Οι ευθύνες είναι βουνό, από τον σταθμάρχη της βάρδιας μέχρι τις καθυστερήσεις σε βασικά έργα εκσυγχρονισμού του δικτύου. Οι πολίτες περιμένουν δύο βασικά πράγματα από την κυβέρνηση.

Πρώτον, την έμπρακτη ανάληψη ευθύνης, η οποία σε μεγάλο βαθμό έχει γίνει, αν και δεν κατανοούμε πώς ακόμα οι παραιτηθέντες πρόεδροι ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ παραμένουν στα πόστα τους μέχρι να αντικατασταθούν. Παρεμπιπτόντως, ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, καλό είναι να ξανασκεφτεί ότι, εάν θέλει να παραμείνει σε βάθος χρόνου στην πολιτική ζωή, τότε σε αυτή τη συγκυρία πρέπει να εξετάσει τη συμμετοχή του στις προσεχείς εκλογές.

Το δεύτερο στοιχείο, που είναι και το σημαντικότερο, σχετίζεται με την επόμενη μέρα και το πώς θα αποκατασταθούν οι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ Πολιτείας και κοινωνίας. Οι χθεσινές ανακοινώσεις του «υπηρεσιακού» υπουργού Μεταφορών κινήθηκαν σε γραφειοκρατικά επίπεδα, είναι σαφές ότι απαιτείται ένα ευρύτερο σχέδιο από την αρχική δέσμη μέτρων που εξαγγέλθηκε για την επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου.

Και το σχέδιο αυτό πρέπει να έχει ένα μόνο θέμα: «εξυγίανση και εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου». Ανεξάρτητα από τις πρώτες κινήσεις που θα γίνουν για τη στελέχωση των σταθμαρχείων, την αξιολόγηση του προσωπικού και την επιτάχυνση των υφιστάμενων έργων, απαιτούνται συστημικού τύπου αλλαγές.

Γιατί το έργο της τηλεματικής που ξεκίνησε το 2014 με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2016 βρίσκεται σήμερα στο 70% της συνολικής κάλυψης; Γιατί τα έργα του ΟΣΕ καθυστερούν; Γιατί οι διαγωνισμοί της ΕΡΓΟΣΕ μπλοκάρονται από αλλεπάλληλες ενστάσεις, οι οποίες κρύβουν έναν ανηλεή πόλεμο συμφερόντων με θύμα το σιδηρόδρομο και τελικά την ασφάλεια των μεταφορών; Γιατί εξακολουθεί να υπάρχει ένα κουβάρι επικαλύψεων ή και συγκρούσεων μεταξύ ΟΣΕ, Hellenic Train και ΡΑΣ;

Ολα αυτά είναι ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν μόνο με ένα σχέδιο δράσης. Ο Μητσοτάκης δεν έχει διστάσει να κινηθεί εκτός πλαισίου όταν πρόκειται για το δημόσιο συμφέρον, όπως φάνηκε την περίοδο της πανδημίας ή με το Μεταναστευτικό. Αντίστοιχες αποφάσεις απαιτούνται τώρα και για το σιδηρόδρομο, γιατί εάν κάποιος μπορεί να αλλάξει τα κακώς κείμενα με αυτοκριτική και μεταρρυθμίσεις, είναι ο ίδιος.

Η οικονομία και η τραγωδία

Η μεγάλη τραγωδία που χτύπησε τη χώρα επισκιάζει κάθε άλλη είδηση. Υπό άλλες συνθήκες θα συζητούσαμε τώρα για την ανάπτυξη που το 2022 έφτασε το 5,9%, παρά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση και την εκτίναξη του πληθωρισμού. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011, η Ελλάδα είχε την πρωτιά της ανάπτυξης στην ευρωζώνη το τελευταίο τρίμηνο, όμως κανείς δεν μπορεί να πανηγυρίσει. Το σιδηροδρομικό δυστύχημα θα έχει επιπτώσεις και στην οικονομία, το κλίμα δεν είναι πια το ίδιο και όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η «ψυχολογία» στις επενδύσεις, στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, αλλά και στις δυνατότητες του Δημοσίου. Αποδείχθηκε με τον δραματικότερο τρόπο για τις οικογένειες των θυμάτων ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας λειτουργούσε με «τυφλά» τρένα, ανύπαρκτες υποδομές, ακατάλληλο και ανεύθυνο προσωπικό σε καίριες θέσεις. Η επόμενη περίοδος είναι κρίσιμη, η ανάταξη του σιδηροδρόμου, η αναμόρφωση λειτουργίας σημαντικών φορέων του Δημοσίου και συνολικά η εξυγίανση όλων των κυκλωμάτων που δρουν στο χώρο των υποδομών θα καθορίσουν και την πορεία της οικονομίας.