ΤΟ ΑΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ πιστεύουν στον φιλελευθερισμό, στη σοσιαλδημοκρατία, στον σοσιαλισμό, στην οικολογία, στον νεοφιλελευθερισμό, στον συντηρητισμό, στον εθνικισμό ή στον κομμουνισμό μοιάζει ερώτηση που διατηρήθηκε από το παρελθόν. Στη σημερινή πολιτική πραγματικότητα περισσότερο από δεξιά ή αριστερά η διαίρεση θα είναι ανάμεσα σε δικαιωματιστικές ελίτ που ελέγχουν τα Μέσα και μια συντηρητική τάξη που ψάχνει τρόπους για να εκφραστεί. Είναι και ο μόνος τρόπος να ερμηνευτούν τα αποτελέσματα των γαλλικών εκλογών.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΡΟΠΗ του Ζαν Λικ Μελανσόν στους ψηφοφόρους να μην ψηφίσουν Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο το ποσοστό του Εμανουέλ Μακρόν θα έπρεπε να είναι συντριπτικό. Το 33% όμως των ψηφοφόρων του Μελανσόν δήλωσε ότι θα ψηφίσει Μακρόν, το 23% Λεπέν ενώ το 44% επέλεξε την αποχή. Παρά το ότι οι προεδρικές εκλογές έχουν έντονο το στοιχείο του προσώπου και ένα μόλις τρίτο των ψηφοφόρων του αριστερού υποψηφίου θεωρεί την ψήφο του ανάχωμα στην προέλαση της άκρας Δεξιάς, χρειάζεται άλλη εξήγηση από την κλασική επιλογή Δεξιά-Αριστερά. Το «συντηρητικοί» ή «ελίτ» είναι καιρός σαν επιλογή να μπει στις δημοσκοπήσεις.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ βέβαια η αποδοχή του όρου συντηρητικός θα συναντήσει αντιδράσεις. Εβδομήντα χρόνια οι Ελληνες έμαθαν να χειροκροτούν στο «προοδευτικός» και να αποδοκιμάζουν στο «συντηρητικός». Ακόμα και όταν το «προοδευτικό» σήμαινε «αλλαγή», πολλές φορές προς το χειρότερο, ενώ το «συντηρητικό» διατήρηση αξιών που είχαν δοκιμαστεί στον χρόνο. Οι λέξεις έχουν αποκτήσει τέτοια δυναμική που αντίθετα με το προοδευτικός το συντηρητικός δεν θα τολμούσε να το χρησιμοποιήσει κανένας πολιτικός που στοχεύει στην εξουσία. Και στο άμεσο μέλλον δεν πρόκειται να αλλάξει.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ είναι η τέχνη του εφικτού και του παρόντος. Στην Ελλάδα το επίτευγμα των ελίτ είναι ότι έχουν πείσει για τη δυναμική τους. Αντίθετα η πλέον συντηρητική παράταξη βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της επικοινωνίας με τον Κύριο με e-mail. Τάσεις που σε άλλες χώρες έχουν διαμορφωθεί, στην Ελλάδα δεν έχουν ωριμάσει. Είναι βέβαιο όμως ότι τα πολιτικά ερωτήματα στην Ελλάδα θα αλλάξουν. Το «είστε σοσιαλιστής ή σοσιαλδημοκράτης» θα είναι τόσο επίκαιρο όσο να ρωτήσεις έναν Γάλλο αν είναι γκωλιστής ή κομμουνιστής.

Πατριωτισμός και προδοσία

Τον Μάιο του 2021 όταν ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι έκλεινε τους τρεις τηλεοπτικούς σταθμούς και έβαζε τον αρχηγό του φιλορωσικού κόμματος «Για τη ζωή» Βίκτορ Μενβεντσούκ σε κατ’ οίκον περιορισμό η είδηση είχε αντιμετωπιστεί από ουκρανικά Μέσα σαν προσπάθεια φίμωσης της αντιπολιτευτικής φωνής.

Οπως όμως έχει γράψει ο Αλέξανδρος Δουμάς στον Κόμη Μοντεκρίστο, «Η διαφορά ανάμεσα στον πατριωτισμό και την προδοσία βρίσκεται στις ημερομηνίες». Την εβδομάδα που πέρασε ο Μενβέτσουκ που είχε παραβιάσει τα περιοριστικά μέτρα για να συλληφθεί εμφανιζόταν στον Τύπο με χειροπέδες, με τον Ζελένσκι να προτείνει να τον ανταλλάξει με Ουκρανούς κρατουμένους στη Ρωσία. Και τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου να αρνείται την προσφορά λέγοντας ότι αν η ρωσική κυβέρνηση εγκρίνει την ανταλλαγή θα ομολογεί ότι ο Μενβέτσουκ δρούσε για λογαριασμό της Ρωσίας.

Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου η ανταλλαγή θα είχε γίνει. Τον Φεβρουάριο του 1986 η Σοβιετική Ενωση αντάλλαξε τον αντικαθεστωτικό Νάταν Σαράνσκι και τρεις χαμηλού βαθμού κατασκόπους της Δύσης με τρεις κατασκόπους του σοβιετικού μπλοκ που κρατούντο στη Δυτική Γερμανία.

Η ανθρωπότητα ζει κλασικές πολεμικές τακτικές. Οπως το πλαστό βίντεο του Ζελένσκι να ζητάει από τους Ουκρανούς στρατιώτες να καταθέσουν τα όπλα. Κίνηση που θα αναγνώριζαν οι Γερμανοί στρατιώτες στο Βερολίνο το ’45 όταν τα σοβιετικά μεγάφωνα τους καλούσαν να καταθέσουν τα όπλα αφού ο πόλεμος είχε χαθεί.

Αντίπαλος ο χρόνος

Εκτός από τους Ρώσους και τον Πούτιν η Ουκρανία και ο Ζελένσκι έχουν να αντιμετωπίσουν τον χρόνο. Στα αγγλικά υπάρχει η έκφραση «outstayed his welcome». Αυτό που στα ελληνικά παλιότερα ονομαζόταν «αρμένικη βίζιτα». Ο φίλος ή συγγενής που αρχικά η οικογένεια καλωσόριζει αλλά στη συνέχεια κοιτάζει πώς να ξεφορτωθεί. Ο Ζελένσκι πρέπει να είναι προσεκτικός για να μην βρεθεί στη θέση του ανεπιθύμητου επισκέπτη. Να μην αλλάξει δηλαδή η κοινή γνώμη. Η οποία όπως φάνηκε ανάμεσα στον πρώτο και τον δεύτερο χρόνο της πανδημία μπορεί να αλλάξει ριζικά. Ανάμεσα στον ιδεαλισμό και τον λογαριασμό του γκαζιού στη διάρκεια κερδισμένος θα βγει ο τελευταίος.

Το ότι η Ουκρανία άρχισε με τον χρόνο να χάνει την ψυχραιμία της φάνηκε με την άρνηση να δεχτεί τον Γερμανό πρόεδρο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, καταλογίζοντάς του φιλορωσική πολιτική στο παρελθόν. Οταν είδε τις αντιδράσεις η κυβέρνηση της Ουκρανίας προσπάθησε να το μαζέψει λέγοντας ότι το γερμανικό αίτημα δεν έγινε επίσημα. Με τον χρόνο όμως τα περιθώρια για λάθη μειώνονται. Και υπάρχει μια άλλη αγγλική παροιμίαΑ «Beggars cannot be choosers». «Οι επαίτες δεν μπορεί να είναι εκλεκτικοί». Κυνικό αλλά και ρεαλιστικό.