Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας

Εχουμε παγκοσμιοποιημένη οικονομία, παγκοσμιοποιημένη τρομοκρατία και τώρα παγκοσμιοποιημένη ιο-κρατία; Μέχρι να βγάλεις άκρη με τις σκέψεις και τις υποψίες περί «στημένου» παιχνιδιού έρχεσαι αντιμέτωπος με τη σκληρή πραγματικότητα. Υπάρχουν νεκροί, πολλοί νεκροί. Ιταλία, Ισπανία βαριά χτυπημένες. Αυτό δεν αμφισβητείται. Και σκέφτεσαι ότι όπως κάποτε τα καράβια μετέφεραν τους λοιμούς έτσι και τα σύγχρονα ταξίδια μετέφεραν τον κορονοϊό.

Η παγκοσμιοποίηση έφερε εκτός πολλαπλών οικονομικών κέντρων και πολλαπλότητα των εστιών μόλυνσης. Τι κάνουμε λοιπόν μετά την κινητικότητα; Υποχρεωτική ακινησία, όπως συμβουλεύουν οι γιατροί. «Μένουμε σπίτι» λοιπόν. Κι ορθώς από υγειονομικής πλευράς. Κάνουμε ότι λένε οι ειδικοί. Κι επαναλαμβάνω, ορθότατα. Γνωρίζουμε έτσι τη ζωή της ακινησίας. Τι διαπιστώνουμε από την ως τώρα καραντίνα; Πρώτον: αύξηση ρατσισμού. Υπαρξιακού ρατσισμού. Το αίσθημα επιβίωσης ωθεί σε αποκλεισμό και φόβο οτιδήποτε δεν ελέγχουμε. Ο ρατσισμός προς το άγνωστο, που δεν ελέγχουμε, αυξάνεται. Φοβόμαστε τους πάντες και τα πάντα. Μέχρι και τον ίδιο μας τον εαυτό. Την ύπαρξή μας. Ομως υπάρχει κι ο πολιτικός ρατσισμός. Πολλοί ηγέτες κλείνουν σύνορα καθυστερημένα, γιατί ο φόβος των ενδεχόμενων νεκρών τούς φοβίζει μήπως και δεν ξαναεκλεγούν. Κι όμως, αν όλα είχαν προβλεφθεί, όπως έκανε η ελληνική κυβέρνηση, όλα θα ’ταν πιο λογικά.

Δεύτερον: Ακούμε στις ειδήσεις ότι ο Μακρόν μιλά για νέα οικονομική άνθηση μέσω δανείων. Που σημαίνει: τέλος της γερμανικής πολιτικής λιτότητας. Τέλος της κ. Μέρκελ, που με την οικονομική και μεταναστευτική πολιτική της δεν έδωσε λύσεις. Ελπίζουμε, ναι!, σε μια νέα οικονομική αρχή με άλλη μηγερμανική λογική.

Τρίτον: Επιβεβαιώνονται οι αγωνιώδεις κραυγές των φίλων του περιβάλλοντος. Η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι γενικότερες κλιματικές αλλαγές στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης εξασθένισαν το φυσικό οικοσύστημα. Είναι ώρα λοιπόν να το προστατεύσουμε αποφασιστικά.

Τέταρτον: Το κράτος ξαναπαίρνει στα χέρια του τη διαχείριση της ζωής μας. Το όνειρο της αυτονομίας, όνειρο των κλασικών Ελλήνων, του Διαφωτισμού, οπισθοχωρεί, αφήνοντας, λόγω «εκτάκτων» συνθηκών, τη ζωή στα χέρια του κράτους. Αυτό μπορεί μεν να μας προστατεύει, ειδικά τώρα, αλλά κανείς δεν μας εγγυάται ότι δεν θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια την κινεζική μέθοδο της κατάργησης της ατομικότητας, ακόμη και με μεθόδους Πεκίνου. Η απενοχοποιημενη κρατική κινεζική βία, άνευ φραγμών, μπορεί να αποτελέσει ελκυστικό μοντέλο, όχι για δημο-κράτορες σαν Ερντογάν ή Πούτιν που ήδη το χρησιμοποιούν, αλλά και για μια νέα γενιά Ευρωπαίων ηγετών.

Συνεπώς, αν και το απεύχομαι, όλα είναι πιθανά κατά τη μετα-κορονοϊό περίοδο ή ακόμη και κατά την ενδεχόμενη ως πιθανή περίοδο επιμήκυνσή της. Πέμπτον: Ενα νέο μοντέλο διακυβέρνησης διανοίγεται απειλητικό μπροστά μας. Ενα παγκοσμιοποιημένο μοντέλο πολιτικής εξουσίας, όπου η Ευρώπη μας, για διάφορους λόγους που θα επικαλεστούν οι ενδιαφερόμενοι, θα κάνει ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις έναν πολιτικό συμβιβασμό. Θα κρατήσει μεν τις δημοκρατικές αρχές και αξίες που η ίδια εφηύρε, όμως θα τις προσαρμόσει στο πλαίσιο μιας, όπου κρίνει «αναγκαίο», αυταρχικής κινεζικής επιρροής ως προς την κρατική αποτελεσματικότητα. Οι μαζικές αντιδράσεις μπορεί και να λύνονται στο εξής με κινεζική μέθοδο. Θα ’χει ο Ευρωπαίος πολίτης ηθικές και πολιτιστικές αντιστάσεις για να διατηρήσει την ιστορική και πολιτιστική του αξιοπρέπεια; Θα το δούμε.

*Ο Δημοσθένης Δαββέτας είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου