Δημιουργία Κλιμακίων Ταχείας Συνδρομής της Υπηρεσίας Ασύλου στα Kέντρα Υποδοχής και ταυτοποίησης, νέα κατηγοριοποίηση των αιτήσεων για τη χορήγηση, αυστηρά και ξεκάθαρα χρονοδιαγράμματα, δημιουργία Κάρτας Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΚΥΠΑ), αυστηροποίηση της ευαλωτότητας, υποχρεωτική ένταξη των παιδιών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι μερικές από τις βασικές διατάξεις.

Στη συντριπτική πλειοψηφία του νομοσχεδίου εισάγονται άρθρα των Ευρωπαϊκών Οδηγιών τα οποία είτε είχαν παραληφθεί είτε παρερμηνευτεί, ενώ επιχειρείται μια συστηματική κωδικοποίηση όλων των διάσπαρτων νόμων, άρθρων και οδηγιών που αφορούν τα ζητήματα της διεθνούς προστασίας ώστε να βοηθηθεί το έργο των αρμόδιων λειτουργών. Δύο είναι οι μεγάλες αλλαγές: η συγκρότηση ειδικών κλιμακίων που θα υπάρχουν στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, ώστε πιο γρήγορα οι αρχές να κατηγοριοποιούν τις αιτήσεις και ο νέος τρόπος κατηγοριοποίησης των αιτήσεων σε αυτές με απόλυτη προτεραιότητα, προτεραιότητα και χωρίς προτεραιότητα.

Ταχεία Συνδρομή

Θα συγκροτηθούν από χειριστές που είναι ειδικοί στις εξατομικευμένες συνεντεύξεις και διοικητικούς υπάλληλους της Υπηρεσίας Ασύλου. Ο ρόλος τους είναι άμεσα να γίνεται να οριστική καταγραφή των αιτούντων με βάση την εθνικότητα και τους λόγους για του οποίους αιτούνται διεθνή προστασία. Αυτή η κατηγοριοποίηση βοηθά, καθώς μεταφέρονται δομημένα οι υποθέσεις προς εξέταση στην Υπηρεσία Ασύλου – απαλλασσόμενη από πρόσθετο βάρος για το απαιτούμενο «ξεκαθάρισμα». Πλέον οι αιτούντες θα πρέπει να δηλώσουν περισσότερα στοιχεία και αν δεν κατατεθούν υπάρχουν κυρώσεις, ώστε τα κλιμάκια να μπορούν ευκολότερα να κάνουν την προτεραιοποίηση των αιτήσεων. Προτεραιότητες:

* Η απόλυτη προτεραιότητα: εντάσσονται οι περιπτώσεις προσώπων που δεν συμμορφώνονται προς τις αποφάσεις μεταφοράς τους και άρα η συμπεριφορά τους δημιουργεί πρόβλημα άρα η εξέταση πρέπει να γίνεται άμεσα. ΜΕΤΚΑ είναι οι κρατούμενοι που πάλι σχετικά άμεσα θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν τυχαίνουν διεθνούς προστασίας ή όχι.

* Η κατά προτεραιότητα: όπως είναι οι αιτήσεις ευάλωτων ατόμων.

* Ταχεία εξέταση πρέπει να υπάρχει και σε αιτήσεις που υποβάλλονται στα σύνορα, αιτήσεις που περιλαμβάνουν λόγους μη σχετιζόμενους με την ιδιότητα του πρόσφυγα, αιτήσεις που περιλαμβάνουν ψέματα, αντιφατικές πληροφορίες ώστε να υπάρχουν γρήγορα οι απορριπτικές αποφάσεις και να ξεκινούν οι διαδικασίες απέλασης επιστροφής, επανεισδοχής.

