Όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος πρόεδρος, στις 24 Ιουλίου θα γίνει προσευχή στην Αγιά Σοφιά.

Μεταξύ άλλων, στο διάγγελμά του ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι «σκοπεύουμε να ανοίξουμε στη λατρεία την Αγία Σοφία με το namaz της Παρασκευής, ολοκληρώνοντας τάχιστα τις προετοιμασίες».

Σημείωσε δε πως με την αλλαγή καθεστώτος σε μουσείο, αίρεται η καταβολή αντιτίμου στο τέμενος της Αγίας Σοφίας.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν: «η Αγία Σοφία που αποτελεί κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας, είναι έτοιμη με το νέο καθεστώς του μουσείου να αγκαλιάσει τους πάντες με τον πιο ειλικρινή και άμεσο τρόπο. Όπως όλα τα τζαμιά μας έτσι και οι πόρτες της Αγίας Σοφίας θα είναι διάπλατα ανοιχτές σε εγχώριους και ξένους επισκέπτες, μουσουλμάνους και μη. Καλώ τους πάντες να σεβαστούν την απόφαση για την Αγία Σοφία, απόφαση που λαμβάνεται από τα δικαστικά και εκτελεστικά όργανα της χώρας μας».

Ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε πως «βεβαίως και κατανοούμε όλες τις διεθνείς απόψεις σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, το με ποιο σκοπό θα χρησιμοποιηθεί η Αγία Σοφία, έχει να  κάνει με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας. Στο ζήτημα αυτό, εκλαμβάνουμε την οποιαδήποτε στάση πέρα από την έκφραση απόψεων, ως παραβίαση της ανεξαρτησίας μας. Το τουρκικό έθνος δεν έχει μικρότερο δικαίωμα στην Αγία Σοφία από τους πρώτους κατασκευαστές του έργου αυτού, πριν από περίπου 1.500 χρόνια.

Αντίθετα, λόγω της συνεισφοράς και της σημαντικής οικειοποίησης του έθνους μας, έχουμε περισσότερα δικαιώματα στην Αγία Σοφία που σήμερα θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της ανθρώπινης κληρονομιάς.

Στη χώρα μας υπάρχουν 435 εν λειτουργία εκκλησίες και συναγωγές. Η εικόνα αυτή είναι η εκδήλωση της νοοτροπίας μας που βλέπει τον πλούτο της διαφορετικότητας της. Η απόφαση που ελήφθη όταν υπήρχε ένα μόνο κόμμα, δεν είναι μόνον προδοσία της ιστορίας, αλλά είναι και παράνομη. Διότι η Αγία Σοφία δεν είναι ιδιοκτησία ούτε του κράτους, ούτε κάποιου οργάνου, αλλά είναι ιδιοκτησία ιδρύματος.

Η απαίτηση της μετατροπής του Βατικανού σε μουσείο – κλείνοντας το ως χώρο λατρείας- και η παραμονή της Αγίας Σοφίας ως μουσείο, αποτελούν προϊόν της ίδιας λογικής.

Σήμερα η Αγία Σοφία ζει μια από τις αναστάσεις τις οποίες έχει βιώσει από την πρώτη στιγμή που χτίστηκε. Μετά από 1.500 χρόνια θα επανέλθει το ezan (κάλεσμα σε μουσουλμανική προσευχή) στην αρχική του μορφή και η λειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τέμενος αποτελεί ένα αργοπορημένο ξύπνημα».

Ο πρόεδρος Ερντογάν επανέλαβε τέλος – ολοκληρώνοντας – πως «η Αγία Σοφία επαναλειτουργεί ως τζαμί και ανοίγει στη λατρεία, διατηρώντας την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας».

Το ντοκουμέντο της ντροπής: Αυτό είναι το Προεδρικό διάταγμα με το οποίο ο Ερντογάν μετέτρεψε σε τζαμί την Αγία Σοφία

Νωρίτερα, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε να γίνει τζάμι η Αγία Σοφία και ακυρώνει με τις ευλογίες του Ερντογάν την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου που την είχε μετατρέψει σε μουσείο.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας αποφάσισε σήμερα ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο το 1934 (από τον Κεμάλ Ατατούρκ) ήταν παράνομη. Με άλλα λόγια αυτή η απόφαση ανοίγει το δρόμο για τη μετατροπή της σε τζαμί.

Το επίμαχο διάταγμα του Ερντογάν

Με ανάρτηση στο Twitter ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν, ανακοίνωσε ότι υπέγραψε την απόφαση ώστε η Αγία Σοφία να μην θεωρείται πλέον μουσείο και μεταβιβάστηκε στην γενική Διεύθυνση Θρησκευτικὠν υπηρεσιών.

Hayırlı olsun. pic.twitter.com/MzP6nzn9Jc

— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) July 10, 2020

Πριν ανακοινωθεί η απόφαση ο γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπουργός Οικονομικών έκανε ένα tweet χρησιμοποιώντας τον στίχο του ποιητή Necip Fazıl Kısakürek: «Υπομονή νέοι μου! Δεν ξέρω αν θα γίνει σήμερα ή αύριο αλλά η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει».

Το σκεπτικό της απόφασης

Παρά τις έντονες αντιδράσεις που εκφράζονται διεθνώς, η τουρκική δικαιοσύνη άνοιξε την Παρασκευή το δρόμο για την αλλαγή του μουσειακού καθεστώτος της Αγίας Σοφίας και την μετατροπή του σε τζαμί.

Το σκεπτικό της απόφασης σύμφωνα με την Hurriyet είναι ότι η Αγία Σοφία ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ και είχε οριστεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως τζαμί.

Η απόφαση να δοθεί μουσειακό καθεστώς στην Αγία Σοφία ελήφθη από τον πρώην πρόεδρο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ το 1934. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε τώρα ότι η κυβέρνηση του 1934 δεν είχε την δικαιοδοσία να αλλάξει το καθεστώς μιας «θρησκευτικής δομής».

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ: ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ – ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ 

Η δικαστική απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης τις επόμενες ημέρες. Δεν είναι ακόμη σαφές εάν η κυβέρνηση Ερντογάν θα εκδώσει διάταγμα για τη λειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί.

Η πρώτη αντίδραση της UNESCO

Η UNESCO ανακοίνωσε, το βράδυ της Παρασκευής ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας.

«Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της.

«H UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της», πρόσθεσε η διευθύντρια της UNESCO, Οντρεΐ Αζουλέ.

Η Αγία Σοφία είναι ενταγμένη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο.