδέες του πρωτοποριακές. Οι αξίες και ο κώδικας της ηθικής του αδιαπραγμάτευτος».
Στη συλλυπητήρια δήλωσή του, ο δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός αναφέρει: «Ο Γιώργος Γραμματικάκης ανήκει στις εμβληματικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας. Η πολύπτυχη, λαμπρή πορεία του στους χώρους της πανεπιστημιακής διδασκαλίας, της επιστημονικής έρευνας, της διοίκησης του Πανεπιστημίου Κρήτης, της συγγραφής σπουδαίων έργων, της παρουσίας και των καίριων δράσεών του στην πολιτική και στην κοινωνική ζωή της χώρας μας, αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές του τόπου μας (…)».
Για την απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη ο εκλεγμένος δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης
Καλοκαιρινός ανέφερε: «Ο Γιώργος Γραμματικάκης υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της χώρας. Δημόσιο πρόσωπο που έδινε πραγματικό νόημα στην έννοια του δημοσίου προσώπου. Ο Γιώργος Γραμματικάκης υπήρξε ένας από τους βασικούς διαμορφωτές του Πανεπιστημίου Κρήτης, και το Πανεπιστήμιο Κρήτης θα αναφέρεται εφεξής στον Γιώργο Γραμματικάκη.
Ήταν ταυτόχρονα ερευνητής του σύμπαντος και της ανθρώπινης ψυχής. Προοδευτικός πολιτικός, που αναζητούσε τον σφυγμό της Ελλάδας σε κάθε κρίσιμη στιγμή. Στοχαστικός συγγραφέας που άφησε ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική γραμματεία. Πιστός και τρυφερός φίλος. Η ώρα του αποχωρισμού είναι δύσκολη. Όλα όσα ήταν ο Γιώργος Γραμματικάκης έγιναν οριστικά μέσα σε μια στιγμή. Απ’ όσα μας αφήνει, θα αντλούμε και θα εμπνεόμαστε. Θα μας οδηγεί στα επόμενα βήματα. Θα είναι πάντα μαζί μας, στιβαρός και παρηγορητικός».
Ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Μανόλης Κεφαλογιάννης γράφει για τον εκλιπόντα: «(…)
Αποχαιρετάμε με θλίψη και συγκίνηση τον πρύτανη, τον πολιτικό, τον άνθρωπο. Από τους πρωτεργάτες του Πανεπιστημίου Κρήτης, αφιέρωσε όλη του τη ζωή για να κάνει την Κρήτη μας πρωτοπόρα στον τομέα της επιστήμης και της έρευνας. Οι Έλληνες τον τίμησαν εκλέγοντάς τον ευρωβουλευτή. Η ακαδημαϊκή κοινότητα πρύτανη, και μάλιστα σε δύο Πανεπιστήμια. Η πόλη του, το Ηράκλειο, τον τίμησε με το βραβείο ηθικής τάξεως του Δήμου Ηρακλείου. Τα πιο ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Καλό ταξίδι, Γιώργο, θα σε θυμόμαστε πάντα».
«(…) Άνθρωπος προσηνής, αγάπησε και αγαπήθηκε έντονα από το Ηράκλειο και κέρδισε επάξια τον σεβασμό των συναδέλφων του, τόσο για την αφοσίωση με την οποία υπηρέτησε την επιστήμη, όσο και για τον ευγενικό του χαρακτήρα, το ήθος και την εργατικότητά του. Η πορεία του αφήνει πίσω τεράστια κληρονομιά», ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης.
«Σήμερα (σ.σ. χθες) έφυγε για το μεγάλο ταξίδι μια σπουδαία προσωπικότητα. Ένας άξιος δάσκαλος, ένας άνθρωπος με πολλά χαρίσματα και αρετές, που πρόβαλε τον τόπο μας διεθνώς. Σήμερα έφυγε ένας καλός προσωπικός φίλος. Και μπορεί το αποτύπωμα του Γιώργου Γραμματικάκη να διατηρήσει τη μνήμη του ζωντανή, ταυτόχρονα όμως θα μας θυμίζει το τεράστιο κενό που μόλις δημιουργήθηκε. Ένα κενό από αυτά που δεν καλύπτονται», αναφέρει στο μήνυμά του ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου Χάρης Μαμουλάκης.
Τη θλίψη της για τον χαμό του Γιώργου Γραμματικάκη εξέφρασε η βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. Ελένη Βατσινά: «Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα τον θάνατο του καθηγητή, πρώην πρύτανη, συγγραφέα και πρώην ευρωβουλευτή Γιώργου Γραμματικάκη. Ήταν μια σπουδαία προσωπικότητα, ένας Κρητικός που κατάφερε με το πνεύμα του και την αιρετική προσωπικότητά του να ξεπεράσει τα σύνορα της Κρήτης αλλά και της Ελλάδας».
«Ύστερα από “Συνομιλίες με το φως”, όπως τιτλοφόρησε ένα από τα βιβλία του, ο Γιώργος Γραμματικάκης από σήμερα, από το “ενθάδε στο επέκεινα”, θα συνομιλεί με την ιστορία της κοσμογονίας, που τόσο πολύ τον κέρδισε στη λαμπρή πορεία της ζωής του. (…) Ο θάνατός του φέρνει στο μυαλό μας τις δικές του σκέψεις. “Η παρουσία μου μετρά το αιώνιο… Αυτό που ενισχύει την αυτοπεποίθησή μου είναι ότι η παρουσία μου έμοιαζε πάντοτε πρωταρχική: στους μύθους ή σε ό,τι ονομάζεται επιστήμη, στα έργα των θνητών αλλά και στις θρησκείες, το φως έπαιζε πάντοτε ρόλο ιδιαίτερο”», ανέφερε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ηρακλείου Φραγκίσκος Παρασύρης.
Στερνό “αντίο” στον “ισόβιο” πρύτανη
«Αποχαιρετούμε με βαθιά θλίψη τον Γιώργο Α. Γραμματικάκη,
– τον άνθρωπο και τον ενεργό πολίτη,
– τον ερευνητή του μικρο-κόσμου και του μεγα-κόσμου, που πέρασε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Imperial College του Λονδίνου, τον “Δημόκριτο”, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) της Γενεύης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ ως επισκέπτης καθηγητής,
– τον χαρισματικό μέσα στην τάξη και ευαίσθητο πανεπιστημιακό δάσκαλο,
– τον επί δύο συνεχείς παραγωγικές θητείες πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης (1990-1993, 1993-1996),
– τον πανεπιστημιακό, όπου με την παρουσία του, το έργο του, το ύφος και το ήθος πέτυχε να φέρει “ισοβίως” τον τίτλο του πρύτανη,
– τον επί μία τετραετία πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου,
– τον αντιπρόεδρο στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το μέλος στο Δ.Σ. της ΕΡΤ, τον υπέρμαχο σύνδεσης Επιστήμης και Μουσικής,
– τον ευρωβουλευτή, ο οποίος υπηρέτησε ως μέλος των Επιτροπών Πολιτισμού και Παιδείας, Περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– τον ακαδημαϊκό που έγραψε για τη μεταρρύθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου,
– τον καθηγητή Φυσικής και στοχαστή, ο οποίος με την αξεπέραστη πένα του και τον ποιητικό του λόγο άνοιξε πρώτος την πόρτα των Ελλήνων αναγνωστών και ακροατών στους ουρανούς – με την “Κόμη της Βερενίκης”, τα “Κοσμογραφήματα”, την “Αυτοβιογραφία του Φωτός”, τον “Αστρολάβο του Ουρανού και της Ζωής” και με πλήθος σχετικών διαλέξεων σε όλη την Ελλάδα,
– τον ομότιμο καθηγητή Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, που άφησε σε όλους μας σαφείς παρακαταθήκες για την Παιδεία, την πανεπιστημιακή διδασκαλία και την επιστημονική έρευνα.
Θερμά συλλυπητήρια στη σύζυγο, τα παιδιά και τους οικείους του», αναφέρει στη συλλυπητήρια ανακοίνωσή του ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιώργος Μ. Κοντάκης.
«Με ιδιαίτερη συγκίνηση αποχαιρετούμε τον εμβληματικό πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργο Γραμματικάκη. Η συμβολή του στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου αλλά και η παρουσία του στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι είναι αδιαμφισβήτητη. Εμείς που πορευθήκαμε δίπλα του θα συνεχίσουμε να “συνομιλούμε με το φως” μέσα από τα βιβλία του και τις παρακαταθήκες του ως ελάχιστη οφειλόμενη τιμή στη μνήμη του», ανέφερε από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης του ΥΠΑΙΘΑ, ομότιμος καθηγητής Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας.
Ποιος ήταν Ο Γιώργος Γραμματικάκης
Ο Γιώργος Γραμματικάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1939. Διέγραψε έναν μεγάλο κύκλο σπουδών και επιστημονικής έρευνας, για να επιστρέψει το 1982 στα πάτρια εδάφη ως καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ενδιάμεσοι σταθμοί ήταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Imperial College του Λονδίνου, ο “Δημόκριτος” και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονταν γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία, ενώ ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία της επιστήμης. Συμμετείχε ακόμα στο πείραμα “Νέστωρ”, που είχε ως στόχο να ανιχνεύσει τα φαντασματικά νετρίνα στα θαλάσσια βάθη της Πύλου.
Διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης κατά την περίοδο 1990-1996. Συνταξιοδοτήθηκε και εξελέγη ομότιμος καθηγητής του Τμήματος το 2006. Για μια τετραετία διετέλεσε πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, πρόεδρος του Μουσείου “Νίκος Καζαντζάκης” στην Κρήτη και αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σύνδεση της Επιστήμης με τη Μουσική, και οι σχετικές εκδηλώσεις, με τη συνεργασία κορυφαίων μουσικών, έχουν παρουσιαστεί σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μέλος σε επιτροπές Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων για τις προοπτικές της Παιδείας και της Έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εξελέγη ευρωβουλευτής με “Το Ποτάμι” το 2014. Στη διάρκεια της μακράς ακαδημαϊκής του πορείας είχε τιμηθεί με ποικίλες διακρίσεις. Εκτός από την “Κόμη της Βερενίκης”, μεταξύ άλλων, έγραψε τα βιβλία “Η αυτοβιογραφία του φωτός” και “Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής”, όπως και τα “Κοσμογραφήματα”. Η “Κόμη της Βερενίκης”, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1989, έγινε και τηλεοπτική σειρά από την ΕΤ1.
Ειδήσεις σήμερα
«Έβρεξε»… λεφτά στην Τσεχία: Influencer σκόρπισε 1 εκατομμύριo δολάρια από ελικόπτερο
Ροή Ειδήσεων 
