Ταυτόχρονα όμως, η κοινή γνώμη είναι σοκαρισμένη από τα αίτια του πολύνεκρου δυστυχήματος, εν έτει 2023 διαπιστώσαμε ότι στην κύρια σιδηροδρομική γραμμή της χώρας η κίνηση αμαξοστοιχιών που τρέχουν με ταχύτητες 150 χιλιομέτρων ελέγχεται από έναν σταθμάρχη και από χειροκίνητα μέσα.

Η εθνική τραγωδία παραπέμπει και σε μία μεγάλη εθνική ήττα. Παρά τον πακτωλό των κοινοτικών κονδυλίων, τις αλλεπάλληλες κυβερνήσεις και τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης δεν κατέστη δυνατό να λειτουργήσει ένα σύστημα τηλεματικής μεταξύ Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που θα ρυθμίζει την κίνηση των τρένων και θα ενεργοποιεί δικλίδες ασφαλείας σε περιπτώσεις κινδύνου. Γιατί πάντα θα υπάρχει ανθρώπινο λάθος, όμως πλέον δεν μπορεί κανείς να δεχθεί ότι η ασφάλεια των επιβατών θα επαφίεται πότε σε έναν «μισοεκπαιδευμένο» σταθμάρχη ή πότε σε έναν αμελή κλειδούχο.

Το σύστημα τηλεματικής το προμηθεύτηκε η χώρα μας από το 2000, περίπου την ίδια εποχή κατά την οποία αποφασιζόταν η ένταξή μας στην ευρωζώνη, σηματοδοτώντας την πορεία σύγκλισης με την υπόλοιπη Ευρώπη. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, το σύστημα λειτούργησε εν μέρει για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων και έκτοτε τέθηκε σε αχρηστία. Βασικός λόγος που αδρανοποιήθηκαν τα συστήματα ασφαλείας ήταν ότι στους επιμέρους διαγωνισμούς επελέγησαν διαφορετικού τύπου τεχνολογίες, που δεν ήταν συμβατές μεταξύ τους.

Επίσης όπως αποκάλυψε χθες ο «Ελεύθερος Τύπος» το έργο για τη σηματοδότηση και κίνηση, ενώ ήταν προγραμματισμένο να εφαρμοσθεί από το 2016, μόλις τώρα βρίσκεται στην τελική φάση του και θα τεθεί σε λειτουργία τις επόμενες εβδομάδες.

Το Δημόσιο δηλαδή έχει προμηθευθεί τα συστήματα, έχει ξοδέψει χρήματα, αλλά δεν είναι ικανό να τα λειτουργήσει. Το διαχρονικό αυτό έγκλημα δεκαετιών φανερώνει και την απόσταση που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει μείνει πίσω και αυτό δεν είναι θέμα πόρων, τεράστια κεφάλαια διατέθηκαν από το κοινοτικό ταμείο χωρίς αποτέλεσμα. Το κράτος δεν λειτουργεί με κανόνες υπέρ των πολιτών αλλά με ρυθμίσεις υπέρ της συντήρησής του και μόνο, όπως συμβαίνει σε κάθε γραφειοκρατική δομή. Το γεγονός ότι η κυκλοφορία στην κύρια σιδηροδρομική γραμμή ρυθμίζεται από έναν σταθμάρχη βάρδιας, που γράφει σε ένα τεφτέρι τις αποφάσεις του, είναι το αποτέλεσμα της παρακμής του κρατικού μηχανισμού.

Ολα αυτά τονίζουν την ανάγκη μιας αναγκαίας όσο και επείγουσας μεταρρύθμισης, που θα αφορά τον πυρήνα του κράτους, που πρέπει επιτέλους να κινηθεί με σεβασμό στα χρήματα των φορολογουμένων, κανόνες και κυρώσεις για όσους δεν τους τηρούν.

Η χώρα μας πέρασε από πολλές περιπέτειες, με πιο πρόσφατη τη μνημονιακή περίοδο. Εμεινε στην Ευρώπη, όμως τώρα πρέπει να γίνουμε Ευρώπη ξεκινώντας από τα στοιχειώδη. Το κράτος να λειτουργεί επ’ ωφελεία των πολιτών και όχι των πελατών. Να προλαβαίνουμε το κακό μέσα από την εφαρμογή των κανόνων και όχι να θρηνούμε κατόπιν τραγωδίας. Να μη χρειάζονται επιτέλους 23 χρόνια για να μπει ένα απλό σύστημα τηλεματικής σε δύο σιδηροδρομικές γραμμές, όπως ισχύει σε οποιοδήποτε επαρχιακό δίκτυο της υπόλοιπης Ευρώπης. Η δουλειά δεν είναι εύκολη, όμως πρέπει να γίνει χωρίς άλλη καθυστέρηση και τα πρώτα βήματα είναι να υπάρχει πολιτική βούληση και σχέδιο εφαρμογής. Ο Μητσοτάκης έχει δείξει ότι μπορεί να παίρνει αποφάσεις σε περιόδους κρίσης, η μεταρρύθμιση του κράτους πρέπει να είναι ο κεντρικός στόχος.