Ας πάρουμε για παράδειγμα τα σόσιαλ μίντια που αποτελούν την πρώτη πηγή πληροφόρησης για τους νέους. Οποιος νομίζει ότι μπορεί να τα απαγορεύσει, απλά είναι εκτός τόπου και χρόνου. Οποιος όμως προσπαθήσει να μάθει στους νέους και στις νέες πώς να τα «διαβάζουν», έχει ήδη καταφέρει μια νίκη κατά των ψευδών ειδήσεων.

Το φινλανδικό πρόγραμμα σπουδών αναθεωρήθηκε το 2016, ώστε να διδάξει στα παιδιά τις δεξιότητες που απαιτούνται για να εντοπίσουν κατασκευασμένες πληροφορίες που διαδόθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ. Πλέον αποτελεί βασικό κορμό του εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

«Διδάσκουμε την κριτική σκέψη σε διάφορα μαθήματα. Για παράδειγμα, στα μαθηματικά εξετάζουμε πώς μπορούν να χειραγωγηθούν οι στατιστικές», εξηγούσε πρόσφατα στο BBC η Marika Kerola, δασκάλα στη πόλη Oulu στα βόρεια της χώρας. «Στην τέχνη, ένα τυπικό πρότζεκτ θα ήταν τα παιδιά να δημιουργήσουν τις δικές τους εκδοχές μιας διαφήμισης σαμπουάν. Μπορεί να είναι μια εικόνα που να δείχνει ότι τα μαλλιά δεν είναι τόσο λαμπερά όπως αναγράφεται στη συσκευασία. Στα μαθήματα γλώσσας πάλι, θα συγκρίνουν την ίδια ιστορία γραμμένη ως κείμενο βασισμένο σε γεγονότα και γραμμένη ως προπαγάνδα. Στην ιστορία θα συγκρίνουν αφίσες εν καιρώ πολέμου στη ναζιστική Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Η μάχη με τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση είναι καθημερινή. Και όσο περνά ο καιρός θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη η έκβασή της, αφού πλέον έχουμε και τον «θαυμάσιο πονοκέφαλο» της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αρτια δομημένα κείμενα που φαίνονται ως αυθεντικά, κατασκευασμένες φωτογραφίες που παραπλανούν με επεξεργασία υψηλής τεχνικής και αλγόριθμοι που ξεπερνούν ακόμα και το πιο ακονισμένο μυαλό, είναι η νέα καθημερινότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια για να διδαχθούν τα παιδιά πώς να ξεχωρίζουν την ήρα από το στάρι είναι να κατέχουν τις αντίστοιχες δεξιότητες οι δάσκαλοί τους.