Μετά τον αιματηρό εμφύλιο, το 2011, με πρόεδρο τον τρίτο και πλέον ακατάλληλο γιο του, Μπασάρ, η Συρία απασχόλησε σοβαρά τη Δύση, τις όμορες χώρες -εξαίρεση το Ισραήλ- τους διεθνείς οργανισμούς, παρά τη στρατηγική της θέση -ανάμεσα σε τέσσερεις ποταμούς, με παράλια στη Μεσόγειο- και τη «συμμαχία» της με το Ιράν και τη Ρωσία .
Μπορεί η Αμερική και η Ευρωπαϊκή Ενωση να κήρυξαν εμπάργκο στις επισκέψεις της οικογένειας Ασαντ στις ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, να επέβαλαν «πάγωμα» στους χρυσότοκους προσωπικούς τους λογαριασμούς, σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες, αλλά δεν απάντησαν με ουσιαστικά μέτρα στη φρικτή καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαφθορά και την -προς ίδιον όφελος- παραχώρηση στους «συμμάχους», συγγενείς και φίλους της οικογένειας Ασαντ, των παραγωγικών πηγών της χώρας, καταδικάζοντας σε άφατη πενία τον λαό.
Σήμερα, Ισραήλ και Αμερική διεκδικούν μερίδιο της πτώσης του αυταρχικού καθεστώτος. Οι τηλεοπτικές δηλώσεις του Νετανιάχου ότι το Ισραήλ συνέβαλε καθοριστικά στην πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, ήρθαν, όταν, ήδη, είχε φυγαδευτεί ο Ασαντ. Τα μαχητικά ισραηλινά αεροπλάνα βομβάρδισαν το λιμάνι της Λαττάκειας και τις αποθήκες στη γειτονική Ταρτούς, με τη δικαιολογία ότι έπρεπε να καταστραφούν τα αποθέματα των χημικών όπλων, ώστε να εξαλειφθεί κάθε απειλή προς το Ισραήλ.
Γη, ύδωρ, «καντονοποίηση» και συμμαχίες
Οι διαρροές από τον Λευκό Οίκο ήταν ότι η πτώση του τυραννικού καθεστώτος των Ασαντ οφείλεται στη διπλωματική ουδετερότητα που επέβαλε ο Μπάιντεν, ουσιαστικά τηρώντας το δόγμα του Μπλίνκεν «πού να μπλέκουμε τώρα».
Για τη διάλυση της Συρίας η αρχή ήταν ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε τον Μάρτιο 2011. Με αργή αλλά αιματηρή εξέλιξη, χρειάστηκαν 13 ολόκληρα χρόνια για τον τερματισμό του, με την πτώση, εντός 36 ωρών, της Δαμασκού.
Πολεμικοί αναλυτές θεωρούν ότι άνοιξε μεν ένα νέο κεφάλαιο για τη χώρα, αλλά σε ομιχλώδες τοπίο εξελίξεων. Ενας πρώτος απολογισμός καταγράφει 157.000 πολίτες «εξαφανισμένους» από προσώπου γης, σχεδόν μισό εκατομμύριο νεκρούς και περίπου δώδεκα εκατομμύρια Σύρους σε εθελουσία προσφυγιά. Ισως, αυτές οι πληγές να μπορέσουν στο μέλλον να επουλωθούν, αν υπάρξει ήπια μετάβαση σε καθεστώς το οποίο να μην επιβάλει τη σαρία ως απαράβατο κανόνα ζωής.
Αλλά δεν γίνεται να αποδίδονται περγαμηνές «δημοκρατικότητας» στον αρχηγό των «ατάκτων σωμάτων», επειδή με «ένα φύσημα» κατεδάφισε το καθεστώς Ασαντ. Θυμίζω ότι και ο Οσάμα μπιν Λάντεν «έχαιρε της αμερικανικής εκτίμησης», όσο πολεμούσε, από το 1980, τη Σοβιετική Ενωση, στο Αφγανιστάν, και χρηματοδοτούσε τους μουτζαχεντίν. Αλλά στις 11 του Σεπτέμβρη 2001 ήταν αυτός που έριξε τους Δίδυμους Πύργους στη Νέα Υόρκη.