Στην Αθήνα, εντατικές προετοιμασίες γίνονται προκειμένου να μετάσχει στη Διάσκεψη ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, αν και το Μέγαρο Μαξίμου «διαρρέει» ότι συναρτά την οποιαδήποτε απόφασή του από τη στάση της Αγκυρας. Εάν, δηλαδή, θα πάει στη Διάσκεψη ο Ταγίπ Ερντογάν ή όχι. Προς το παρόν, η Αγκυρα φέρεται να έχει διαμηνύσει στον ΟΗΕ ότι θα εκπροσωπηθεί στη Γενεύη από τον Τούρκο πρωθυπουργό, Μπεναλί Γιλντιρίμ. Πάντως, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Μπαρθ Αϊντα, εξέφρασε προ ημερών την «ισχυρή αίσθησή» του ότι Τσίπρας και Ερντογάν θα παραβρεθούν στη Διάσκεψη της 12ης Ιανουαρίου 2017.
Σε αναβρασμό προετοιμασιών βρίσκεται και το υπουργείο Εξωτερικών.

O Νίκος Κοτζιάς βρέθηκε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδος στη Νέα Υόρκη, όπου συναντήθηκε με το νέο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Πορτογάλο, Αντόνιο Γκουτιέρες, και με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Οσον αφορά την παρουσία ή μη του κ. Ερντογάν, περιορίστηκε να πει: «Αυτή είναι μια απόφαση που θα την πάρει ο πρόεδρος Ερντογάν ως προς το πώς θα το χειριστεί». Για, δε, τη συνάντησή του με τον κ. Γκουτιέρες, είπε: «Συζητήσαμε κύρια το Κυπριακό και τις ελληνικές απόψεις και θέσεις γιατί πρέπει να καταργηθεί το σύστημα των εγγυήσεων, να μην υπάρχουν παρεμβατικά δικαιώματα για οποιαδήποτε χώρα πάνω στην Κύπρο και να απομακρυνθούν τα ξένα στρατεύματα, πριν απ’ όλα τα τουρκικά κατοχικά στρατεύματα». Ο κ. Κοτζιάς, με πολυμελές επιτελείο ειδικών και συμβούλων, θα παραβρεθεί στη Διάσκεψη. Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο είχε προ ημερών και ο γ.γ. του ΟΗΕ.

Δεν πιστεύουν σε λύση

Από χθες ήδη βρίσκεται στη Γενεύη ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος κληθείς να σχολιάσει τι θα σημάνει ενδεχόμενη μη παρουσία στη Διάσκεψη του κ. Ερντογάν, είπε ότι «η ουσία είναι να υπάρχει βούληση από πλευράς Τουρκίας και όποιος θέλει ας την εκφράσει». Ο ίδιος, αφού υπογράμμισε ότι για «πρώτη φορά από την εισβολή, συνομιλητής της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι η Τουρκία, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ουσιώδη θέματα της ασφάλειας και στρατευμάτων», τόνισε ότι «ένα ευρωπαϊκό κράτος δεν χρειάζεται ούτε εγγυητές ούτε στρατεύματα».

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρίας Marc στην Κύπρο, το 74,1% των ερωτηθέντων δεν θεωρεί ότι είναι κοντά μια λύση στο Κυπριακό, ενώ το 92,6% θέτει ως προϋπόθεση για την επίλυση του Κυπριακού την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο.

Πάντως, στο θέμα της ασφάλειας – εγγυήσεων – κατοχικών στρατευμάτων, δύο φαίνεται να είναι οι «τάσεις». Η μια να αναθεωρηθεί το υφιστάμενο σύστημα εγγυήσεων, με μια μεταβατική περίοδο κατάργησής του και αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων, αλλά με απαραίτητη προϋπόθεση, όπως φέρεται να προτείνει ο ΟΗΕ, την -ούτως ή άλλως- άμεση κατάργηση του «δικαιώματος μονομερούς επέμβασης». Στη διατήρηση του τελευταίου επιμένει η Αγκυρα.

Η άλλη είναι η ολοκληρωτική κατάργηση του καθεστώτος των εγγυήσεων και η σταδιακή απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων σε όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα και με αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Η τουρκική πλευρά που επιμένει στη διατήρηση των εγγυήσεων θέλει μεταβατική περίοδο 10-15 ετών και κατόπιν επαναξιολόγηση της κατάστασης. Ουσιαστικά, δηλαδή, μόνιμη διατήρηση των εγγυήσεων. Ταυτόχρονα, παζαρεύουν τον αριθμό των στρατευμάτων που θα παραμείνουν (από 20.000, δηλαδή η μισή τουρκική δύναμη, έως 6.000 ή και 2.500-3.000).

Η Λευκωσία φέρεται να επιθυμεί την άμεση αποχώρηση του 75% των κατοχικών δυνάμεων (μια τέτοια πρόβλεψη υπήρχε και το 2004 στο «Σχέδιο Ανάν») και, σύμφωνα με κυβερνητικές «διαρροές», πλήρη αποχώρηση σε πέντε – έξι χρόνια. Παράλληλα, παρουσία διεθνούς δύναμης στη Μεγαλόνησο. Η Αθήνα, από τη μεριά της, φέρεται να προτείνει πολύ συντομότερο χρόνο αποχώρησης, ενώ δίνει μεγάλη σημασία στον αριθμό των δυνάμεων που θα μείνει και πολύ περισσότερο στα οπλικά συστήματα που θα διαθέτουν. Το ελληνικό ΓΕΕΘΑ φέρεται να πιστεύει ότι σε ενάμισι-δυο χρόνια η αποχώρηση μπορεί να έχει ολοκληρωθεί.

Επαφές για την κρίση

Σύμφωνα με τον κ. Κοτζιά, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι επαφές του με πρόσωπα του επιτελείου Τραμπ και τους Ελληνοαμερικανούς που είναι σε αυτό. «Είδα μεγάλο κομμάτι από το επιτελείο της νέας κυβέρνησης», είπε. «Συναντήθηκα με το σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, κ. Φλιν, και την αναπληρώτριά του. Αυτό που συζητήσαμε με τον κ. Φλιν είναι ότι το επόμενο χρονικό διάστημα, μόλις ορκιστεί η νέα κυβέρνηση του κ. Τραμπ, θα υπάρξουν προσκλήσεις για επίσκεψη τόσο δικιάς μου για θέματα εξωτερικής και διεθνούς πολιτικής όσο και του υπουργού Οικονομικών για ζητήματα που συνδέονται με το ΔΝΤ, την κρίση χρέους και τους σχετικούς χειρισμούς».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου