Γράφει ο Γιάννης Παπαδάτος

Με ποιο κύρος και ποια αυθεντία η ισπανική κυβέρνηση θα συνεχίσει να κουνάει το δάχτυλο στη Βενεζουέλα, όταν ο ΟΗΕ εγκαλεί τη Μαδρίτη για παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην καταστολή της «καταλανικής ανταρσίας» κι όταν ο ίδιος οργανισμός κατηγορεί τη γαλλική κυβέρνηση πως με τη νέα της αντιτρομοκρατική νομοθεσία δίνει πολύ κακό παράδειγμα στον υπόλοιπο κόσμο;

Για τους εμπειρογνώμονες των Ηνωμένων Εθνών η Γαλλία δεν είναι τυχαία χώρα, αλλά ο φάρος της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας, των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του Διαφωτισμού και του Ουμανισμού, η ίδια η ψυχή της Ευρώπης. Αν μονιμοποιήσει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης δίνοντας απεριόριστες εξουσίες στην Αστυνομία, στη Δικαιοσύνη και τις μυστικές υπηρεσίες για την παρακολούθηση, την ανάκριση και τη σύλληψη υπόπτων, σε λίγο κινδυνεύει να διαφέρει ελάχιστα από αυταρχικά καθεστώτα της Λατινικής Αμερικής ή της Μέσης Ανατολής.

Το πρόβλημα της νέας νομοθεσίας στη Γαλλία είναι ότι μετατρέπει τους υπόπτους (κυρίως τους μουσουλμάνους) σε οιονεί κατηγορουμένους για τρομοκρατία, με ελάχιστα στοιχεία. Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι για χάρη της προστασίας από τους τρομοκράτες αξίζει τον κόπο να θυσιάσουμε ένα κομμάτι των ατομικών μας ελευθεριών, φαντάζεται κανείς τι θα γίνει αν οι κατασταλτικοί μηχανισμοί στραφούν κάποια στιγμή ενάντια σε ένα κοινωνικό κίνημα κατά της λιτότητας;

Συνεπαρμένος από την ανάδειξή του σε de facto αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέναντι στην (αντ)εργατική μεταρρύθμιση στη Γαλλία, ο Μελανσόν αντέδρασε εμπρηστικά στην ελιτίστικη επισήμανση του Μακρόν ότι «η δημοκρατία δεν είναι ο δρόμος». «Ο δρόμος έριξε τους βασιλιάδες και νίκησε τους ναζί», δήλωσε αμετροεπώς ο ηγέτης των «Ανυπότακτων Γάλλων», φαντασιώνοντας πως είναι ο Ροβεσπιέρος ή ο αρχηγός των Μακί. Σε τέτοιο περιβάλλον δεν θέλει πολύ οι φραστικοί διαξιφισμοί να σωματοποιηθούν.

Στην Καταλονία τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά, καθώς η δήμαρχος Βαρκελώνης κάλεσε την Ε.Ε. να μεσολαβήσει στη διαμάχη της Καταλονίας με το ισπανικό κράτος για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ο Ραχόι δεν περιορίστηκε σε συλλήψεις ανώτερων αξιωματούχων, αποκλεισμό εκλογικών τμημάτων και διώξεις δημάρχων, αλλά κατέβασε και αυτονομιστικές ιστοσελίδες, σε γνήσιο στιλ Ερντογάν και Μαδούρο. Ο ΟΗΕ τον επέπληξε τόσο για τη λογοκρισία όσο και για την ανάπτυξη χιλιάδων επιπλέον αστυνομικών στην Καταλονία. «Ανεξάρτητα από τη νομιμότητα του δημοψηφίσματος, οι ισπανικές Αρχές οφείλουν να σέβονται τα δικαιώματα που αποτελούν την πεμπτουσία των δημοκρατικών κοινωνιών», υπογράμμισε η σχετική έκθεση.

Πέρα από το ποιος έχει δίκιο ή άδικο στην εθνοτική σύγκρουση της Ισπανίας και στο κοινωνικό μπρα ντε φερ της Γαλλίας, το ανησυχητικό είναι ότι ο εμπρηστικός και διχαστικός λόγος, οι συγκρο

υσιακές πρακτικές και η υποβόσκουσα καλλιέργεια της βίας εκτοπίζουν ραγδαία το ασφαλές δημοκρατικό περιβάλλον που είχαμε συνηθίσει στην Ευρώπη.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ανάλογες συνθήκες θα επωαστούν πολύ σύντομα και στη Γερμανία, αφού οι αιτίες που εκτόξευσαν τη φιλοναζιστική ακροδεξιά του ΑfD κάθε άλλο παρά θα εκλείψουν (κρίση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, μεταναστευτικό, οικονομικές ανισότητες).

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής