Γράφει ο Λυκούργος Χατζάκος

Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αιτιάσεις της Αλβανικής κυβερνήσεως είναι βάσιμες, αλλά ο συνήγορος του πολίτη στα Τίρανα, δικαίωσε την μεγάλη πλειοψηφία των ομογενών που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να τα δουν να κατεδαφίζονται, προκειμένου να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός «lugomare», σύμφωνα με τον οποίο, η Αλβανική ακτογραμμή θα διαμορφωθεί, θα απελευθερωθεί από κάθε κτίσμα και θα παραδοθεί στους πολίτες.

Σε μικρό χρονικό διάστημα και προ δύο περίπου μηνών, ακολούθησε η προκλητική ανάρτηση στο twitter, για την Ακρόπολη και η συνέντευξη του Αλβανού Πρωθυπουργού, την οποία παρεχώρησε στον Αλέξη Παπαχελά και τον ρ/τ σταθμό ΣΚΑΙ. Σε αυτήν -πέραν των όσων ο κ. Ράμα ισχυρίστηκε περί του θέματος της Χιμάρας ή της ΑΟΖ-, συγκρατείται η αναφορά του στο θέμα της αποζημιώσεως των περιουσιών των Τσάμηδων. Αυτό απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς, για πρώτη φορά τίθεται από επίσημο και δη Πρωθυπουργό, της γειτονικής χώρας στην επίσημη ατζέντα των διμερών θεμάτων Ελλάδας και Αλβανίας.

Τα θέματα που απασχολούν τις δύο χώρες είναι μόνον εκείνο της ΑΟΖ και της Ελληνικής, εθνικής μειονότητας στην Νότιο Αλβανία. Ενδεχομένως, να υπάρχει κάποιο πεδίο συζητήσεων για θέματα που απασχολούν τους Αλβανούς μετανάστες στην χώρα μας, αλλά αυτό δεν απασχολεί τόσο υψηλό επίπεδο. Σε καμία, όμως, περίπτωση το θέμα των Τσάμηδων δεν υφίσταται. Τούτο, διότι μετά τον Β΄ ΠΠ, οι Τσάμηδες χαρακτηρίσθηκαν από τους Συμμάχους ως συνεργάτες των Ναζί και εξ αυτού απώλεσαν κάθε δικαίωμα διεκδικήσεως.

Η συγκεκριμένη αναφορά του και ο προκλητικός του τόνος στις αναφορές του για την Ακρόπολη, προκάλεσαν –πέραν των ευλόγων Ελληνικών- και σοβαρές αντιδράσεις ακαδημαϊκών και πανεπιστημιακών κύκλων στο εσωτερικό της Αλβανίας (π.χ. ο ιστορικός και διανοούμενος Prec Zogaj), αλλά και στο εσωτερικό του Κυβερνητικού συνασπισμού. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Edi Rama είναι Πρωθυπουργός ως επικεφαλής ενός συνασπισμού κομμάτων υπό επωνυμία «Συνασπισμός για μια Ευρωπαϊκή Αλβανία» και το συμβολικό κεντρικό σύνθημα «Rilindja », του οποίου βασικές συνιστώσες αποτελούν το PSSh (Σοσιαλιστικό Κόμμα Αλβανίας) του οποίου είναι και Πρόεδρος, το LSI του κυρίου Ilir Meta και το Κόμμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με επικεφαλής τον κ. Vagjel Dule, το οποίο απεχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Σχετικά με το ζήτημα που ανεδείχθη εκ της ανοησίας ορισμένων νεαρών που υπηρετούν την θητεία τους και κινητοποίησαν ασύμμετρα την ηγεσία του ΥΠΕΘΑ και κάποιους «ευαίσθητους» εθνικά συμπατριώτες μας (προφανώς και δεν απαντάς με πυρηνικά όπλα σε πετροπόλεμο) δεν θεωρώ ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έκταση καθώς, αετό έχει ως σύμβολο και η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ και άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Και βέβαια, αν σε προκαλέσει ένα 5χρονο στον δρόμο δεν πλακώνεσαι μαζί του, το πολύ-πολύ του λες «ρε, άει στη μάνα σου».

Η κλιμακουμένη τεχνητά ένταση όμως που εμφανίζουν οι Ελληνο-Αλβανικές σχέσεις και η οριακά προκλητική αντιμετώπιση του κ. Ράμα προς την Ελλάδα, είναι απόρροια αφ’ ενός, των εσωτερικών, πολιτικών του, προβλημάτων και αφ’ ετέρου, ίσως και να είναι αποτέλεσμα μιας, κάποιας έπαρσής του εξ αιτίας της προσοχής που δείχνουν Ευρωπαϊκές ηγεσίες -ας μην λησμονείται η επίσκεψη της κας Merkel το καλοκαίρι του 2015- προς την Αλβανία και βέβαια, διακρίνεται και αύρα χειρός Αγκύρας στην όλη στάση του.

Είναι αληθές ότι στην εκλογή του κ. Ράμα οι Αλβανοί πολίτες επένδυσαν πολιτικά τις ελπίδες τους και καλλιέργησε σημαντικές προσδοκίες. Στην διαδρομή, όμως κάτι άλλαξε. Κατ’ αρχάς, υπήρξε η αποχώρηση του Κόμματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η παραίτηση του κ. Β. Ντούλε από την θέση Αντιπροέδρου του Κοινοβουλίου. Αυτό δημιούργησε ρήγματα σοβαρά και ίσως, να ερμηνεύει την μετέπειτα στάση του Πρωθυπουργού. Να σημειωθεί, ότι στις εκλογές του 2013 το κόμμα του Ντούλε δεν πέτυχε να εκλέξει κανέναν βουλευτή και η έδρα του δόθηκε χαριστικά αφού αφαιρέθηκε μια έδρα του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Σε εξισορρόπηση της απώλειας, αυτής, οφείλεται η συνεργασία του κ. Ράμα με το κόμμα PDUI του κ. Shpetim Idris και η επιλογή του τελευταίου, ως αντικαταστάτη του κ. Ντούλε στην θέση του Αντιπροέδρου της Βουλής. Η συνεργασία αυτή, όμως, δημιούργησε σειρά προβλημάτων, στο εσωτερικό τόσο του Σοσιαλιστικού κόμματος όσον και στον Κυβερνητικό Συνασπισμό εν γένει, ζήτημα που θα εξετασθεί εκτενέστερα παρακάτω.

Εν συνεχεία, επήλθε η αποχώρηση του κ. Ben Blushi, ενός επιφανούς πολιτικού και σημαντικού και διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα της Αλβανίας προερχομένου από το Αργυρόκαστρο. Ο κ. Blushi, απεχώρησε καταγγέλλοντας την ηγεσία του Σ.Κ.Α. και της κυβέρνησης ως αντιδημοκρατική και αυταρχική, ενώ κατήγγειλε και οικονομικά σκάνδαλα (π.χ., συναφώς με την διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση). Το κόμμα LIBRA, το οποίο ίδρυσε πρόκειται να μετάσχει στις προσεχείς εθνικές εκλογές το καλοκαίρι (Ιούνιο 2017) και εκτός από την εν ενεργεία βουλευτή του Σοσιαλιστικού Κόμματος κ. …….. , η οποία ήδη τον ακολούθησε, προβλέπεται ότι και άλλα στελέχη και εν ενεργεία βουλευτές του Σοσιαλιστικού Κόμματος θα συνταχθούν μαζί του.

Όμως, τα προβλήματα του κ. Ράμα δεν σταματούν εδώ. Ο πλέον σημαντικός και με υψηλό βαθμό πολιτικής ικανότητας και εμπειρίας κ. Ιλίρ Μέτα, Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, εξέφρασε σοβαρές αντιρρήσεις για την σοβαρότητα του Πρωθυπουργού της χώρας και τον τρόπο που αυτός διαχειρίζεται την πολιτική τόσο στο εσωτερικό όσο και τις διεθνείς, κυρίως με αφορμή την τακτική Ράμα σε σχέση με την Ελλάδα.

Προσφάτως δε ένας εκ των πιο σημαντικών υποστηρικτών του Ράμα και βουλευτής στην Αυλώνα (Vlore), πόλη στην οποία και ο κ. Ράμα έχει εκλεγεί ως βουλευτής, ο Koco Kokdhima, δήλωσε την αποχώρησή του από την κοινοβουλευτική ομάδα του Σ.Κ.Α. και ανεξαρτητοποιήθηκε. Ο κ. Κοκδήμα, εκτός από βουλευτής, είναι επιχειρηματίας και κατασκευαστής είναι και εκδότης της εφημερίδας Sqhip, η οποία έχει ίσως την μεγαλύτερη κυκλοφορία και βέβαια, υπήρξε εκ των κυρίων χρηματοδοτών του ΣΚΑ και του ίδιου του κ. Ράμα.

Η συνεργασία με τον τσαμικό πολιτικό σχηματισμό και τον κ. Ιντρίς, δεν φαίνεται να αποδίδει τα αναμενόμενα. Σειρά βουλευτών και στελεχών του κυβερνητικού συνασπισμού, μεταξύ αυτών η κ. Arta Dade (βουλευτής Σ.Κ. και Υπουργός Εξωτερικών επί Κυβερνήσεων Fatos Nano), ο κ. Gramoz Ruci (βουλευτής Σ.Κ. και πρώην Γ. Γραμματέας του κόμματος), αλλά και ο ίδιος ο κ. Meta του LSI, διετύπωσαν δημοσίως επιφυλάξεις ή και διαφωνία για την συνεργασία αυτή και για το γεγονός ότι ο κ. Rama ανεβάζει τους τόνους προς την Ελλάδα συναφώς με το ανύπαρκτο θέμα των Τσάμηδων.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του,στην εκπομπή Top Story του τηλεοπτικού σταθμού TOP Chanel και τον δημοσιογράφο κ. Sokol Balla ο κ. Ιντρίς προσεπάθησε να εξωραΐσει τις αντιδράσεις και να θέσει το ζήτημα στην βάση απονομής δικαιοσύνης έναντι ανθρώπων που έχασαν περιουσίες και εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους. Βέβαια, δεν ανέφερε τους λόγους που οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας απώλεσαν αυτές, τις όποιες περιουσίες αφού ως συνεργάτες των Ναζί ήταν υπεύθυνοι για σειρά εγκλημάτων πολέμου εις βάρος των αμάχων πληθυσμών της Ηπείρου και για την αρπαγή πολλών κτημάτων και εν γένει, οικονομικών αξιών.

Ανέφερε ότι για αυτόν το θέμα είναι θέμα δικαιοσύνης και άφησε αιχμές για την Ελληνική πλευρά, «η οποία εμφανίζεται ευαίσθητη και κινητοποιείται για 15 σπίτια στην Χιμάρα, αλλά δεν κάνει κάτι για να αποδοθεί δικαιοσύνη στο θέμα των Τσάμηδων». Αναφερόμενος στον Υπουργό Δικαιοσύνης και στέλεχος του LSI, κ. Yulli Maniani, άφησε υπόνοιες για ολιγωρία του Υπουργού στην συγκρότηση ειδικής εξεταστικής επιτροπής στο Αλβανικό Κοινοβούλιο, όπως ο ίδιος έχει προτείνει. Χαρακτηριστικά είπε ότι «ο κ. Μανιάνι και το LSI, δεν γνωρίζουν ότι είναι 4 χρόνια στην εξουσία». Δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει «εσφαλμένες» τις δηλώσεις της κ. Άρτα Ντάντε και στελεχών του LSI και του PSSh, οι οποίες έγιναν, όταν αυτοί παρέστησαν ως προσκεκλημένοι στο τελευταίο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι αντιδράσεις από στελέχη του LSI και του κυβερνητικού συνασπισμού ήταν άμεσες και δεν είναι εύκολο να καταλαγιάσει η αντιπαράθεση, η οποία θέτει και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Ράμα στο επίκεντρο του προβλήματος και της κριτικής που δέχεται εκτός των άλλων –καθυστερήσεις στην κάθαρση στην Δικαιοσύνη, αντιμετώπιση της ανεργίας κ.λπ.- και για επιπόλαιη διαχείριση των διεθνών υποθέσεων της χώρας του. Τελικώς, η ύψωση εθνικιστικών τόνων –έστω και με μειλίχιο, σοβιετικού τύπου, ύφος-, από την πλευρά του κ. Ράμα δεν φαίνεται να αποδίδει τα προσδοκώμενα, ενώ και αυτό, το τσαμικό θέμα, εξελίσσεται σε πρόβλημα μεταξύ των συνιστωσών του κυβερνητικού συνασπισμού, παρά ως πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.

Αυτό, έρχεται να επιδεινώσει την θέση του Αλβανού ηγέτη στην εσωτερική, πολιτική σκηνή καθώς, τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν σε αυτή την στιγμή, να λαμβάνει 55 έδρες από τις 61 που απαιτούνται κατ’ ελάχιστο για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση, η Ελληνική πλευρά πρέπει να αναλύσει ψύχραιμα την κατάσταση λαμβάνουσα υπ’ όψιν τα πραγματικά δεδομένα, ώστε να μην βρεθεί για μια ακόμη φορά απροετοίμαστη. Τούτο, διότι οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις της Αλβανίας αντανακλούν στην πορεία των διμερών μας σχέσεων.