Γράφει η Δρ. Άννα Κωνσταντινίδου*

Η διπλωματία και η πολιτική (κυρίως της Δύσης) έχουν κάνει ένα λάθος, ότι τα διάφορα παραδοσιακά μορφώματα (και εννοώ τους πολιτισμούς) που έχουν αναπτυχθεί (κυρίως) στην Ασία και Αφρική δεν τα εξετάζουν ξεχωριστά και στη βάση και μόνο του πολιτισμικού υποβάθρου τους, αλλά στη βάση και μόνο κυρίως ενός στοιχείου του Πολιτισμού, που είναι η Θρησκεία.

Μία γενίκευση που γίνεται απλούστευση, και αυτό το είδαμε και στα Βαλκάνια, είναι κάτω από ποιο πλαίσιο οργανώθηκαν οι διάφορες οντότητες και κατά πόσο ένας κατακτητής/ ή διοικητής μπορούσε να μεταβάλλει το αξιακό τους υπόβαθρο. Πληθυσμοί που ήταν αναπτυγμένοι πολιτιστικά, εξελίχθηκαν αυτόφωτα, ακόμα και αν η δύναμη διοίκησης είχε δυτικό πρόσημο.

Αντίθετα, οι κοινωνικές ομάδες που δόμησαν τον κοινωνισμό και την εξελικτική, κοινωνιολογική τους υπόσταση σε συνθήκες που είχαν έρεισμα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως ήταν, είτε η ανοχή είτε η καταπίεση είτε μία επαναστατική ορμή, μέχρι σήμερα, δυστυχώς δεν έχουν αναπτυγμένη την εθνική τους συνείδηση, υποτασσόμενες σε συμφέροντα είτε τοπικών φυλών, είτε συμφερόντων ξένων. Και αυτό συνέβη επειδή κατ’ουσίαν είχαν υποταχθεί από μία φυλή, η οποία ωστόσο ήταν και αυτή που τις συσπείρωσε, καθώς μέχρι τότε ήταν διασπασμένες σε φυλές, χωρίς ενιαίο πρόσημο και οργανώθηκαν ουσιαστικά επί τη βάσει του εδαφικού /γεωγραφικού κάτω από τη διοίκηση ενός Χαν, Χαλίφη κτλ. Αυτό γίνεται καταφανές, κάτω από ποιο πλαίσιο οργάνωσαν τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας. Μία τέτοια περίπτωση που περιγράψαμε είναι και το Αφγανιστάν, που ως φάνηκε, υπήρχε μία βιτρίνα εθνικής άμυνας (καθώς ουσιαστικά η άμυνα εδραζόταν κατ’ ουσίαν σε πολιτοφυλακές), ενώ με την κατάληψη της Καμπούλ οι αστυνομικοί έβγαλαν την στολή, για να μην πέσουν στα χέρια των Ταλιμπάν.

Και γιατί το Αφγανιστάν δεν είναι Βιετνάμ, αλλά -ακόμα κι αν προς το παρόν δεν φαίνεται- θα εξελιχθεί σε Κόσοβο; Γιατί, αφενός το Βιετνάμ, ακόμα κι όταν κατακτήθηκε από τις διάφορες δυνάμεις, συνέχιζε να πορεύεται στο δικό του πολιτισμικό υπόβαθρο και κανένας κατακτητής δεν στάθηκε ικανός να αλλοιώσει την διαχρονική Παράδοσή του, διότι είχε ήδη διαμορφωμένο Πολιτισμό, αφετέρου δε, θα πρέπει να ξαναπάμε πίσω στον πόλεμο του Κοσόβου και να δούμε, ότι τελικά επικράτησαν τα συμφέροντα του ισχυρού (δηλαδή της Δύσης), όχι μόνο γιατί η Δύση είχε τους στρατιωτικούς και πολιτικούς μηχανισμούς να επιβληθεί, αλλά γιατί ο τοπικός παράγοντας δεν είχε αναπτυχθεί και εξελιχθεί κοινωνικά σε ένα δικό του πολιτιστικό υπόβαθρο. Αυτήν την στιγμή φάνηκε ότι στο Αφγανιστάν ηττήθηκε όλη ανεξαίρετα η Δύση, όμως οι Ταλιμπάν, επειδή ουσιαστικά είναι κοινωνική κάστα με θρησκευτικά ψήγματα, χωρίς μία ενιαία εθνική συνείδηση, για την επιβίωσή τους είναι σίγουρο, ότι κάποια από τα μέλη θα ζητήσουν τη βοήθεια της Δύσης και κάποια άλλα από άλλες Δυνάμεις, επειδή θα έρθουν σε μεταξύ τους σύγκρουση όπως όλες αυτές τις δεκαετίες έχει αποδειχτεί σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, για παρόμοιας διάστασης ομάδες.

* Η ‘Αννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου