Έχει τύχει σίγουρα σε πολλούς από εμάς, να νοιώσουμε κάψιμο στο στήθος που συχνά ανεβαίνει ως το λαιμό, μετά από την κατανάλωση κάποιων φαγητών ή μετά από ένα μεγάλο γεύμα. Το κάψιμο αυτό οφείλεται στην παλινδρόμηση του οξέος, που φυσιολογικά παράγεται στο στομάχι, προς τον οισοφάγο μας και είναι ένα εξαιρετικά συχνό φαινόμενο.

Η βλάβη στην «βαλβίδα» της πεπτικής οδού

Ανάμεσα στον οισοφάγο και στο στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα που ανοίγει όταν τρώμε, έτσι ώστε το φαγητό να κατέβει στο στομάχι και κλείνει έπειτα, έτσι ώστε το οξύ που παράγει το στομάχι να μην γυρίσει πίσω στον οισοφάγο. Όταν η βαλβίδα δεν δουλεύει καλά, το οξύ (αλλά και άλλες ουσίες όπως η χολή) ανεβαίνουν και ερεθίζουν τον οισοφάγο και προκαλούν συμπτώματα, όπως κάψιμο ή πόνος.

Τα πρώιμα συμπτώματα της παλινδρόμησης

Οι καούρες ή ο πόνος παρουσιάζονται μετά τα γεύματα και μπορεί ναι διαρκέσουν πολλές ώρες, ενώ είναι πιο έντονα όταν ο ασθενής ξαπλώσει ή σκύψει. Κάποιοι μπορεί να μην εμφανίζουν καούρες, αλλά να υπάρχει η αίσθηση ξένου σώματος ή όξινων υγρών στο λαιμό, δυσκολία στην κατάποση ή και βήχας που χειροτερεύει την νύχτα. Σε ένα ποσοστό ασθενών με βήχα ασθματικής αιτιολογίας (ιδίως από αυτούς που ξεκίνησε μετά την παιδική ηλικία) η αιτία του βήχα είναι η παλινδρόμηση και όχι το άσθμα.

Όλοι μας μπορεί κατά καιρούς να παρουσιάσουμε καούρες. Πιο συχνά θα εμφανισθούν σε υπέρβαρους, σε αυτούς που τρώνε μεγάλα ή λιπαρά γεύματα, καπνίζουν και φοράνε στενά ρούχα και ζώνες, καθώς αυτοί οι παράγοντες είτε χαλαρώνουν την βαλβίδα ή αυξάνουν την ποσότητα του οξέος που παράγεται στο στομάχι.

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε

Οι καούρες συνήθως δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για την υγεία μας. Όμως, αν εμφανίζονται πιο συχνά από 2 φορές την εβδομάδα, μπορεί να πάσχουμε από μια κατάσταση που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρομική και είναι απαραίτητο να δούμε τον γαστρεντερολόγο μας, γιατί χωρίς θεραπεία μπορεί να αναπτυχθούν έλκη στον οισοφάγο (οισοφαγίτιδα) ή ακόμη και προκαρκινικές αλλοιώσεις (οισοφάγος Barrett’s). Εκτιμάται ότι περίπου 5% των ασθενών με χρόνιες καούρες έχουν οισοφάγο Barrett’s και από αυτούς το 0.3% ανά έτος θα εμφανίσει καρκίνο οισοφάγου.

Πώς γίνεται η διάγνωση της παλινδρόμησης

Για να γίνει διάγνωση των καταστάσεων αυτών πρέπει να γίνει γαστροσκόπηση και να ληφθούν βιοψίες. Το ευτύχημα είναι πως σήμερα υπάρχουν πολύ επιτυχημένες ενδοσκοπικές μέθοδοι που καταστρέφουν τις προκαρκινικές περιοχές – δηλαδή τον οισοφάγο Barrett’s – μέσω ραδιοκυμάτων, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

6 απλές συμβουλές για να απαλλαγείτε οριστικά από τις καούρες

Το μυστικό κρύβεται πρωτίστως στην αλλαγή κάποιων «lifestyle» συνηθειών μας. Δευτερευόντως, αντιμετωπίζονται και φαρμακευτικά.

Πιο αναλυτικά, πρέπει:

• Να αφήνουμε τουλάχιστον 2 ώρες ανάμεσα στο τελευταίο γεύμα μας και την κατάκλιση, δηλαδή να μην ξαπλώνουμε με γεμάτο στομάχι.
• Να διατηρούμε φυσιολογικό βάρος
• Να τρώμε μικρά και συχνά γεύματα
• Να αποφεύγουμε τα φαγητά που είτε αυξάνουν το οξύ που παράγει το στομάχι είτε χαλαρώνουν την γαστροοισοφαγική βαλβίδα.
• Να ανυψώσουμε τα πόδια του κρεβατιού που αντιστοιχούν στο προσκέφαλο κατά 15 εκ (2-3 βιβλία).
• Να διακόψουμε το κάπνισμα

Οι αλλαγές αυτές συνήθως επιτρέπουν, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, στο σώμα να θεραπευτεί και αυτό σημαίνει ότι δεν θα προκύψει μακροχρόνια βλάβη. Ωστόσο, ορισμένες φορές δεν αρκούν και τα συμπτώματα εμμένουν, οπότε είναι πιθανό να προκληθούν σοβαρές παθήσεις, όπως στένωση οισοφάγου, διαβρωτική οισοφαγίτιδα, οισοφάγος Barrett, προβλήματα στα δόντια και το στόμα αλλά και κρίσεις άσθματος.    Ειδικότερα, η παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό του με την πάροδο των ετών, να δημιουργήσει δηλαδή ουλές σ’ αυτόν αλλά και στένωσή του σε κάποιο σημείο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσκολιών στη διέλευση της τροφής, ακόμα και των υγρών απ’ αυτόν, που με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν σε δυσφαγία (πρόβλημα κατάποσης). Πρόκειται για μια πάθηση που απαιτεί θεραπεία.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα φάρμακα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αντιμετωπίσουμε τις καούρες,  δηλαδή την παλινδρόμηση, είναι τα παρακάτω:

• Τα αντιόξινα εξουδετερώνουν το οξύ που παράγεται στο στομάχι. Η δράση τους όμως διαρκεί λίγο και δεν θεραπεύει την φλεγμονή ή τα έλκη που ίσως υπάρχουν στον οισοφάγο.
• Οι Η2 ανταγωνιστές (πχ ρανιτιδίνη..) που λαμβάνονται πριν το γεύμα και εμποδίζουν την παραγωγή οξέος.
• Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ομεπραζόλη, παντοπραζόλη, ραμπεπραζόλη…) που είναι τα πιο ισχυρά φάρμακα που καταστέλλουν την παραγωγή οξέος, λαμβανόμενα 30 λεπτά πριν το πρωινό.

Από το ένθετο Υγείας που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο