Οταν οι Ιταλοί το 1912 κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα, αναπτερώθηκε η προσδοκία των κατοίκων τους για την ενσωμάτωσή τους. Τον Αύγουστο 1920, με τη Συνθήκη των Σεβρών, τα Δωδεκάνησα πέρασαν στο ελληνικό κράτος. Εξαίρεση αποτέλεσε η Ρόδος που έμεινε υπό ιταλική διοίκηση. Ηρθε όμως η Καταστροφή του ’22 και οι Ιταλοί ξαναγύρισαν. Το 1943 που συνθηκολόγησαν, τα Δωδεκάνησα πέρασαν στους Γερμανούς. Μετά την πανωλεθρία τους, το 1945, τα νησιά παραδόθηκαν στους Βρετανούς.
Από τις τέσσερις εθνικές διεκδικήσεις μας -Προσάρτηση Βορείου Ηπείρου, Δωδεκανήσων, Κύπρου και διευθέτηση ελληνοβουλγαρικών συνόρων- μόνο μία αποδέχθηκαν οι σύμμαχοί μας: Να πάρουμε τα Δωδεκάνησα. Το Μάρτη 1948 έγινε, πανηγυρικά, ενσωμάτωσή τους!
Κλιμάκωση χωρίς κέρδος
Ο Τουργκούτ Οζάλ, που ανέλαβε την πρωθυπουργία το 1983, εθεωρείτο ήπιος πολιτικός. Ως πρωθυπουργός μου είχε δώσει δύο συνεντεύξεις. Τον Μάη 1991 πήγα στην Κωνσταντινούπολη και του πήρα συνέντευξη ως προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Για την «Aπογευματινή». Ηταν η πρώτη φορά που Τούρκος πρόεδρος έθετε το θέμα επιστροφής της Ρόδου! Επειδή η δήλωσή του διέλυσε την ψυχραιμία μου, τον ρώτησα «αν προτίθεται η Τουρκία να προσδέσει τη Ρόδο σε ρυμουλκό, ώστε να την τραβήξει στα τουρκικά παράλια, γιατί άλλον τρόπο δεν βλέπω». H δημοσιοποίηση της συνέντευξης προκάλεσε εκτενείς αντιδράσεις από όλα τα κόμματα και αυστηρότατη δήλωση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Δεν θυμάμαι από τότε να ξανασυζητήθηκε το θέμα των Δωδεκανήσων, επίσημα τουλάχιστον. Φαίνεται όμως ότι ο Ερντογάν, συνεπής προς το σχέδιό του της επανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας -σε σύγκληση με τον Πούτιν που ονειρεύεται την επανασύσταση της Ρωσικής-, επανέφερε την επωδό για τα Δωδεκάνησα, ξεκινώντας από το σύνηθες «κακώς επεστράφησαν στην Ελλάδα. Επρεπε να γυρίσουν στην Τουρκία».
Ας του θυμίσει κάποιος ότι η Τουρκία -δήθεν ουδέτερη- είχε συνεργαστεί με τη φασιστική Γερμανία κι ακόμη ούτε η εποχή ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση σηκώνει… πουτινισμούς. Αν θέλει να κάνει διακοπές στη Ρόδο, καλοδεχούμενος…