Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*
Σημείο προς σημείο, οι βασικές θέσεις της κυβέρνησης απορρίπτονται από τους περισσότερους πολίτες.
Χαρακτηριστικά, από την άποψη αυτή, τα ευρήματα της τελευταίας δημοσκόπησης της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, που έγινε για λογαριασμό του τηλεοπτικού ΣΚΑΪ.
Νέο Μνημόνιο
Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι η παράταση της μνημονιακής λιτότητας το 2019 και το 2020 με νέα μέτρα ύψους 3,8 δισ. ευρώ δεν αποτελεί επίθεση στο πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων αλλά την οριστική έξοδο από την κρίση.
Εάν κρίνουμε από τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, οι πολίτες έχουν διαφορετική άποψη. Το 78% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι τα νέα μέτρα που περιέχονται στη συμφωνία για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος-Μνημονίου αποτελούν νέο Μνημόνιο, ενώ μόνο το 12% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι προετοιμάζουν την έξοδο από την κρίση.
Η αντίδραση των πολιτών είναι λογική, γιατί γι’ αυτούς το Μνημόνιο ταυτίζεται με τα δύσκολα μέτρα που επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική και την κοινωνική τους κατάσταση. Από τη στιγμή, λοιπόν, που η κυβέρνηση έχει προγραμματίσει τη μείωση των παλαιών κύριων συντάξεων και τη νέα μείωση των επικουρικών συντάξεων για το 2019 και τη μείωση του ορίου για το αφορολόγητο εισόδημα για το 2020, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο Μνημόνιο, το οποίο ξεπερνάει τα χρονικά όρια του τρίτου προγράμματος-Μνημονίου, το οποίο λήγει τον Αύγουστο του 2018.
Αντίμετρα
Το Μαξίμου έκανε προσπάθεια να μετατοπίσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από τα νέα μέτρα που έρχονται στα μελλοντικά αντίμετρα, τα οποία θα εφαρμοστούν σε περίπτωση που η κυβέρνηση υπερβεί κατά πολύ τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί. Το 79,5% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα αντίμετρα είναι μια επικοινωνιακή κατασκευή, η οποία δεν πρόκειται να βελτιώσει την καθημερινότητά τους στο μέλλον και μόλις 12% των ερωτηθέντων είναι αισιόδοξοι σε ό,τι αφορά τη μελλοντική εφαρμογή των αντίμετρων.
Το εκπληκτικό είναι ότι το 65% όσων δηλώνουν υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν κι αυτοί ότι τα αντίμετρα είναι επικοινωνιακού χαρακτήρα. Η κοινή γνώμη απορρίπτει τις κυβερνητικές θέσεις και σε αυτό το σημαντικό θέμα επειδή έχει εξαπατηθεί αρκετές φορές από τον κ. Τσίπρα και τους συνεργάτες του και επειδή αντιλαμβάνεται ότι ο στόχος για πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί για 4-5 χρόνια.
Να θυμίσουμε ότι η κυβέρνηση είχε εμφανίσει το ανύπαρκτο, όπως αποδείχτηκε, πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης για να πείσει τους πολίτες ότι μπορούν να συνυπάρξουν η σύγκρουση με την ευρωζώνη με μεγάλης κλίμακας παροχές, ενώ μετά τη μνημονιακή στροφή του καλοκαιριού του 2015 εμφάνισε το επίσης ανύπαρκτο παράλληλο πρόγραμμα, σε μια προσπάθεια να πείσει ότι θα εφάρμοζε μέτρα τα οποία θα εξουδετέρωναν τις συνέπειες του πολύ αυστηρού τρίτου προγράμματος-Μνημονίου.
Διαπραγμάτευση
Η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει με αυστηρότητα και τη βασική θέση του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του ότι διαπραγματεύονται αποτελεσματικά για τη μείωση του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου.
Το 73,5% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν κάνει ουσιαστική διαπραγμάτευση, ενώ το 19% των ερωτηθέντων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι καταβάλλει μεγάλη και σοβαρή προσπάθεια για τη μείωση του χρέους. Από τους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ το 58% θεωρεί ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαπραγμάτευση και μόλις το 37% δέχεται τις κυβερνητικές θέσεις.
Σύγχυση ταυτοτήτων, απώλεια ισορροπίας
Το ποσοστό 19% που συγκεντρώνει η κυβέρνηση σε αυτό το μεγάλης πολιτικής σημασίας ζήτημα είναι υψηλότερο από το ποσοστό που συγκεντρώνει στα άλλα ζητήματα που αναφέραμε. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του πάντα έδιναν έμφαση, σε επίπεδο επικοινωνίας και προπαγάνδας, στο ζήτημα του χρέους, με αποτέλεσμα 65%-70% του ελληνικού λαού να θεωρούσε στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 ότι η κυβέρνηση Τσίπρα-Βαρουφάκη έδινε μεγάλη μάχη για τη μείωση του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου.
Από τα εντυπωσιακά ποσοστά του 2015 έχει απομείνει σήμερα ένα 19%, το οποίο προσυπογράφει τις κυβερνητικές θέσεις και αναμένεται να μειωθεί, καθώς αποκαλύπτεται η διαπραγματευτική γύμνια της κυβέρνησης και κορυφαίοι υπουργοί της, όπως ο κ. Τσακαλώτος, δηλώνουν δημόσια ότι παίζουν ένα οικονομικό παιχνίδι χωρίς να ξέρουν πού είναι το τέρμα και η μπάλα.
Το πιο επώδυνο
Είναι τέτοιος ο εγκλωβισμός της κυβέρνησης Τσίπρα σε μια πολιτική που ανεβάζει συνεχώς το κοινωνικό κόστος της διαχείρισης της κρίσης και περιορίζει τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα, ώστε οι πολίτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το «Μνημόνιο Τσίπρα», το οποίο εφαρμόζεται σήμερα, είναι πιο επώδυνο από τα προηγούμενα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, το 40% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το «Μνημόνιο Τσίπρα» είναι το πιο επώδυνο. Ακολουθεί με 17% το «Μνημόνιο Παπανδρέου» και με 13,5% το «Μνημόνιο Σαμαρά», ενώ το 24% των ερωτηθέντων καταλήγει στο συμπέρασμα πως όλα τα Μνημόνια είναι το ίδιο επώδυνα.
Ο κ. Τσίπρας διεκδίκησε και πήρε την εξουσία ως ο πρωταγωνιστής του αντιμνημονιακού αγώνα και θεωρείται σήμερα από την κοινή γνώμη ως ο πρωθυπουργός που επέβαλε το πιο επώδυνο Μνημόνιο. Η άποψη των πολιτών για τον κ. Τσίπρα και το Μνημόνιό του μοιάζει καταδικαστική για την πολιτική προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ. Εφόσον θεωρείται πολιτικά υπεύθυνος για το πιο επώδυνο Μνημόνιο, χάνει πολλούς αντιμνημονιακούς υποστηρικτές του, ενώ πολύ δύσκολα θα κερδίσει ψηφοφόρους από τη δεξαμενή εκείνων που θεωρούν αναγκαία την προσαρμογή στους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις υποχρεώσεις, παρά το μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Ο κ. Τσίπρας κατέληξε να θεωρείται ο πολιτικός εκφραστής του χειρότερου Μνημονίου για μια σειρά από λόγους. Πρώτον, δημιούργησε μεγάλες προσδοκίες και η διάψευσή τους με την εφαρμογή ενός σκληρότερου Μνημονίου προκάλεσε δικαιολογημένες αντιδράσεις. Δεύτερον, ο κ. Τσίπρας σκλήρυνε τη μνημονιακή πολιτική, σε μια περίοδο κατά την οποία έχουν εξαντληθεί οι οικονομικές και κοινωνικές αντοχές εκατομμυρίων συμπολιτών μας. Για όλους αυτούς, το νέο μνημονιακό φορτίο που τους επέβαλε η κυβέρνηση Τσίπρα είναι ασήκωτο. Τρίτον, παρά τα δύσκολα μέτρα που εφαρμόζει η κυβέρνηση Τσίπρα, δεν φαίνεται ακόμη το φως στο τέλος του μνημονιακού τούνελ.
Αντίθετα, το Μνημόνιο Τσίπρα πήρε παράταση από τον Αύγουστο του 2018, οπότε ήταν προγραμματισμένη η ολοκλήρωση της εφαρμογής του, για το 2019 και το 2020 με την εφαρμογή πρόσθετων μνημονιακού χαρακτήρα μέτρων. Επομένως, στην αντίληψη πολλών συμπολιτών μας το Μνημόνιο Τσίπρα δεν είναι μόνο υπερβολικά αυστηρό ή και σκληρό αλλά δεν φαίνεται να οδηγεί σε άμεσα θετικά αποτελέσματα σε ό,τι τους αφορά.
Η κυβερνητική ηγεσία φαίνεται να χάνει την επικοινωνιακή, πολιτική μάχη σε όλα τα ζητήματα που η ίδια επέλεξε να προβάλει, σε μια προσπάθεια να ελέγξει τη δημοσκοπική και την πολιτική της φθορά. Είναι τέτοια η πολιτική αμηχανία του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του, ώστε αλλάζουν συνεχώς το πολιτικό τους αφήγημα, αναζητώντας την αναγκαία πολιτική συσπείρωση. Η αποστολή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη, γιατί, αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για τον τηλεοπτικό ΣΚΑΪ, έχει προχωρήσει πολύ η διαδικασία απομυθοποίησής τους στην αντίληψη της ευρύτερης κοινής γνώμης.
* Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής