Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Ειδικότερα οι S-400  έχουν προκαλέσει εντάσεις μεταξύ των δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ αλλά και  ορισμένες διαφορές στο εσωτερικό της Ατλαντικής Συμμαχίας, ενώ εδώ και πάνω από ένα χρόνο οι ΗΠΑ  έχουν βάλει στον πάγο τη συμμετοχή της Τουρκίας στη συμπαραγωγή του μαχητικού F-35 αφού βάσει της δικής τους αξιολόγησης έχουν επισημάνει ότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν τα αμερικανικά αεροσκάφη με το εξελιγμένο αντιπυραυλικό/διευρυμένης αεράμυνας σύστημα.

Οπως έχει αποκαλύψει προ μηνών ο υπογράφων, οι Τούρκοι, κυρίως διά του υπουργού Αμυνας Χουλουσί Ακάρ (θέση που επανέλαβε και την προηγουμένη εβδομάδα), επιδιώκουν για να επιλυθεί η κρίση να αποδεχθούν οι ΗΠΑ μία επιλογή  τύπου S-300 που ισχύει για τη χώρα μας, δηλαδή να μην είναι το σύστημα διαρκώς ενεργοποιημένο, να δοκιμάζεται η βιωσιμότητά του κατά αραιά χρονικά διαστήματά και να ενεργοποιηθεί όταν εκτιμηθεί ότι υφίσταται λίαν σοβαρή απειλή. Οι ρωσικοί πύραυλοι (πρώτη συστοιχία) βρίσκονται στην αεροπορική βάση Μουρντέντ κοντά στην Αγκυρα, ενώ έχουν εκπαιδευτεί συνολικά 168 στελέχη της τουρκικής αεράμυνας από Ρώσους στα πεδία δοκιμών της Αγίας Πετρούπολης και του Αστραχάν καθώς και άλλοι 16 στο Μπαραχαβίτσι της Λευκορωσίας.

Στη μετασοβιετική εποχή ένας αριθμός κρατών του ΝΑΤΟ έχει βρεθεί να διαθέτει πρώην σοβιετικά/ρωσικά όπλα, αν και βρίσκεται σε εξέλιξη σημαντική προσπάθεια απο-ρωσοποίησης των οπλοστασίων των κρατών-μελών της Συμμαχίας. Αναφορικά με τους S-300 η χώρα μας (λόγω της κρίσης των πυραύλων στην Κύπρο την περίοδο 1997-1998 που τελικά δεν εγκαταστάθηκαν στη μεγαλόνησο λόγω των Τουρκικών απειλών και της τότε αρνητικής θέσης των ΗΠΑ-Ισραήλ-Μ. Βρετανίας-Αιγύπτου) διαθέτει τέτοιο σύστημα στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, το οποίο χρειάζεται εκσυγχρονισμό, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί από τότε ελάχιστες δοκιμαστικές βολές στο Πεδίο Βολής στο Τυμπάκι Χανίων και την τελευταία από αυτές  παρακολούθησαν στο NAMFI Αμερικανοί-Ολλανδοί-Γερμανοί στρατιωτικοί.

Παρόμοια συστήματα S-300 στους κόλπους του NATO διαθέτουν η Βουλγαρία και η Σλοβακία (τα κράτησε η Μπρατισλάβα από την πρώην Τσεχοσλοβακία). Οι Βούλγαροι μία ή δύο φορές τον χρόνο κάνουν δοκιμή σε πεδίο βολής σε παραδουνάβιο χώρο, ενώ οι Σλοβάκοι στο Τρέμπισορ. Στη Βουλγαρία  οι S-300 δοκιμάστηκαν και στη νατοϊκή άσκηση SABER GUARDIAN 2017 στην περιοχή SHALBA την οποία  παρακολούθησαν αξιωματικοί από τις ΗΠΑ, τη Σερβία και την Ουκρανία. Σημειώνεται ότι λόγω του τεχνολογικά παλιού συστήματος ανακαλούνται στην ενέργεια  για 15-20 ημέρες Βούλγαροι αξιωματικοί-χειριστές που είναι σε εφεδρεία.

Το σύστημα S-400 είναι σαφέστατα ανώτερο του S-300 και σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του υπογράφοντα, ο Ακάρ έχει περάσει μηνύματα στον Γ.Γ./ΝΑΤΟ Γενς Στόλντεμπεργκ ή να αποθηκευτεί  στη βάση της Μαλάτειας ή της Αγκυρας ή να χρησιμοποιηθεί μόνο σε σοβαρή απειλή για την Τουρκία (μοντέλο Ελλάδος) ή να ενταχθεί (ακραία περίπτωση) στην από κοινού  απόσυρση όλων των ρωσικών πυραύλων από Τουρκία, Ελλάδα, Βουλγαρία και Σλοβακία. Διάφορες τουρκικές προτάσεις που έχουν γίνει προς τις ΗΠΑ  απαιτούν και την παρουσία νατοϊκής πολυεθνικής παρουσίας στις συζητήσεις, ενώ η συμφωνία της Αγκυρας με τη Μόσχα τονίζει ότι απαγορεύεται η μεταφορά τους σε τρίτη χώρα (π.χ. στο Κατάρ ή στο Αζερμπαϊτζάν ή στην κατεχόμενη Κύπρο, δηλαδή σε περιοχές που η Αγκυρα διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις). Σε καθαρά επίπεδο ΝΑΤΟ δεν έχουν υπάρξει απευθείας αντιδράσεις, αλλά οι Αμερικανοί εμμένουν και δεν θέλουν ούτε την αποθήκευση των ρωσικών πυραύλων σε τουρκικό έδαφος.

Ο Ακάρ και ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στη Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ, αντιπτέραρχος Ουνέρ, έχουν συναντηθεί μέσα στο 2020 για το θέμα με τον ανώτατο διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη/SACEUR, Αμερικανό πτέραρχο Τοντ Ουόλτερς στη Μονς του Βελγίου, καθώς και με τον επικεφαλής των αεροπορικών δυνάμεων του  ΝΑΤΟ στο Ράμστιαν της Γερμανίας, επίσης Αμερικανό πτέραρχο Χάριμαν. Σημειώνω ότι ο προκάτοχος του Ουόλτερς, στρατηγός ε.α. Κέρτις Σκαπαρότι, είχε δώσει από το 2018 εντολή να εκπονηθεί ειδική έρευνα (128 σελίδων) για το αν και κατά πόσο επηρεάζουν επιχειρησιακά τα δυτικά αεροσκάφη οι ρωσικοί πύραυλοι και στη μελέτη συνέδραμαν αεροπορικοί αναλυτές από το αρχηγείο αεροπορικών δυνάμεων της USAF και από αεροπορικές βάσεις σε Αριζόνα, Νότια Καρολίνα, Βόρεια Ντακότα και Λουιζιάνα, ενώ την παρουσίασε  κεκλεισμένων των θυρών στην Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας ως επικεφαλής των Αμερικανικών Δυνάμεων Ευρώπης/USEUCOM.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

S-400: Άλλα λέει ο Ακάρ και άλλα ο Καλίν – «Δεν κάνουμε πίσω» λένε τώρα οι Τούρκοι

Διπλή απάντηση Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Άγκυρα για S-400, Κυπριακό

S-400: Ποιον όρο βάζει η Τουρκία στις ΗΠΑ για να μην τους χρησιμοποιήσει

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr