Η κινητοποίηση των πολιτών για τις αυθαίρετες καταλήψεις των παραλιών από επιχειρηματίες του τουρισμού είναι μία υγιής αντίδραση απέναντι στο χάος και την αδράνεια της κρατικής γραφειοκρατίας.
Ο δημόσιος χώρος είναι πολύτιμος, ανήκει σε όλους και ουδείς δικαιούται να κερδοσκοπεί μέσα από την παράνομη χρήση τμημάτων του αιγιαλού. Η κυβέρνηση ανέλαβε δράση, το υπουργείο Οικονομικών έστειλε επιθεωρητές στα νησιά του Αιγαίου, αλλά το πρόβλημα είναι «δομικό», πηγάζει από την ίδια τη νομοθεσία, που αφήνει παράθυρα και δημιουργεί ένα νέφος συναρμοδιοτήτων, το οποίο λειτουργεί ως προθάλαμος διαφθοράς και παρανομιών.
Δεν είναι τυχαίο ότι για τις παραχωρήσεις εκτάσεων με σκοπό την τοποθέτηση ομπρελών εμπλέκονται οκτώ διαφορετικές υπηρεσίες. Τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού, η Κτηματική Υπηρεσία, οι δήμοι, οι υπηρεσίες Περιβάλλοντος, η Αστυνομία, το Λιμενικό και η Δημοτική Αστυνομία, εάν υπάρχει. Αποτέλεσμα αυτής της συνυπευθυνότητας είναι να μην κάνει κανείς σωστά τη δουλειά του και οι επιτήδειοι να στρώνουν ξαπλώστρες σε όλες τις παραλίες, λες και είναι τσιφλίκι τους.
Ενας πολίτης δεν μπορεί να βρει εύκολα το δίκιο του, αν και οι παρανομίες θα μπορούσαν να γίνονται αμέσως αντιληπτές, άρα και εύκολα ελέγξιμες εάν οι υπηρεσίες του Δημοσίου, ταυτόχρονα με τη σύμβαση παραχώρησης τμημάτων της παραλίας, τοποθετούσαν στις ακτές διακριτικά σήματα με τα όρια παραχώρησης. Με αυτόν τον τρόπο κάθε αυθαιρεσία θα είναι εύκολα αντιληπτή χωρίς να βγαίνουν μεζούρες και να μετριούνται βήματα.
Η Δώρα, η Γαρυφαλλιά και αύριο;
Ομως οι Υπουργικές Αποφάσεις με τις οποίες ορίζεται η διαδικασία παραχώρησης του αιγιαλού είναι εξόχως προβληματικές. Οι δημοπρασίες γίνονται είτε μέσω των δήμων -και πρέπει να ολοκληρώνονται μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους- είτε από τις Κτηματικές Υπηρεσίες από την 1η Ιουλίου και μέχρι το τέλος του ίδιου μήνα.
Οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων με την τοποθέτηση δοχείων απορριμμάτων, ενώ σε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες παρεμβάσεις πρέπει να ενημερώνουν τις αστυνομικές Αρχές και τις Κτηματικές Υπηρεσίες.
Οι επισκέπτες, εάν αντιληφθούν ότι έχουν παραβιασθεί τα όρια παραχώρησης του αιγιαλού, μπορούν, βάσει της απόφασης, να χρησιμοποιούν ελεύθερα τους καταληφθέντες χώρους, αν και θα πρέπει να τα βάλουν με τους «φουσκωτούς» που συνήθως έχουν ως ασφάλεια οι ιδιοκτήτες των μπιτς μπαρ.
Οι αστυνομικές και λιμενικές Αρχές έχουν υποχρέωση σε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις να ενημερώνουν τις Κτηματικές Υπηρεσίες για τη λήψη μέτρων. Μύλος δηλαδή, όταν οι Κτηματικές Υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες και αδυνατούν να πράξουν το αυτονόητο, που είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Το θεσμικό πλαίσιο είναι σαθρό και επιτρέπει τις παρανομίες. Η παραχώρηση μέρους των ακτών είναι σημαντική για τον τουρισμό, οι ξαπλώστρες και οι ομπρέλες είναι βασικές υπηρεσίες για τους λουόμενους, όμως οι αυθαιρεσίες είναι ανεπίτρεπτες, αμαυρώνουν την εικόνα της χώρας και δίνουν την εικόνα δράσης «συμμοριών».
Τα τμήματα που παραχωρούνται από το Δημόσιο πρέπει να είναι διακριτά σε όλους και κάθε καταγγελία πρέπει να καταλήγει σε μία υπηρεσία και όχι σε οκτώ. Απλά πράγματα, τα οποία όμως δεν είναι και αυτονόητα. Αναμένουμε παρεμβάσεις, και όχι μόνο για τις παραλίες, αλλά και για τα τραπεζοκαθίσματα στις πλατείες και στους δρόμους.