Και πάλι τις πταίει. Το δίλημμα αφορά μόνον στην Ελλάδα; Κάθε χώρα προβάλλει, πρωτίστως, το δυνατό «χαρτί» της, που την εγγράφει στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, της δίνει ρόλο διακριτό, ιδιαίτερη πολιτιστική «ταυτότητα», με την οποία τοποθετείται στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη.

Οι Γάλλοι «οργίζονται» επειδή γίνεται αναφορά στον πολιτισμό που χαρακτηρίζει την εποχή του Λουδοβίκου 14ου ή στον ιμπρεσιονισμό του Μονέ και των άλλων μεγάλων δημιουργών του χρωστήρα του 19ου αιώνα; Οι Ιταλοί «οργίζονται» απέναντι στα ισχυρά κατάλοιπα πολιτισμού και τέχνης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ή τους «βαραίνουν» αυτά που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους, συμπεριλαμβανόμενης της αριστουργηματικής Αναγέννησης; Οχι βέβαια. Πολλώ δε μάλλον όταν μιλάμε για μοναδικότητα.

Κάθε φορά που βρίσκομαι στο εξωτερικό, διαπιστώνω ότι πολιτιστικοί θεσμοί, πολιτιστικοί δημόσιοι οργανισμοί και πολιτιστικοί ιδιωτικοί φορείς, αλλά και οι κυβερνήσεις, αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως υπερδύναμη στον πολιτισμό, με άμεση αναφορά στα θαύματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου, στις τέχνες, στη Φιλοσοφία, στα γράμματα. Τα τελευταία πενήντα χρόνια, διαβάζουμε συχνά και αναφορές στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, τη συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας. Η Αρβελέρ κατάφερε να καταστήσει αποδεκτή τη θέση της στη διεθνή επιστημονική κοινότητα ότι το Βυζάντιο αποτελεί την αδιάσπαστη συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας.

Η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά στην παγκόσμια τουριστική ζήτηση λόγω της Ιστορίας της, των τεχνών, του πολιτισμού της, του αρχαιολογικού της αποθέματος, σε συνάρτηση με το υπέροχο φυσικό της τοπίο. Δεν χρειάζονται έρευνες να το αποδείξουν. Οι βραβεύσεις που της αποδίδονται επιβεβαιώνουν την τύχη μας να ζούμε σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο. Αλλωστε, πέρασαν ανεπιστρεπτί οι τουριστικές εποχές που τις σηματοδοτούσε η παραδοχή «λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου».

Ο τουρίστας πλέον είναι ο ψαγμένος επισκέπτης που έρχεται στην Ελλάδα όχι μόνον για τη θάλασσα, για τον ήλιο ή τη μεσογειακή διατροφή στο νησί, αλλά για να καταστήσει εμπειρία την πληροφορία που έχει αποκτήσει από το σχολείο του ή τα διαβάσματά του. Να «κουμπώσει» όσα έχει μάθει με τον εράσμιο τόπο και τα μνημεία της ανθρώπινης δύναμης και δημιουργίας και όχι μόνον με το κάλλος των εφηβικών σωμάτων ή τις μορφές θεών.

Η αλήθεια είναι ότι «το αρχαίον κλέος» προσφέρεται ως έμπνευση στις εκφάνσεις του σύγχρονου πολιτισμού για να γίνεται οικείος, φιλικός, προσιτός. Απαιτούνται παιδεία και αγάπη για την τέχνη, ώστε το παρελθόν να ιδωθεί ως έμπνευση με τα «σύγχρονα μάτια». Η δημιουργική ώσμωση του αρχαίου με το σύγχρονο αποτελεί το διαβατήριο για την εξωστρέφεια του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού προς τον κόσμο.