Μιλώντας με απλά παραδείγματα, κατανοούμε πιο εύκολα το πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του μικρού αυτού αδένα που εντοπίζεται στην περιοχή του λαιμού. Αν θα πρέπει λ.χ. να ανέβουμε τις σκάλες ή να κάνουμε σωματική άσκηση, τότε ο θυρεοειδής αυξάνει τη λειτουργία του και τον μεταβολισμό. Το ίδιο κάνει και όταν κάνει κρύο ή όταν έχουμε στρες και πρέπει να αντιμετωπίσουμε κάποια δυσκολία στη ζωή, αλλά και όταν είμαστε χαρούμενοι ή ενθουσιασμένοι. Θα έλεγε, δηλαδή, κανείς ότι ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας που «εργάζεται» αδιάκοπα χωρίς… να ξεκουράζεται στιγμή. Δεν είναι, όμως, ακριβώς έτσι… Οταν αναπαυόμαστε, όταν είμαστε χαλαροί, λυπημένοι ή κάνει ζέστη, τότε ο θυρεοειδής βρίσκει ευκαιρία να ρίξει τους ρυθμούς του, μειώνοντας τη λειτουργία του και τον μεταβολισμό.
Ενας αδένας με… διχασμένη προσωπικότητα
Αυτός είναι και λόγος που ο υποθυρεοειδισμός εμφανίζεται με κούραση, δυσανεξία στο κρύο, μελαγχολία και αύξηση βάρους, μεταξύ άλλων.
Αντίθετα, ο υπερθυρεοειδισμός εμφανίζεται με συμπτώματα όπως υπερένταση, απώλεια βάρους, ταχυκαρδία, δυσανεξία στη ζέστη και γενικά συμπτώματα που συνδέονται με αυξημένο μεταβολισμό.
Μια πρώτη γνωριμία με τον θυρεοειδή…
Ο θυρεοειδής είναι ο αδένας που ρυθμίζει ανά πάσα στιγμή τον μεταβολισμό. Αυξάνει ή μειώνει τον μεταβολισμό ανάλογα με τις συνθήκες (κρύο, ζέστη), τις ανάγκες (ξεκούραση, άσκηση) αλλά και τη συναισθηματική κατάσταση (θυμός, φόβος, χαρά). Βρίσκεται στον λαιμό και ονομάζεται έτσι γιατί έχει το σχήμα θυρεού (ασπίδα, οικόσημο) ή πεταλούδας. Παράγει δύο βασικές ορμόνες:
- την Τ4 (θυροξίνη) και
- την Τ3 (τριιωδοθυρονίνη)
Από τις δύο ορμόνες η δραστική είναι η Τ3 και επηρεάζει σχεδόν οποιαδήποτε φυσιολογική μεταβολική διαδικασία μέσα στο σώμα, όπως την ανάπτυξη, τη θερμοκρασία του σώματος, την καρδιακή συχνότητα, την έμμηνο ρύση, την αιμοποίηση, την ανάπτυξη των τριχών, την αποθήκευση και την καύση του λίπους και πολλές άλλες.
Ο θυρεοειδής παράγει Τ4 που στη συνέχεια μετατρέπεται σε Τ3, ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες των κυττάρων. Πρόκειται για έναν ευαίσθητο και ακριβή μηχανισμό ρύθμισης που βοηθάει άμεσα το σώμα να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί σε αυτό που συμβαίνει άμεσα (κρύο, ζέστη, κούραση, θυμό, χαρά κ.λπ.).
Πότε και γιατί νοσεί ο θυρεοειδής
Η επιδημιολογία δείχνει ότι ένας στους δύο από εμάς είναι πιθανό να έχει κάποιο πρόβλημα με τον θυρεοειδή του, ήτοι:
- υποθυρεοειδισμό,
- υπερθυρεοειδισμό,
- θυρεοειδίτιδα Hashimoto (Χασιμότο),
- βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς) και
- θερμούς ή ψυχρούς όζους.
Αυτά είναι τα πιο συχνά προβλήματα που αποδίδονται σε δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Ποιος είναι, όμως, ο λόγος που νοσεί ο θυρεοειδής αδένας μας;
Ο θυρεοειδής αδένας προσπαθεί να ρυθμίσει τον μεταβολισμό και κυρίως την ταχύτητα που γίνονται οι μεταβολικές διεργασίες. Η απόκλιση όμως από τον φυσικό τρόπο ζωής και διατροφής είναι βασικός παράγοντας στην εμφάνιση των νοσημάτων του θυρεοειδούς σε βιοχημικό και συναισθηματικό επίπεδο.
Τοξίνες και βαρέα μέταλλα, χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και σεληνίου, έλλειψη ιωδίου και επιβάρυνση του οργανισμού με βρώμιο και χλώριο εμποδίζουν τη φυσιολογική παραγωγή Τ3 και Τ4.
Οταν διαταράσσονται οι τιμές των Τ3 και Τ4
Οι εντολές για το πόση Τ3 και Τ4 θα εκκρίνει ο θυρεοειδής έρχονται από την υπόφυση μέσω της λεγόμενης «θυρεοειδοτρόπου ορμόνης», γνωστότερης ως TSH (Thyroid Stimulating Hormone). Τα προβλήματα αρχίζουν όταν η TSH παρουσιάζει μη φυσιολογικά «σκαμπανεβάσματα». Ετσι:
- Υψηλές τιμές TSH υποδηλώνουν υποθυρεοειδισμό (ο θυρεοειδής υπολειτουργεί και χρειάζεται να δεχτεί μεγαλύτερη πίεση για να αντεπεξέλθει).
- Πολύ χαμηλές τιμές THS συνδέονται με υπερθυρεοειδισμό.
Ορμονική υποκατάσταση
Από τα παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό με ποιο τρόπο η λήψη θυρεοειδικών ορμονών βοηθάει στη βελτίωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με δυσλειτουργία του θυρεοειδούς. Φυσικά, η φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως τη συνεχή και ακριβή ρύθμιση που κάνει το σώμα μας.
Εντούτοις, έχει διαπιστωθεί ότι ακόμη και όταν ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί έως και κατά 80%, αυτό το ποσοστό μπορεί να καλυφθεί μέσα από ορμονική υποκατάσταση.
Η υπολειπόμενη κατά 20% λειτουργία του αδένα, μπορεί να καλύψει σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες της καθημερινότητας, επιτρέποντας μια πολύ καλή ποιότητα ζωής. Για αυτό, είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε να διατηρηθεί οποιαδήποτε υπολειπόμενη λειτουργία του αδένα, καθώς αυτή επιτρέπει στον οργανισμό να προσαρμόζεται μεταβολικά.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Οι όζοι του θυρεοειδούς εμφανίζουν έναν βαθμό κληρονομικότητας, οπότε οι συγγενείς ατόμων που πάσχουν θα πρέπει να ελέγχονται. Σε ό,τι αφορά τις κακοήθειες του θυρεοειδούς, το ιστορικό ακτινοβολίας στην περιοχή του τραχήλου αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Επίσης, έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας πρέπει να γίνεται απαραιτήτως σε περίπτωση κύησης και διαταραχών ανάπτυξης των παιδιών.
Πώς θα διατηρήσουμε τη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς
Οι ενέργειες που μπορούν να εφαρμοστούν για την αντιμετώπιση προβλημάτων του θυρεοειδούς και την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού είναι:
- Η διατήρηση ιδανικών επιπέδων βιταμίνης D.
- Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους με χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης. Κι αυτό διότι η αυξημένη ινσουλίνη αποσταθεροποιεί όλο το ορμονικό.
- Η λήψη απαραίτητων μικροθρεπτικών συστατικών. Το ιώδιο, το σελήνιο και το μαγνήσιο είναι στοιχεία ζωτικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς, ενώ το χρώμιο, η γλουταμίνη, η κανέλα και το άλφα λιποϊκό οξύ βοηθούν στη μείωση της αντίστασης της ινσουλίνης.
- Η αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων και ιδιαίτερα προϊόντων που περιέχουν βρώμιο.
- Ο εντοπισμός και η διαχείριση του μεταβολικού στρες.
- Η άσκηση, που μειώνει τα επίπεδα αδρεναλίνης, σπάει την αντίσταση στην ινσουλίνη και βοηθά στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
- Η πόση άφθονου νερού. Η αφυδάτωση ακόμη και σε μικρό βαθμό μπορεί να μειώσει τη λειτουργία του μεταβολισμού κατά 40%.
- Η μείωση του συναισθηματικού στρες μέσα από μια θετική ματιά προς τη ζωή και την αποφυγή αρνητικών επιδράσεων και ειδήσεων.
*Από το ένθετο Θυρεοειδής που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής
Ειδήσεις Σήμερα
Νευροπάθεια μικρών ινών – Ποιους απειλεί
Πόσο σημαντικό είναι το πρωινό, ιδίως για τους διαβητικούς με πρόβλημα βάρους
Άγιος Έρωτας: Μεγάλη ανατροπή – Η Καλλιόπη βάφει τα χέρια της με αίμα
Κατερίνα Διδασκάλου: Αυτό είναι το υπέροχο σπίτι της με θέα την Ακρόπολη