Ο Φεντερίκο Μένα, επικεφαλής επιχειρησιακού σχεδιασμού στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, μιλάει στον «Ελεύθερο Τύπο» για την τεράστια ώθηση που έδωσε η περίοδος της πανδημίας στην ψηφιακή μετάβαση πανευρωπαϊκά. Πού βρισκόμαστε όμως τώρα, στην εποχή που οι ευρωπαϊκές χώρες μεταβαίνουν από ένα χρονικό διάστημα απότομων και σκληρών απαγορεύσεων στη λεγόμενη κανονικότητα και επιστροφή στις καθημερινότητα που γνωρίζαμε πριν την έλευση του COVID;

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας έχει διπλή λειτουργία: από τη μία ερευνά και παρεμβαίνει ώστε να εξασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση όλων των Ευρωπαίων πολιτών στην ψηφιακή εποχή και από την άλλη ενισχύει και επικουρεί πρωτοβουλίες που συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση.

«Οι εξελίξεις τρέχουν και η κοινωνία, η εκπαίδευση και η αγορά εργασίας λειτουργούν ακόμα με παλαιότερους ρυθμούς», εξηγεί. Ερωτώμενος σχετικά με ένα διαχρονικά επίκαιρο θέμα στον δημόσιο διάλογο της Ελλάδας, τη σύνδεση της εκπαίδευσης με νέες τεχνολογίες και συνεπακόλουθα με την αγορά εργασίας, ξεκαθαρίζει: «Το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό. Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αναζητείται αυτή η σύνδεση. Στην παρούσα φάση, οι φοιτητές που θα αποφοιτήσουν σε λίγα χρόνια θα έχουν εκπαιδευτεί σε τεχνολογίες που πλέον δεν θα υπάρχουν, όταν θα μπουν στην αγορά εργασίας».

Για την ανταπόκριση της Ελλάδας στις έκτακτες συνθήκες της πανδημίας, ο κ. Μένα αναφέρει ότι τα τελευταία τρία χρόνια η πρόοδος της χώρας προς την κατεύθυνση της ψηφιακής μετάβασης είναι αξιοσημείωτη.

«Πριν τρία χρόνια, τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά. Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα αλλά υπάρχει κι άλλος χώρος για να εξελιχθεί στο χώρο της Παιδείας», αναφέρει.

Ποια είναι η χώρα που ξεχώρισε κατά την περίοδο της πανδημίας αλλά και κατά την επόμενη φάση της επιστροφής στην κανονικότητα; Η Εσθονία, σύμφωνα με τον κ. Μένα. «Η Εσθονία εδώ και πολλά χρόνια έχει λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες και έχει επενδύσει στην ψηφιακή εποχή, γι’ αυτόν το λόγο ξεχώρισε στους ευρωπαϊκούς δείκτες. Για παράδειγμα στην Ελλάδα αλλά και στη γείτονα Ιταλία, από την οποία κατάγομαι, εντοπίστηκαν κενά στην ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην ψηφιακή μετάβαση.

Οικογένειες σε ένα σπίτι που μοιράζονταν έναν υπολογιστή ή κακή σύνδεση στο Διαδίκτυο είναι μερικά από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι δύο χώρες – και όχι μόνο αυτές. Και στις δύο περιπτώσεις κατεγράφησαν έντονες ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση στην εκπαίδευση ή την εργασία», αναφέρει.

Στην ερώτηση τι θα πρέπει να κρατήσουμε και τι να αφήσουμε από την περίοδο της πανδημίας, ο κ. Μένα αναφέρει υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να περιμένουμε την επόμενη πανδημία για να ολοκληρώσουμε ό,τι ξεκινήσαμε.

«Η ευκαιρία που προέκυψε από την πανδημία είναι ακόμα εδώ και θα πρέπει να φροντίσουμε να “εκδημοκρατίσουμε” την ψηφιακή μετάβαση. Να εντοπίσουμε τα κακώς κείμενα και να προσφέρουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους».

Ο Φεντερίκο Μένα βρέθηκε στην Ελλάδα πριν λίγες ημέρες συμμετέχοντας στην Beyond, την πρώτη έκθεση τεχνολογίας και καινοτομίας στην Ελλάδα, η οποία έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη, μιλώντας για τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να παίξουν στην εκπαίδευση  οι νέες τεχνολογίες. Σε αυτή παρευρέθη ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης, συμμετείχαν πάνω από 300 εκθέτες και 100 νεοφυείς επιχειρήσεις, ενώ ισχυρή παρουσία είχαν και τα ελληνικά πανεπιστήμια.

Η τεχνολογίες δεν πρέπει να μας ορίσουν, αλλά να μας βοηθήσουν

Ποιο είναι το μέλλον της σχολικής τάξης και του αμφιθεάτρου σε μια εποχή που θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιακή μετάβαση; Σε αυτή την ερώτηση ο κ. Μένα σημείωσε ότι δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση. «Δεν πρέπει να υποθάλπουμε την κομβική σημασία της φυσικής παρουσίας. Στο εξωτερικό έχουμε μια φράση για καφετιέρα της δουλειάς. Οι εργαζόμενοι συναντιούνται στην κουζίνα για να πάρουν καφέ και σε αυτό το μικρό διάλειμμα που θα υπάρξει διάδραση θα γεννηθούν οι πιο ενδιαφέρουσες ιδέες. Αυτό θα πρέπει να διατηρηθεί και στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο. Οι τεχνολογίες δεν πρέπει να μας ορίσουν αλλά να μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε την πρόσβασή μας σε αυτές, όταν χρειαστεί. Να έχουμε πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο, να εκσυγχρονίσουμε τα προγράμματα σπουδών σε σχολεία και πανεπιστήμια, όχι όμως να υποτιμήσουμε την φυσική διάδραση».

Ειδήσεις σήμερα