Ο τουρισμός δίνει ώθηση στην οικονομία σε μία περίοδο κατά την οποία σε όλη την Ευρώπη επιστρέφει η απειλή του στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή του τοξικού συνδυασμού της ύφεσης και των υψηλών τιμών. Η επιθετική κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αυξήσει όλα τα επιτόκιά της κατά 0,75% αποτυπώνει και το βαθμό ανησυχίας του «κεντρικού συστήματος» από την εκτίναξη των τιμών στην πραγματική οικονομία.
Οι πρώτες εκτιμήσεις των στελεχών της ΕΚΤ, πέρυσι τέτοιο καιρό, ότι ο πληθωρισμός ήταν ένα παροδικό φαινόμενο διαψεύσθηκαν με τον χειρότερο τρόπο, καθώς η ενεργειακή κρίση πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το περυσινό λάθος της Κεντρικής Τράπεζας δεν πρέπει να διορθωθεί με ένα άλλο λάθος, που μπορεί να είναι η πορεία προς την ύφεση στο όνομα της αντιμετώπισης του πληθωρισμού.
2014 και 2024, ομοιότητες και διαφορές
Με την αύξηση των επιτοκίων περιορίζεται η χρηματοδότηση της αγοράς, που ήδη αντιμετωπίζει υψηλές τιμές ενέργειας, και αυτό έχει ως τελικό αποτέλεσμα την πτώση της παραγωγής, τη συρρίκνωση της οικονομίας και την αναζωπύρωση της ανεργίας, ενώ δεν είναι βέβαιο ότι θα ανακόψει το κύμα των ανατιμήσεων, το οποίο τροφοδοτείται από εξωγενείς παράγοντες, όπως οι εκβιασμοί του Πούτιν. Επιπλέον, τα επιτόκια δανεισμού των χωρών έχουν αυξηθεί σημαντικά, το δεκαετές ομόλογο της Ελλάδας βρίσκεται σε επίπεδα άνω του 4%, όπως και της Ιταλίας. Οι ισορροπίες μεταξύ μείωσης της ροής χρήματος και του φρένου στην ανάπτυξη είναι λεπτές, τα λάθη στη δοσολογία μπορεί να φέρουν γρηγορότερη ύφεση και υψηλότερες τιμές!
Ειδικά για τη χώρα μας, όλες αυτές οι εξελίξεις έχουν άμεσο αντίκτυπο στην παραγωγική μας βάση. Δυστυχώς, ξοδέψαμε στα δημοψηφίσματα και στις «περήφανες διαπραγματεύσεις» μία πενταετία (2015-2019) κατά την οποία οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης αναπτύσσονταν με ταχύτατους ρυθμούς, καλύπτοντας το χαμένο έδαφος της προηγούμενης κρίσης του ευρώ. Τα εισοδήματα των Ελλήνων, αν και αυξήθηκαν τους τελευταίους 18 μήνες, παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και η προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας δυσκολεύει όταν επιδεινώνεται το διεθνές πλαίσιο. Ο τουρισμός έδωσε ανάσες στην απασχόληση και στις τοπικές κοινωνίες, όμως δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος μιας γενικής ύφεσης με εισαγόμενα χαρακτηριστικά.
Γι’ αυτό είναι κρίσιμες οι αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εάν οι ηγέτες της Ε.Ε. αντιμετωπίσουν από κοινού τον ενεργειακό πόλεμο που δέχονται από τη Μόσχα -και αυτό μπορεί να γίνει με ενιαίο ταμείο-, θα περιορίσουν τις δυνάμεις της ύφεσης και, κυρίως, θα στείλουν στον Πούτιν το μήνυμα της οικονομικής ισχύος της Ευρώπης απέναντι στα σχέδιά του. Ειδάλλως, η ΕΚΤ θα λειτουργεί σαν τους πυροσβέστες που τρέχουν να σβήνουν μέτωπα, τα οποία όμως ξεπηδούν σε άλλες περιοχές της οικονομίας.