Ενημέρωση

Τα κλιμάκια μαζί με τον ΔΟΜ ενημερώνουν τον αιτούντα ασύλου αν η αίτησή του θα εξεταστεί με προτεραιότητα (απόλυτη ή μη) ή όχι, για τον χρόνο έκδοσης, τα δικαιώματα παραμονής και εξηγούν πλήρως τη διαδικασία οικειοθελούς επιστροφής. Στο σχέδιο νόμου συγκεντροποιούνται αναλυτικά τα στάδια που πραγματοποιούνται από τη στιγμή που ένας πρόσφυγας ή μετανάστης εισέρχεται χωρίς τα νόμιμα χαρτιά στην Ελλάδα:

* Πρώτο στάδιο: Ενημέρωση

* Δεύτερο στάδιο: Υπαγωγή

* Τρίτο στάδιο: Καταγραφή και ιατρικός έλεγχος

* Τέταρτο στάδιο: «Παραπομπή σε διαδικασία υπαγωγής σε καθεστώς διεθνούς προστασίας»

* Πέμπτο στάδιο: «Περαιτέρω παραπομπή και μετακίνηση» και περιλαμβάνει είτε την παραπομπή σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στην ενδοχώρα ή σε άλλες κατάλληλες δομές είτε διαδικασίες απέλασης, επιστροφής, επανεισδοχής, είτε παραπομπής σε Κλειστά Κέντρα Υποδοχής. Σε περίπτωση που δεν συμμορφώνονται προς την απόφαση μεταφοράς παραπέμπονται στην αρμόδια αστυνομική αρχή για την υπαγωγή τους σε διαδικασίες απέλασης, επιστροφής ή επανεισδοχής. Επίσης όποιος αιτών ασύλου δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες ΚΥΤ περιορίζεται ή διακόπτεται η παροχή υλικών συνθηκών υποδοχής (αναλώσιμα, ρούχα, είδη σκηνής κ.τ.λ.).

Εξάμηνη διάρκεια

Το δελτίο αιτούντος, δηλαδή το έγγραφο που τους δίνεται μέχρι την απόφαση αν δικαιούνται διεθνή προστασία ή όχι, έχει διάρκεια 6 μηνών και μπορεί να ανανεωθεί μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης. Η προσωπική συνέντευξη μπορεί να παραλειφθεί όταν η Αποφαινόμενη Αρχή κρίνει ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία μπορεί να αναγνωρίσει τον αιτούντα ως πρόσφυγα ή όταν δεν είναι αντικειμενικά δυνατή η αναγνώρισή του.

Χρονοδιαγράμματα

Η ολοκλήρωση της διαδικασίας λαμβάνει χώρα υποχρεωτικά μέσα σε 6 μήνες, με δυνατότητα παράτασης 3 μηνών. Η ταχύρρυθμη διαδικασία 20 ημέρες με παράταση 10 ημερών.

Ευάλωτοι και παιδιά

Αναδιατυπώνεται η έννοια και πλέον δεν θεωρούνται ευάλωτα άτομα όσοι έχουν μετατραυματική διαταραχή, ιδίως οι επιζήσαντες και συγγενείς θυμάτων ναυαγίων, ενώ μέλη οικογένειας δεν νοούνται τα ενήλικα παιδιά του αιτούντος ασύλου που πάσχουν από πνευματική ή σωματική αναπηρία και δεν μπορούν να υποβάλουν αυτοτελώς αίτηση.

Υποχρεωτική ένταξη στο σχολείο τόσο για τα παιδιά που χορηγήθηκε άσυλο όσο και για εκείνα που αιτούνται, αλλιώς θα υπάρξουν κυρώσεις στις οικογένειές τους όπως συμβαίνει και με τους Ελληνες υπηκόους.

Μία από τις αλλαγές στις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί κάποιος δικαιούχος διεθνούς προστασίας είναι ότι η αίτηση διεθνούς προστασίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή απλώς και μόνον επειδή ένα μέλος της οικογένειας του αιτούντος έχει βάσιμο φόβο δίωξης ή αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, και αυτό γιατί, στο πλαίσιο της εξατομικευμένης αξιολόγησης της αίτησης διεθνούς προστασίας, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απειλές δίωξης και σοβαρών βλαβών σε βάρος μέλους της οικογένειας του αιτούντος, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ο αιτών αντιμετωπίζει ο ίδιος ατομικά τέτοιες απειλές, λόγω του οικογενειακού δεσμού με το απειλούμενο πρόσωπο.

Στα άλλα άρθρα καθορίζονται επίσης περιοχές που για τους αιτούντες έλεγχο μπορεί να αποφασιστεί περιορισμός κυκλοφορίας με απόφαση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, όπως επίσης οι αρμόδιοι υπουργοί θα αποφασίσουν με σχετική απόφαση ποιες χώρες είναι ασφαλείς για υποδοχή και ποιες είναι οι ασφαλείς χώρες καταγωγής.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου