Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας*

Το πρώτο αφορά τη δημιουργική πλευρά του καλλιτέχνη. Ως γνωστόν, ο αυθεντικός δημιουργός δεν καταλαβαίνει από καραντίνα, γιατί όλη του τη ζωή την περνά σε καραντίνα. Που σημαίνει ότι οι συνθήκες της δημιουργίας είναι συνθήκες κρίσης. Μοναχικοί, άλλοτε μελαγχολικοί, άλλοτε ενθουσιώδεις, άλλοτε απαθείς, οι καλλιτέχνες έχουν πάντα ιδιαίτερη σχέση με την απομόνωση, γιατί χάρις σ’ αυτήν μπορούν κι αυτοσυγκεντρώνονται, πειραματίζονται και φαντάζονται γόνιμα. Κι εδώ ας δούμε το δεύτερο μέρος της ανάλυσής μου.

Είναι γνωστό επίσης ότι το έργο τους οι δημιουργοί θέλουν να το παρουσιάσουν. Είναι «παιδί» τους και θέλουν να το δείξουν στον κόσμο. Είναι στη φύση του καλλιτέχνη αυτό. Θρέφεται από την επαφή του με το κοινό. Ζει για αυτήν τη σχέση. Και ψάχνει πάντα τρόπους για να το πραγματοποιήσει. Κανένας κορονοϊός δεν μπορεί, παρά τη σοβαρότητά του, να τον καθηλώσει και να του στερήσει την επιθυμία δημιουργικότητας και «κοινωνίας» του έργου του με το κοινό. Το είδαμε άλλωστε όλοι τις μέρες της καραντίνας, το πώς οι καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν την τεχνολογία.

Πολλοί γνωστοί ή άγνωστοι δημιουργοί με αναρτήσεις, βίντεο, συναυλίες ή οτιδήποτε άλλο μπορούσαν βγήκαν στο διαδίκτυο. Τραγούδησαν, έπαιξαν θέατρο, διάβασαν ποίηση, έκαναν εκθέσεις ζωγραφικής, πρόβαλαν φιλμ τους κ.λπ. Και βέβαια το κοινό ανταποκρίθηκε κι η σχέση τέχνης-θεατή παρέμεινε ζωηρή, ζωντανή όπως ήταν πάντα. Ομως υπάρχει μια βασική διαπίστωση. Καλή και χρήσιμη η τεχνολογία, καλή η διαδικτυακή επικοινωνία και ζωή, όμως η ανάγκη για φυσική επαφή δημιουργών-κοινού παραμένει επιτακτική.

Πόσοι και πόσοι καλλιτέχνες δεν τους ακούσαμε να αδημονούν να τελειώσει αυτή η περίοδος της κοινωνικής απομόνωσης, για να επιστρέψουν στην πιο άμεση και ζεστή επαφή με τον κόσμο! Οταν λοιπόν ακούν ότι η κανονικότητα θα ναι διαφορετική, ότι θα ’ναι περίπου το μισό κοινό σε θέατρα, συναυλίες, χορευτικές παραστάσεις, κινηματογράφο κ.λπ., τους κυριεύει η ανησυχία.

Γιατί πώς θα τα βγάλουν πέρα οικονομικά; Κι αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα και για την ελληνική κυβέρνηση και για τις άλλες διεθνώς που πρέπει να κερδηθεί. Γιατί πολλά μπορεί να στερηθεί ο κόσμος, αλλά, όπως γνωρίζουμε από αρχαιοτάτων χρόνων, την τέχνη δεν τη στερείται ποτέ. Οποτε δεν λειτούργησε η τέχνη κι ο πολιτισμός, η δικτατορία, ο αυταρχισμός κι η έλλειψη Δημοκρατίας αναπτύχθηκαν. Η τέχνη είναι μια πνευματική κι αισθητική τροφή, που θρέφει αλλά και θεραπεύει.

Συνεπώς οι κυβερνώντες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν τους την κοινωνική και πολιτική ανάγκη του πολιτισμού. Θα πρέπει να τη στηρίξουν με τον Α ή Β τρόπο. Χρειάζεται φαντασία και πολιτική βούληση. Κι η ελληνική κυβέρνηση τουλάχιστον δείχνει ότι την έχει. Και εύχομαι να ’ναι κάτι διαρκές.

Αλλωστε είναι πια ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όποτε πολιτική και πολιτισμός συνέργησαν τα αποτελέσματα ήταν θετικά, ήταν δημιουργικά και γόνιμα. Ας το λάβουμε αυτό υπ’ όψιν μας για τη μετα-κορονοϊό περίοδο.

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Δημοσθένης Δαββέτας είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός