ΟΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ, οι οικονομικές αδυναμίες και οι εδαφικές διαμάχες της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας -σε συνδυασμό με την εσωτερική ευρωπαϊκή πολιτική- θα εμποδίσουν την ευρωπαϊκή ένταξη των τριών αυτών χωρών για τουλάχιστον μία ακόμη δεκαετία. Η απόφαση των Βρυξελλών να επανεξετάσουν επίσημα τα τρία αιτήματα ένταξης έχει ως στόχο να στείλει το μήνυμα ότι υποστηρίζει την ενσωμάτωση της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας στις δυτικές συμμαχίες εν μέσω αυξανόμενων απειλών από τη Ρωσία. Η κίνηση αυτή, ωστόσο, είναι άκρως συμβολική, καθώς υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που εξηγούν γιατί καμία από αυτές τις χώρες δεν θα εισέλθει στο μπλοκ σύντομα…

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ στην Ε.Ε. είναι αργή και απαιτεί από τις υποψήφιες χώρες να εφαρμόσουν μια σειρά από ουσιαστικές οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις για να συμμορφωθούν με τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Η διαδικασία αυτή συχνά διαρκεί χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες (η Σερβία, για παράδειγμα, έγινε επίσημα υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. το 2012 και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται ακόμη). Η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα διαφθοράς και αναποτελεσματικούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς που θα χρειαστούν χρόνια για να αλλάξουν.

Επιπλέον, η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία έχουν φιλορωσικά αποσχιστικά εδάφη εντός των συνόρων τους που δεν αναγνωρίζουν την κεντρική κυβέρνηση, γεγονός που εμποδίζει την ένταξη στην Ενωση. Η Ε.Ε. δεν θέλει να επαναλάβει τα προβλήματα που έχει με την Κύπρο, μια χώρα που εντάχθηκε στο μπλοκ το 2004, ενώ το ένα τρίτο του εδάφους της βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας δημοκρατίας την οποία αναγνωρίζει μόνο η Τουρκία. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην Ουκρανία, της οποίας η ίδια η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου. Εάν η Ρωσία καθαιρέσει την τρέχουσα ουκρανική κυβέρνηση και την αντικαταστήσει με ένα καθεστώς φίλα προσκείμενο στη Μόσχα, το Κίεβο θα αποσύρει σχεδόν σίγουρα την αίτησή του για ένταξη στην Ε.Ε.

ΤΕΛΟΣ, ΥΠΑΡΧΕΙ το ζήτημα της «κόπωσης από τη διεύρυνση» στην Ε.Ε. Μετά τη μαζική διεύρυνση του μπλοκ μεταξύ 2004 και 2007, όταν προσχώρησαν 12 χώρες, πολλές κυβερνήσεις (ιδίως στη Δυτική Ευρώπη) πιστεύουν ότι η Ε.Ε. έχει γίνει πολύ περίπλοκη για να κυβερνηθεί, υποστηρίζοντας ότι η εμβάθυνση της ολοκλήρωσης μεταξύ των σημερινών κρατών-μελών θα πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι της ένταξης νέων χωρών. Η αποδοχή ένταξης νέων κρατών-μελών απαιτεί, επίσης, την ομόφωνη συμφωνία των υφιστάμενων μελών του μπλοκ. Ακόμα και αν οι κυβερνήσεις της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης πιέσουν για επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, η αντίσταση των δυτικών κυβερνήσεων θα καθυστερήσει την πρόοδο.

ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝ ΔΕΝ ΓΙΝΕΙ η επίσημη ένταξη, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα παρακινήσει την Ε.Ε. να αναζητήσει εναλλακτικούς τρόπους για παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης και πολιτικής στήριξης στις τρεις χώρες. Η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία είναι ήδη μέλη του προγράμματος Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης του μπλοκ, το οποίο προωθεί πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Ανατολική Ευρώπη και τον Καύκασο. Στο πλαίσιο του γεωπολιτικού της ανταγωνισμού με τη Ρωσία, η Ε.Ε. θα γίνει πιθανότατα πιο δημιουργική στην εξωτερική της πολιτική, προσφέροντας, για παράδειγμα, στις χώρες αυτές άλλου είδους συμφωνίες «σύνδεσης» που εστιάζουν στο εμπόριο και τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις, χωρίς όμως να φτάνει στο σημείο να τους προσφέρει πλήρη ένταξη στο μπλοκ. Τα προγράμματα αυτά θα έχουν πιθανότατα ως αποτέλεσμα την πρόσθετη χρηματοδότηση στην Ουκρανία, στη Μολδαβία, στη Γεωργία και άλλες χώρες, δίνοντας στις Βρυξέλλες κάποιο βαθμό ήπιας ισχύος και πολιτικής επιρροής στις εν λόγω χώρες, χωρίς απαραίτητα να δεσμεύει το μπλοκ για την προστασία τους στο επίπεδο πολιτικής οικονομίας και ασφάλειας.

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ της Ουκρανίας, εάν η σημερινή φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση επιβιώσει από τον πόλεμο με τη Ρωσία, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και οι ιδιωτικές εταιρίες θα συμμετάσχουν πιθανότατα σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες ανοικοδόμησης μετά τον πόλεμο. Στην περίπτωση της Μολδαβίας, η Ε.Ε. θα αυξήσει πιθανότατα την οικονομική βοήθεια για να βοηθήσει το Κισινάου να αντιμετωπίσει την αύξηση των μεταναστών που προέρχονται από την Ουκρανία.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ βοήθεια της Ε.Ε. και οι συμφωνίες σύνδεσης, ωστόσο, θα εξακολουθούν να ενέχουν τον κίνδυνο να τροφοδοτήσουν το αποσχιστικό και το αντιδυτικό αίσθημα στην Ουκρανία, στη Μολδαβία και τη Γεωργία. Οι στενότεροι δεσμοί με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ακόμη και αν δεν οδηγήσουν σε ένταξη, θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη διαδικασία ανεξαρτησίας των φιλορωσικών αποσχισθέντων εδαφών στις χώρες αυτές, προκαλώντας νέες επιθετικές ενέργειες από τη Μόσχα. Στην Ουκρανία, η κίνηση της πρώην φιλορωσικής κυβέρνησης να καταργήσει μια συμφωνία σύνδεσης με την Ε.Ε. το 2013 είναι αυτή που πυροδότησε το φιλοδυτικό κίνημα Euromaidan στη χώρα, το οποίο με τη σειρά του οδήγησε στην προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και στην εμφάνιση αυτονομιστικών κυβερνήσεων στην Ανατολική Ουκρανία. Επιπλέον, οι παρατεταμένες ενταξιακές συνομιλίες και οι επώδυνες διαρθρωτικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που δεν θα οδηγήσουν στην ένταξη θα μπορούσαν να δημιουργήσουν απογοήτευση και αντιευρωπαϊκά αισθήματα στις υποψήφιες χώρες.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr