Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*

Εκτός όμως από μυθολογία, θα έχει και μπόλικη σύγχρονη Ιστορία, αφού υπόσχεται πως στην «Αρπαγή της Ευρώπης» θα αποκαλύπτονται άγνωστα στοιχεία από το πολιτικό παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων. Ε, λοιπόν, ο Γιάννης Στουρνάρας έκανε άθελά του κάτι σαν… προδημοσίευση όσων υπόσχεται το βιβλίο, αποκαλύπτοντας το επεισόδιο με τον Ντράγκι και τις δηλώσεις του πρώην υπουργού που διαπραγματευόταν λέγοντας πως η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει. Κάπως έτσι ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας έδειξε το δραματικό αδιέξοδο εκείνων των ημερών και την ισορροπία του τρόμου που δοκιμάζονταν επικίνδυνα από την τακτική που ακολουθούσε η κυβέρνηση.

ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ αυτή, μάλιστα, δεν την αρνήθηκε ο Γιάνης Βαρουφάκης. Αντιθέτως, στην ανακοίνωση/απάντηση παραδέχθηκε πως «ως υπουργός Οικονομικών επιχειρηματολογούσα ότι το δημόσιο χρέος μας ήταν μη βιώσιμο, δηλαδή ότι το κράτος είχε πτωχεύσει και έπρεπε να κουρευτεί». Αντί, λοιπόν, να εστιάσουμε στο μεγαλύτερο λάθος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. που οδήγησε τη χώρα στο περιθώριο, που την εξουθένωσε οικονομικά, την οδήγησε στην εκροή καταθέσεων (το α’ εξάμηνο ΣΥΡΙΖΑ έφυγε από τις τράπεζες το 40% των χρημάτων που είχαν φύγει σε όλη τη διάρκεια της κρίσης) και την προσγείωσε στα capital controls, ασχολούμαστε με το αν έπρεπε να πει ο Στουρνάρας στον Ντράγκι «μην τον ακούς». Εδώ φτάνουμε στις περίπλοκες όσο και ευαίσθητες σχέσεις μεταξύ της κεντρικής τράπεζας μιας χώρας και της κυβέρνησής της.

ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ή καθαρά θεσμικός ο ρόλος της ΤτΕ; Υποχρεούται να συμβαδίζει και να συνεργάζεται ή να υπακούει στο οικονομικό επιτελείο; Οταν βλέπει κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος, επεμβαίνει ή αφήνει την κυβέρνηση να δράσει ή να αδρανήσει; Οφείλει ο εκάστοτε διοικητής να κάνει δημόσια διαγγέλματα για τους κινδύνους της ελληνικής οικονομίας, όπως πάνω-κάτω κάποιοι καταλογίζουν στον Γιώργο Προβόπουλο ότι δεν έκανε την περίοδο του 2009, ή περιορίζονται στις αναλυτικές ετήσιες εκθέσεις τους για την οικονομική συγκυρία και τη νομισματική πολιτική, οι οποίες παραδίδονται στην πολιτική ηγεσία του τόπου;

ΑΣ ΔΟΥΜΕ καταστατικά τι προβλέπεται: «Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αρμόδια για την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος στην Ελλάδα και τη διαφύλαξη της σταθερότητας του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ως πρωταρχικός σκοπός ορίζεται από το Καταστατικό της η διασφάλιση της σταθερότητας του γενικού επιπέδου των τιμών. Στο βαθμό που δεν επηρεάζεται η επίτευξη του πρωταρχικού της σκοπού, η τράπεζα στηρίζει τη γενική οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, έχει κατοχυρωθεί η θεσμική, η προσωπική και η λειτουργική ανεξαρτησία της, αλλά και η άσκηση δημοκρατικού ελέγχου εκ μέρους της Βουλής». Το κρίσιμο, λοιπόν, σημείο είναι η φράση «στο βαθμό που δεν επηρεάζεται η επίτευξη του πρωταρχικού της σκοπού», δηλαδή της διασφάλισης της σταθερότητας. Από τη στιγμή, λοιπόν, που μπήκαμε στο ευρώ, η Τράπεζα της Ελλάδος λειτουργεί ως αναπόσπαστο μέρος του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και ενεργεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

ΑΥΤΑ, ΒΕΒΑΙΑ, τα γνωρίζουν πολύ καλά οι κυβερνώντες, ανάμεσά τους και ο συμφοιτητής του Γιάννη Στουρνάρα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος ομολογουμένως ακολουθεί μια πιο ρεαλιστική διαπραγματευτική τακτική, στα όρια πάντα που έχει περιχαράξει η κυβέρνηση. Το πρόβλημα, λοιπόν, που έχουν με τον Γιάννη Στουρνάρα ξεκινά από το ότι είναι τραπεζίτης. Και στο άκουσμα μόνο της λέξης, οι περισσότεροι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, που βρίσκονται ακόμα ιδεολογικά στο 4%, παθαίνουν αλλεργία… Φυσικά, εκτός από αυτό, δεν θα του συγχωρήσουν ποτέ ότι ήταν υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά. Είναι δηλαδή πολύ ιδεολογικό και αρκετά προσωπικό το θέμα του διοικητή της ΤτΕ για τους συριζαίους βουλευτές.

ΠΑΝΤΩΣ, με όσα εξακολουθούν να έρχονται στο φως για εκείνη τη δραματική περίοδο διαπραγμάτευσης από τον Φεβρουάριο έως και το Ιούλιο του ’15, είναι βέβαιο πως θα μας απασχολήσουν για πολύ καιρό ακόμα. Οχι επειδή τα είπε ο Στουρνάρας, αλλά επειδή τα λέει και ο Ολάντ (βλ. Ρωσία αίτημα για εκτύπωση δραχμής), και τα WikiLeaks (περί αμερικανικής παρέμβασης για να αποτραπεί το Grexit).

ΥΓ.: Ο ΜΟΝΟΣ τραπεζίτης που δεν ενδιαφέρεται αν παίζεις με δραχμές ή ευρώ είναι ο τραπεζίτης στη «Μονόπολη». Αν ξεμείνεις, παίζεις και με στραγάλια.

*Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής