Ωστόσο, η πλειονότητα των αντρών που υποβάλλονται στην εξέταση έχει απορίες που τις μοιράζεται με τον ειδικό ιατρό, συνήθως τη στιγμή που γίνεται λόγος γι’ αυτήν. Στη συνέχεια, δίνονται οι απαντήσεις στις πιο συχνές από αυτές τις ερωτήσεις, με στόχο την όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωσή σας.

1. Τι είναι το PSA;

Το PSA (Prostate-Specific Antigen – Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) είναι μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από τον προστάτη για να ρευστοποιεί το σπέρμα και αποβάλλεται με αυτό. Ένα μέρος του επανέρχεται στην κυκλοφορία και είναι δυνατόν να μετρηθεί με μια απλή εξέταση αίματος.

2. Πού χρησιμεύει το PSA;

Το PSA έγινε ευρέως γνωστό όταν πριν από 40 χρόνια περίπου χαρακτηρίστηκε δείκτης του καρκίνου του προστάτη και άρχισε να χρησιμοποιείται για διαγνωστικούς και προληπτικούς λόγους.

Τα ειδικά του χαρακτηριστικά και η ευκολία στη διενέργεια της εξέτασης της μέτρησής του, οδήγησαν στην εδραίωση της χρήσης του ως δείκτη.

3. Το χαμηλό PSA σημαίνει ότι δεν έχω καρκίνο του προστάτη;

Το PSA διαπιστώνεται αυξημένο σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη (τύπου αδενοκαρκινώματος). Στα πρώιμα στάδια, τα καρκινικά κύτταρα είναι λίγα και παράγουν μικροποσότητες PSA, και έτσι η συνολική του τιμή δεν επηρεάζεται αξιοσημείωτα. Είναι λοιπόν σημαντικό να γνωρίζουμε την τιμή του PSA του άντρα πριν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων στον προστάτη, ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης.

Επίσης, το αδενοκαρκίνωμα είναι ο συχνότερος καρκίνος του προστάτη, αλλά δεν είναι ο μόνος. Επιθετικής μορφής καρκινώματα του προστάτη, όπως το σάρκωμα και το αδενοκαρκίνωμα των πόρων, δεν προκαλούν αύξηση του PSA και απαιτείται επιμελέστερη ουρολογική μελέτη για την ανάδειξή τους.

4. Πώς μπορεί να επηρεάσει την υγεία μου η αύξηση του PSA;

Το PSA δεν είναι βλαπτική ουσία και δεν έχει φυσιολογικά όρια. Οι υψηλές ή οι χαμηλές τιμές του δεν προκαλούν κάποια τοξικότητα στο σώμα, επομένως όταν ανεβαίνει δεν χρειάζεται να το «ρίξουμε» αλλά να το ερμηνεύσουμε.

Το PSA, είναι ένας καρκινικός δείκτης οι μεταβολές του οποίου πρέπει να υπόκεινται σε ουρολογική αξιολόγηση, αφού ουσιαστικά δεν υπάρχει «φυσιολογική τιμή PSA».Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και στις πιο χαμηλές τιμές του κατά τη μέτρηση, η πιθανότητα παρουσίας καρκίνου δεν είναι μηδενική.

5. Το PSA μπορεί να αυξηθεί για άλλους λόγους εκτός από τον καρκίνο του προστάτη;

• H καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) – μια μη καρκινική διόγκωση του προστάτη που επηρεάζει πολλούς άντρες καθώς μεγαλώνουν – μπορεί να αυξήσει την τιμή του PSA.
• H προστατίτιδα, μια φλεγμονή του προστάτη, που μπορεί να εκδηλωθεί με οξεία ή χρόνια μορφή μπορεί να αυξήσει την τιμή του PSA.
• Η εκσπερμάτιση μπορεί να ανεβάσει το PSA για μικρό χρονικό διάστημα, και είναι καλό να αποφεύγεται όταν πρόκειται να πραγματοποιηθεί η εξέταση.
• Η οδήγηση δικύκλου: ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η ποδηλασία μπορεί να αυξήσει την τιμή του PSA για μικρό χρονικό διάστημα (πιθανώς επειδή το κάθισμα ασκεί πίεση στον προστάτη), αν και δεν το έχουν επιβεβαιώσει όλες οι μελέτες.
• Ορισμένοι ιατρογενείς χειρισμοί όπως η βιοψία προστάτη ή η κυστεοσκόπηση, μπορούν να αυξήσουν, επίσης, την τιμή του για μικρό χρονικό διάστημα. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι μια δακτυλική εξέταση από το ορθό (DRE) μπορεί να αυξήσει ελαφρώς την τιμή του PSA, αν και άλλες μελέτες δεν το τεκμηρίωσαν.

6. Φάρμακα και συμπληρώματα επηρεάζουν την τιμή του PSA;

Η λήψη αντρικών ορμονών όπως η τεστοστερόνη (ή φάρμακων που αυξάνουν τα επίπεδα τεστοστερόνης) μπορεί να προκαλέσει αύξηση του PSA. Επίσης, ορισμένα φάρμακα και συμπληρώματα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της καλοήθους υπερτροφίας μπορεί να μειώσουν την τιμή του PSA.

7. Έχω πολύ χαμηλό PSA. Γιατί πρέπει να ελέγχω τον προστάτη μου;

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, μέρος του οποίου είναι και η αξιολόγηση του PSA, καταγράφει την εξέλιξη της υγείας του ουροποιητικού και του προστάτη σε συνάρτηση με τον χρόνο.

8. Μπορώ να αξιολογήσω μόνος μου το PSA;

Από τα παραπάνω γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η τιμή του PSA μπορεί να επηρεάζεται από πολλές μεταβλητές. Η σωστή αξιολόγησή της και η αξιοποίηση των υποτύπων του δείκτη, συνθέτουν μια περίπλοκη διαδικασία η οποία πρέπει να ελεγχθεί από ειδικο ουρολόγο.

Η διαγνωστική αξία της πλήρους μελέτης του προστάτη σε περίπτωση διαπίστωσης μεταβολών της καταγεγραμμένης φυσιολογικής εικόνας, ενισχύεται από την εφαρμογή της πολυπαραμετρικής μαγνητικής τομογραφίας του προστάτη, μιας σύγχρονης, εξειδικευμένης μαγνητικής εξέτασης που καταδεικνύει λεπτομερώς τυχόν παθολογικές περιοχές μέσα στον προστάτη και γύρω από αυτόν. Μάλιστα μπορεί να συνδυαστεί με την υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη βιοψία του προστάτη, προκειμένου να αυξηθεί η διαγνωστική ακρίβεια της εξέτασης.

Από το ένθετο Υγείας που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο